سهم استان‌های شرقی از کم‌آبی

اما اکثر قریب به اتفاق سخنرانان این همایش به برنامه‌های ناصحیح مدیریت آبی، افزایش حفر چاه‌های غیرمجاز، اضافه برداشت از دشت‌های در آستانه بحران و به‌ویژه عدم اصلاح الگوی کشت در سال‌های اخیر به‌عنوان مهم‌ترین دلایل بروز این بحران در استان‌های شرقی نام بردند.غلامحسین شافعی، رئیس اتاق بازرگانی ایران هم از نحوه تصمیم‌گیری در کشور برای نقاط مختلف انتقاد کرد و مشکلات موجود را ناشی از مشکل در سیستم قاعده‌گذاری در کشور دانست؛ او معتقد است نمی‌توان برای یک کشور با تنوع اقلیمی و قومیتی برنامه‌ای واحد در مرکز نوشت و توقع داشت آن برنامه یکسان در گیلان و سیستان و بلوچستان اجرا شود و گرهی از مشکلات مناطق مختلف باز کند.

شافعی‌نقبی هم به برنامه‌های پنج ساله توسعه زد و تدوین آنها را با نگاه عدالت‌خواهانه دانست که هیچ یک به اهدافشان نرسیده‌اند. او این را هم گفت که توسعه منطقه‌ای چه قبل و چه بعد از انقلاب به این بستگی داشته که آیا افراد ذی‌نفوذ محلی در تدوین آنها نقش داشته‌اند یا خیر؟ اگر چنین بوده، آن منطقه توسعه را شروع کرده اما اگر افراد ذی نفوذ محلی حضور نداشتند، آن منطقه در فقر و فلاکت باقی مانده و هنوز در فقر غوطه ور است.رئیس اتاق ایران از ایجاد صنایع پر آب‌طلب در مناطقی که با تانکر به روستاهایش آبرسانی می‌شود هم انتقاد کرد و خراسان را بحرانی‌ترین نقطه کشور در بحث آب دانست.او همچنین با بیان اینکه قوانین زیادی در کشور مصوب شده، در عین حال به فرار مجریان از اجرای آنها به‌عنوان مانعی در بهبود وضعیت آبی شرق کشور اشاره کرد.اما احمدعلی کیخا، رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس فقر و چالش‌های اقتصادی موجود در برخی مناطق شرقی کشور را معلول سیاست‌های توسعه‌ای غلط دانست و گفت: متاسفانه تصمیمات تصمیم‌گیران کشور بر مبنای کارشناسی‌های علمی نیست؛ بعضی تصمیم‌سازان فعلی در بعضی حوزه‌های اجرایی، بهترین‌های امت نیستند، با علم روز و دانش تخصصی مربوطه آشنایی ندارند و این مسائل باعث بروز مشکلات بسیاری می‌شود و باید اصلاح شود.

وی با اشاره به مهاجرت‌های گسترده مردم ساکن استان سیستان و بلوچستان که از بحران در بخش آب و اقتصاد نشات می‌گیرد اظهار کرد: تا زمانی که اقتصاد ما سوبسیدی و یارانه‌ای باشد، نمی‌توان به توسعه اندیشید.عبدالله فاضلی، دبیر اجرای طرح تعادل‌بخشی آب‌های زیرزمینی شرکت مدیریت منابع آب ایران هم ۳۰ درصد کسری آب در آبخوان‌های کشور را مربوط به استان‌های شرقی اعلام و اضافه کرد: در ۷۰ سال گذشته حدود ۵/ ۸ میلیارد متر مکعب بار اضافه بر آبخوان‌های این چهار استان وارد شده است. طبق برنامه وزارت نیرو، میزان برداشت آب در این مناطق باید حدود ۵ میلیارد متر مکعب باشد تا تعادل برقرار شود و در حال حاضر شاهدیم که ۷/ ۱ برابر اضافه برداشت اتفاق می‌افتد.

وی تاکید کرد: خراسان‌رضوی بیشترین سهم کسری مخزن کل کشور را با ۲۱درصد به خود اختصاص داده که رقم بسیار نگران‌کننده‌ای است و نسبت به استان‌های دیگر باید با عجله و سرعت بیشتری برنامه‌ها را برای کنترل افت و کسری مخزن در این استان‌ها اعمال کرد.عباس کشاورز، معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی نیز بحران آب در کشور را ناشی از کوتاهی در بخش مدیریت آبی دانست و گفت: بحران آب به تنهایی متوجه عملکرد بخش کشاورزی یا صنعت نیست؛ بلکه مشکل از سیستم مدیریت آب در کشور نشات می‌گیرد که به مولفه‌های متعدد و مهمی بی‌توجه بوده و ظرفیت‌های اکولوژیکی نمونه‌ای از آنها است.وی ادامه داد: در شرایط کنونی نباید تمرکز صرفا بر مساله «تامین آب» به‌عنوان راه حل برون رفت از بحران باشد، بلکه باید با تمرکز بر رفع و حل مسائل مرتبط با «ناپایداری منطقه» و مدیریت یکپارچه طبیعی و اصلاح زیرساخت‌ها، برای برون‌رفت از بحر ان آب در شرق کشور اقدام کرد.

اخبار مرتبط