مشاور امنیت ملی ایالات متحده آمریکا به دلیل اختلاف با ترامپ از کار بیکار شد

اخراج بولتون از کاخ سفید

دنیای اقتصاد : دونالد ترامپ سومین مشاور امنیت ملی خود را هم برکنار کرد. جان بولتون که از حلقه نئوکان‌ها بود به دلیل اختلاف نظرهای زیاد با رئیس جمهور، از مسوولیت خود کنار رفت. به نظر می‌رسد اختلاف‌نظرها حول ۲محور «دامنه مداخلات بین‌المللی» و «اعمال قدرت از سوی آمریکا» بوده است. ترامپ به دنبال تحقق شعار آمریکا برای آمریکا بوده است؛ در حالی‌که بولتون به دنبال شعار جهان برای آمریکا تلاش می‌کرد.

این رویکرد بولتون در تناقض با رویکرد ناسیونالیستی ترامپ قرار گرفته بود. رئیس جمهور آمریکا مداخلات بین‌المللی را به دلیل هزینه‌ها نمی‌پذیرفت، و حتی از آنها پرهیز داشت اما جان بولتون متمایل به افزایش مداخلات بین‌المللی بود. ترامپ به واسطه مخارج و نگاه ناسیونالیستی نسبت به کاربرد زور و قدرت سخت، خوش‌بین نبود، اما بولتون طرفدار استفاده از این رویکرد بود. سرانجام این اختلاف‌نظرها، به توییتی ختم شد که دیشب رئیس جمهور آمریکا نوشت و از استعفای مشاور امنیت ملی خود خبر داد.

دو روایت از یک مذاکره شبانه

جان بولتون که از ۹ آوریل ۲۰۱۸ به عنوان مشاور امنیت ملی در کاخ سفید فعالیت می‌کرد، سرانجام روز گذشته کارش پایان یافت. اما روایت او از پایان کارش، با روایت رئیس جمهور تفاوت دارد. خبر برکناری بولتون، چند روز پس از انتشار اخباری از سوی رسانه‌ها مبنی بر اینکه جان بولتون در میان سایر حضار کاخ سفید، با برنامه دونالد ترامپ برای توافق صلح بین آمریکا و طالبان، مخالفت کرد، منتشر شده است. این عهدنامه می‌توانست جنگ ۱۸ ساله در افغانستان را پایان دهد. بولتون در مورد نحوه برکناری‌اش در توییتر دیروز در ساعت ۲۰:۴۰ دقیقه نوشت: « من شب گذشته استعفای خود را شبانه به رئیس جمهور داده بودم و رئیس جمهور پاسخ داد: بگذار تا صبح در این مورد صحبت کنیم.» این روایت، تناقضاتی با روایت ترامپ از نحوه کناره‌گیری بولتون دارد. ۱۲ دقیقه پیش از ‌توییت بولتون، ترامپ روایت دیگری را از نحوه کناره‌گیری مشاور امنیت ملی نقل کرده بود: «شب گذشته جان بولتون را مطلع کردم که از این پس به خدمات وی در کاخ سفید نیاز نیست. من اساسا با خیلی از پیشنهادهای وی مخالف بودم، مانند بسیاری دیگر از افراد دولت. بنابراین استعفای وی را خواستم که امروز صبح به من داده شد.» این روایت متناقض می‌تواند از نحوه خداحافظی بولتون با پست مشاور امنیت ملی، خود نشانه‌ای از اختلافات جدی بین ترامپ و بولتون باشد.  ترامپ همچنین اعلام کرده مشاور امنیت ملی بعدی را در هفته آینده معرفی خواهد کرد.

ریشه‌های اختلاف

به نظر می‌رسد که اختلافات ترامپ و بولتون ریشه عمیق‌تری دارد و صرف مشاجره بولتون در کاخ سفید سر موضوع طالبان، جدایی این دو را رقم نزده است. اقدامات و نظرات بولتون در دو شاخه، چندان به مذاق ترامپ خوش نیامده بود. پروژه‌های بی‌نتیجه بولتون(مثل آنچه در ونزوئلا پیگیری می‌کرد) و اختلاف دیدگاه در خصوص ایران، کره‌شمالی و طالبان، زنجیره‌ای شده بودند تا ترامپ عذر سومین مشاور خود در امنیت ملی را هم بخواهد.  پیش از این «دنیای اقتصاد» در گزارشی به نقل از مجله نشنال اینترست، از تقویت احتمال کارت قرمز ترامپ به بولتون خبر داده بود. تجربه‌های پیشین نشان می‌دهد ترامپ بیشتر خواهان مشاوران سرسپرده است تا مشاورانی که دنبال استقلال عمل باشند. استعفای ژنرال هربرت مک‌مستر، مشاور پیشین امنیت ملی و جان کلی، رئیس پیشین کارکنان کاخ سفید حکایت از این موضوع دارد که ترامپ با افرادی که تاب تحمل نظراتش را ندارند کنار نخواهد آمد. در آن زمان کورت میلس، در وب‌گاه نشریه نشنال اینترست نوشت که دیدگاه‌های متفاوت و تلاش مشاور امنیت ملی آمریکا برای تغییر حکومت در ایران، کره‌شمالی و ونزوئلا موجب اختلاف دیدگاه وی با رئیس خود شده است.

مارتین ایندیک، سفیر سابق آمریکا در اسرائیل نیوز در مطلبی که آوریل سال ۲۰۱۸ در بروکینگز نوشته و وب‌گاه مجله آتلانتیک آن را بازنشر کرده است، عکسی از بولتون را مورد تفسیر قرار داده بود که در آن بولتون به شدت از سخنان ترامپ تعجب کرده بود. ترامپ قرار بود در مورد جنگ با سوریه سخنرانی کند و به همین جهت بولتون به وی یادداشتی برای نطق داده بود، اما زمانی که ترامپ لب به سخن می‌گشاید، کلامی از آن نوشتار را بیان نمی‌کند و لحظه تعجب کردن بولتون توسط عکاس شکار می‌شود.  نشانه‌های زیادی وجود داشت که ترامپ از اقدامات و عقاید جان بولتون خسته شده و چندین بار نیز به‌صورت علنی از مخالفت با ایده‌های مشاور امنیت ملی خود سخن گفته بود. یکی از اظهارنظرهای معروف ترامپ این بود: «او (بولتون) روی مسائل نظرات تندی دارد اما مهم نیست. این من هستم که وی را آرام می‌کنم. قسمت جالب ماجرا هم این است.»  افزایش تنش‌ها با ایران نیز نشان داده است که میان بولتون و ترامپ از یکسو و تحلیلگران پنتاگون و بدنه کاخ سفید از سوی دیگر اختلاف‌نظر وجود داشت. هم ترامپ از بولتون خسته بود و هم افزایش تنش‌ها با برخی کشورها و گروه‌ها حاکی از این بود که تنها راه خروج از این مشکلات و جلوگیری از تنش‌های بیشتر، برکناری جان بولتون است. شاید مواجهه علنی بولتون با ترامپ در جمع حضار کاخ سفید، تنها بهانه کافی به رئیس جمهور آمریکا داد تا فکری را که در سر داشت، عملی کند.

 

تصویر صفحه اول «دنیای اقتصاد»
 در  ۲۶ اردیبهشت تحلیل اختلافات ترامپ با بولتون  و احتمال بالای اخراج  او از کاخ سفید