اقتصاد ایران

دنیای اقتصاد: نیمه اول سال ۹۹ برای بورس تهران تاکنون دوره بی‌سابقه‌ای بوده است. شاخص بازار سهام در این دوره ۵۰۰ هزار واحد را دید، از یک میلیون واحد گذر کرد و به قله ۲ میلیون واحد رسید، اما پس از آن به کانال یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحدی بازگشت. این یعنی یک ابرنوسان به تمام معنا. تاکنون بسیاری درخصوص تحولات بورس صحبت کرده‌اند، اما «دنیای‌اقتصاد» در یک گزارش تلاش کرده است نگاهی کلان به موضوع کند؛ به اینکه رشد بورس چرا اتفاق افتاد و پیام این ابرنوسان چیست؟ آیا تحولات بازار سهام تبعاتی برای اقتصاد ایران داشته است؟…

زهرا مسافر: در حالی که سایه شدیدترین تحریم‌ها بر اقتصاد ایران سایه افکنده، جهش تولید، به‌عنوان استراتژی اصلی پیش روی کشور قرار گرفته و بخش‌های مختلف صنعتی و تولیدی به‌خوبی به این نکته پی برده‌اند که نه‌تنها نباید متوقف شوند، بلکه باید مسیری رو به توسعه را طی کنند. در کنار این نباید این واقعیت را نیز از ذهن دور داشت که وضعیت کنونی با نقطه مطلوب فاصله دارد؛ چراکه ظرف سه سال گذشته، رشد بخش واقعی اقتصاد کشور منفی بوده و صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی کرده این روند تا پایان سال ۹۹ در اقتصاد ایران ادامه یابد و…

تسنیم: وزیر بهداشت اعلام کرد در جریان بحران کرونا اقتصاد انگلستان ۲۵ درصد و اقتصاد ایران ۳.۵ درصد کوچک شد و از این مسئله احساس غرور می کنم.

اقتصاد ایران از سه ماهه چهارم سال ۱۳۹۶ تا به امروز به‌واسطه هم‌افزایی و همزمانی شرایط تحریمی با پیامد کاستی‌های نهادی و چالش‌های ساختاری شرایط ویژه‌ای را تجربه می‌کند.

دنیای‌اقتصاد: نبض اقتصاد ایران در بهار کرونایی گرفته شد. مرکز آمار ایران اولین تصویر کامل پس از شیوع کرونا را منتشر کرد: رشد اقتصادی در بهار ۹۹ به منفی ۵/ ۳ درصد رسید. همچنین بخش غیرنفتی اقتصاد نیز به میزان ۷/ ۱ درصد کوچک شد. این در حالی بود که رشد بخش غیرنفتی در زمستان گذشته معادل منفی ۴/ ۲ درصد گزارش شده بود؛ درنتیجه با وجود کرونا، عملکرد بخش غیرنفتی بدتر از فصل قبل نبود. اما ضربه اصلی کرونا به بخش خدمات بوده است؛ حجم این بخش به میزان ۵/ ۳ درصد منقبض شد. این منفی‌ترین رشد خدمات در دهه ۹۰ محسوب می‌شود. با…

دنیای‌اقتصاد: گذشته از مشکلات ساختاری و بلندمدت اقتصاد ایران که منجر به تورم بالای ۲۰ درصدی در اقتصاد ایران شده است، تکانه‌های موقتی هر از چندگاهی باعث می‌شود تورم جاری از تورم بلندمدت پیشی بگیرد. در این خصوص می‌توان به چهار کانال اثرگذار در کاهش ارزش پول داخلی اشاره کرد که کانال اول به «افزایش قیمت کالاهای نهایی، ‌مواد اولیه، واسطه‌ای و سرمایه‌ای» باز می‌گردد.

ايسنا: گزارش های رسمی حاکی از رشد منفی اقتصاد ایران در بهار امسال است؛ رشد منفی ۳.۵ درصد با نفت و منفی ۱.۷ درصد بدون نفت.

دنیای اقتصاد: سال‌هاست اقتصاد ایران با وضعیتی مواجه است که در آن سطح عمومی قیمت‌ها به‌صورت بی‌رویه یا نامتناسب و البته مداوم و به‌مرور افزایش می‌یابد. شرایطی که از آن به عنوان وضعیت تورمی یاد می‌شود. تورم همواره به عنوان یک معضل اقتصادی شناخته شده و برای کنترل آن راهکارهایی پیشنهاد شده که یکی از این راه‌ها رشد تولید است.

ایسنا: دبیرکل کنفدارسیون صادرات ایران می‌گوید در شرایطی که اقتصاد ایران تحت‌تاثیر تحریم‌های خارجی و شیوع ویروس کرونا با محدودیت مواجه شده، برخی تحریم‌های داخلی نیز مانع فعالیت سرمایه‌گذاران اقتصادی می‌شوند.

یکی از معضلات اقتصاد ایران از گذشته‌های دور درک نادرست از مفهوم قیمت در اقتصاد و کارکرد آن در نظام بازار است که متاسفانه ذهن اکثر سیاستمداران و حتی برخی اقتصاددانان را پر کرده است. قیمت نقش اطلاع‌رسانی دارد، یعنی کمیابی نسبی کالاها، خدمات و دارایی‌های مورد معامله در بازار را به اطلاع خریداران و فروشندگان می‌رساند.

دنیای‌اقتصاد: دیروز رئیس‌جمهور در جلسه هیات دولت میزان آسیب کرونا به اقتصاد ایران را ۳ درصد اعلام کرد. این عدد در نگاه اول معرف میزان رشد اقتصادی در ایام کرونا (فصل بهار) است. آنچه این ظن را تقویت می‌کرد ترتیب جملات رئیس‌جمهور بود؛ حسن روحانی از کوچک شدن ۲۰ درصدی اقتصاد کشورهای بزرگ دنیا صحبت کرد و آسیب ۳ درصدی کرونا به اقتصاد ایران را نشانه توانمندی دولت دانست. کوچک شدن اقتصاد در ادبیات اقتصادی به معنی کاهش تولید ناخالص داخلی به قیمت ثابت است.

پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری: رئیس جمهور گفت: در حالی که اقتصاد بسیاری از کشورهای بزرگ دنیا تا ۲۰ درصد کوچک شد اما اقتصاد ایران در برابر مشکلات ناشی از شیوع کرونا تنها ۳ درصد آسیب دید که این نشان توانمندی دولت در ایستادگی در برابر این مشکل و مدیریت آن است.

طبق بند ۱۸ ماده یک قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، شرکت تامین سرمایه شرکتی است که به‌عنوان واسطه بین ناشر اوراق بهادار و عامه سرمایه‌گذاران فعالیت می‌کند و می‌تواند فعالیت‌های کارگزاری، معامله‌گری، بازارگردانی، مشاوره، سبدگردانی، پذیره‌نویسی، تعهد پذیره‌نویسی و فعالیت‌های مشابه را با اخذ مجوز از «سازمان» انجام دهد. در ایران این شرکت‌ها به‌صورت مستقل و با مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار و تحت نظارت آن فعالیت دارند. خدمات تامین مالی شرکت‌ها، مدیریت دارایی و مشاوره مالی سه حوزه…

هزینه‌های بالای دولت و کسری بودجه به مساله‌ای تکراری در اقتصاد ایران تبدیل شده است. در سال ۹۹ هم مشکلاتی از جمله تحریم‌ها و عدم امکان فروش نفت و محدودیت‌های صادراتی و همچنین شیوع بیماری کرونا در کشور، باعث شد تا کسری بودجه به شکل حادتری نمود پیدا کند و دولت را مجبور به یافتن راهکارهایی برای جبران کسری بودجه کند. روش‌هایی همچون استقراض دولت از بانک مرکزی و تامین منابع از صندوق ذخیره ارزی که به‌دلیل مسدود بودن حساب‌های آن، نتیجه‌ای جز افزایش پایه پولی ندارد، دولتمردان را به تجربه سیاست‌هایی سوق…

دنیای‌اقتصاد: به گفته توماس سارجنت، اقتصاددان برجسته و نوبلیست، فرار از ابرتورم از دو مسیر «مهار انتظارات تورمی» در بخش اقتصادی و «رهایی از تعادل‌های مقاوم» در بخش سیاسی میسر خواهد شد. او در این گفت‌وگو توصیه می‌کند که نامه کینز به وزیر اقتصاد فرانسه مورد بازخوانی قرار گیرد. «دنیای‌اقتصاد» ضمن انتشار این نامه، ذی‌نفعان تورم را نیز معرفی کرده است.

دنیای‌اقتصاد: سیصدو هفتاد و سومین شماره هفته‌نامه «تجارت فردا» با عنوان «آقای عقلانیت» منتشر شد.

پس از طرح واژه «گشایش اقتصادی» و حواشی مربوط به آن در دو هفته گذشته جناب آقای سلاح‌ورزی، نایب رئیس اول اتاق بازرگانی ایران چالش همفکری را با این پرسش در توییتر طرح کردند: «به نظر شما گشایش واقعی برای اقتصاد ایران چگونه ایجاد می‌شود؟» از آنجا که یکی از افراد مخاطب ایشان بودم، تلاش کردم تا به قدر فهم خودم به این پرسش پاسخ دهم. این یادداشت در پاسخ به آن چالش نوشته شده است.

منابع تاریخ اقتصاد ایران در سخن از تجارت پیش از انقلاب مشروطه به تشکیل شرکت‌های تجاری از سوی تجار و عموم مردم اشاره کرده‌اند. شماری از شرکت‌های ایرانی که در دوره مظفری فعالیت داشتند، عبارت بودند از شرکت اتحادیه، شرکت اتفاقیه، شرکت اسلامیه، شرکت امید، شرکت ایرانیان، شرکت ثابتیه، شرکت صفائیه، شرکت ظهریه، شرکت عمومی ایران، شرکت عونیه، شرکت فارس، شرکت فتحیه، شرکت قمشه، شرکت محمودیه، شرکت مسعودیه و شرکت ناصریه. درباره بسیاری از این شرکت‌ها اطلاعات محدودی در دست است و عملا امکان استخراج تاریخ فعالیت…

«تاریخ پنهان» اصطلاحی است که به عمق و ریشه یک حادثه تاریخی می‌پردازد و به فراز و فرودها توجهی ندارد. شاید برای موشکافی مساله حیاتی «ابرتورم» نیاز است که تاریخ پنهان این پدیده مرور شود تا نحوه ظهور و راه مهار آن شناخته شود. در این گزارش پژوهشی، تجربه ابرتورم در ۴ کشور آلمان، لهستان، مجارستان و اتریش براساس مقاله‌ای از توماس سارجنت، اقتصاددان نامدار معاصر بررسی شده است. تجاربی که نقاط مشترک زیادی در آنها دیده می‌شود؛ چه در نقطه شروع ابرتورم، چه در نحوه مواجهه غلط دولت‌ها با آن و چه در راه‌حل‌های…

دکتر مسعود نیلی با بررسی روند شکل‌گیری بهره‌وری در اقتصاد ایران و مقایسه آن با دیگر کشورها، عوامل موثر در تخریب بهره‌وری بنگاه‌های اقتصادی را تشریح کرد. از نگاه او، در سطح اقتصاد خرد رقابتی عجیب برای کاهش بهره‌وری در بنگاه‌های اقتصادی در جریان بوده؛ به نحوی که در بسیاری از موارد ارزش واقعی نهاده‌های به‌کارگرفته شده، بیشتر از ارزش محصول نهایی تولید شده است که حکایت از بهره‌وری منفی در بین بنگاه‌ها دارد. نیلی با ارائه مثال‌های عینی در اقتصاد کشور، ردپای سیاست‌های مداخله‌ای سیاست‌گذار در رالی…

بررسی آثار بازار سرمایه بر تولید در اقتصاد ایران به‌دلیل بی‌ثباتی‌های ساختاری که همواره با آن مواجه بوده است، بیش از آنکه تولیدمحور باشد، میل به فعالیت‌های سفته بازانه و دلالی دارد. قوانین و مقررات نیز به نحوی شکل گرفته است که خالص عایدی فعالیت‌های سفته‌بازانه بیش از تولید بوده است. شاید همین موضوع مهم‌ترین عامل سیل نقدینگی به سمت بخش‌های سفته بازانه بوده که همین موضو ع باعث کمبود سرمایه درگردش برای بخش‌های تولیدی اقتصاد کشور شده است.

دردسرسازی هسته و سیستم معاملاتی کارگزاری‌ها برای سهامداران به مرحله جدیدی رسیده و در جدیدترین ورژن آن دیروز کارگزاری مفید قدرت خرید کاربرانش را منفی نشان داد، تا جایی که برخی کاربران، میلیاردها تومان بدهکار شدند.

تحریم بیش از همه به‌واسطه دو کانال بر اقتصاد ایران اثر گذارده است. کانال اول تراز پرداخت‌ها و کانال دوم بودجه. به‌واسطه از بین رفتن درآمدهای نفتی، صادرات ایران دچار شوک منفی قابل‌توجهی شده که این امر کسری تراز پرداخت‌ها را باعث شده است. این کسری موجب تعدیل نرخ ارز شده است تا به این شکل سطح واردات کاهش یابد و تراز پرداخت‌ها به تعادل برسد.

برای بررسی اقتصاد شهری گیلان، ابتدا باید نگاهی به اقتصاد ایران کرد. اقتصاد ایران در این دوره، معیشتی و خودکفا بود. به سبب فقدان امکانات ارتباطی مناسب، نبود راه‌های مطمئن، فقدان امنیت و پراکندگی مراکز تولیدی و تجاری، تبادل کالا فقط در صورت تولید مازاد رخ می‌داد، در نتیجه انباشت سرمایه صورت نمی‌گرفت. این اقتصاد دور از اقتصاد جهانی و تجارت خارجی آن نیز محدود بود.

ايسنا: از آن‌جا که رئیس کل بانک مرکزی هفت اقدام این بانک برای اصلاح نظام بانکی را تشریح کرده و به اعتقاد کارشناسان اقتصادی اصلاح ناترازی بانک‌ها نقش مهمی در اجرای موفق سیاست‌های پولی و ارزی یا روش‌های تامین کسری بودجه دارد و موجب ثبات اقتصاد ایران می‌شود، بهتر است تا با جزئیات این اصلاحات بیشتر آشنا شوید.

با توجه به اینکه در سال ۱۳۹۹ بسیاری از عوامل تهدیدکننده اقتصاد ایران از جمله کاهش بی‌سابقه صادرات نفت، محدودیت‌های واردات و صادرات، کسری بودجه و‌... پابرجاست، انتظار اولیه از وضعیت تولید در پنج ماه گذشته چگونه بوده است؟ تولید در سایه کرونا و تحریم در هریک از بخش‌های اقتصادی چه عملکردی به جا گذاشت؟ اینها موضوعاتی است که در فصل پیش‌رو مورد بررسی قرار گرفته است.

تجارت خارجی کشور روزهای پرفرازونشیبی را می‌گذراند؛ از یک‌سو تشدید تحریم‌های ظالمانه علیه اقتصاد ایران کار را برای تجار و فعالان اقتصادی سخت کرده و از سوی دیگر، مسدود شدن مسیرهای بازگشت ارز صادراتی و متهم کردن صادرکنندگان به عدم بازگشت ارز، آینده و نحوه حرکت آنها را با ابهام مواجه ساخته است. حال هم که باید شیوع ویروس کرونا را به آن اضافه کرد.

سال ۱۳۹۹ در شرایطی آغاز شد که اقتصاد ایران علاوه بر تحریم تحت ‌تاثیر بیماری عالم‌گیر کرونا (کووید ۱۹) نیز قرار گرفت. طبیعی است در دل همه بحران‌ها و تهدیدها، فرصت‌هایی نیز وجود دارد که در خصوص اثر تحریم‌ها، هم‌اکنون می‌توان با وضوح بیشتری از این فرصت‌ها و تهدیدها سخن گفت ولی در خصوص اثر بیماری کرونا، با وضوحی بسیار کمتر. مقام معظم رهبری با علم به همه این فرصت‌ها و تهدیدها، شعار سال جدید را «جهش تولید» تعیین کردند. برای پاسخگویی به این پرسش که آیا برآیند وضعیت موجود، امکان حرکت به سمت جهش تولید…

مهم‌ترین هدف کشورها در هر اقتصادی دستیابی به رشد بلندمدت بالا و پایدار است. این موضوع در حقیقت تفاوت بین کشورهای با رفاه بالا و با رفاه پایین است. در نتیجه کشورهایی که توانسته‌اند یک رشد بلندمدت مستمر را تجربه کنند، جایگاه مناسبی در دنیا داشته‌اند. رشد اقتصادی در ایران با تهدیدهای بسیاری روبه‌رو بوده است. در نتیجه اقتصاد ایران به جای یک رشد پایدار، یک رشد نوسانی را تجربه کرده که عمدتاً متاثر از قیمت نفت و سایر عوامل موقت بوده است. در این گزارش به عوامل موثر و تهدیدهای اصلی رشد اقتصادی می‌پردازی…

رشد منفی سرمایه‌گذاری و خروج سرمایه از کشور، بازگشت اقتصاد ایران به دوران رشد را دشوار می‌نماید. در شرایط کنونی، حتی گفته می‌شود که درآمد حاصل از صادرات غیرنفتی نیز به سختی به کشور بازمی‌گردد، در نتیجه می‌توان گفت، از این طریق نیز پول زیادی به دست نمی‌آید که صرف سرمایه‌گذاری شود.