چشمانداز عادیسازی چه خواهد بود؟
بازی با کارت ایران
دستانداز لایحه
بیایید با لایحه اصلاحات شروع کنیم که باعث زلزله سیاسی در اسرائیل شد. به نظر میرسد نیمی از سرزمینهای اشغالی در خیابانها هستند تا به قانونی اعتراض کنند که قدرت دیوان عالی اسرائیل را برای به چالش کشیدن احکام و قوانین دولتی محدود میکند. بنا به گزارش بنکاسپیت، برخی از نیروهای ذخیره اسرائیلی به نشانه اعتراض هشدار دادهاند که ممکن است خدمت نکنند. اما نیمی دیگر از اسرائیلیها که طرفدار نتانیاهو هستند، میگویند این قانون «مستدل» بودن، باید زودتر از بین میرفت. دیوان عالی با توجه به اصل «مستدل» بودن میتوانست برخی از مصوبات کابینه را وتو کند. البته آمریکا دستش در این زمینه زیاد باز نیست. نتانیاهو اکثریت کنست را در اختیار دارد و میتواند برنامه خود را به پیش ببرد.
ارزش تلاش کردن دارد
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی و برت مکگورک، هماهنگکننده ویژه خاورمیانه در کاخ سفید روز پنجشنبه با محمد بنسلمان آلسعود، ولیعهد و نخستوزیر عربستان سعودی دیدار کردند تا گفتوگوها را درباره عادیسازی اسرائیل و عربستان سعودی در میان دیگر مسائل منطقهای پیش ببرند. در صورت موفقیت، «عادیسازی» میتواند با توافق صلح مصر و اسرائیل و توافقنامه کمپدیوید در بازسازی چشمانداز استراتژیک در خاورمیانه رقابت کند. هر سه طرف - واشنگتن، ریاض و تلآویو - ممکن است خواهان نتیجه باشند؛ اما فعلا چشماندازش مساعد نیست.
شروط عربستان سعودی سخت است. ایالات متحده بهنوبه خود خواهان پایان دادن به جنگ یمن و سرمایهگذاری گسترده عربستان در تشکیلات خودگردان فلسطین است که در آستانه فروپاشی است. نتانیاهو عادیسازی عربستان را یک موضوع میراثی میداند، همانطور که برای هر سه رهبر اینچنین خواهد بود. اما بیبی با شرکای ائتلاف راستگرای خود معامله سختی خواهد داشت اگر هرگونه توافق با فلسطینیها بخشی از معامله باشد. او در درجه نخست باید به مهار بنگویر فکر کند. همچنین توافق صلح عربستان و اسرائیل موضع بازدارندگی آمریکا و منطقه در قبال ایران را تقویت خواهد کرد. «آندرو پاراسالایتی» نویسنده المانیتور میگوید: «در غیاب بازرسیها و نظارتهای سرزده بیشتر مورد نیاز در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، ایران بهعنوان یک کشور آستانه تسلیحات هستهای باقی خواهد ماند که نیازمند هوشیاری بیشتر است.»
او ادامه میدهد: «در اکتبر۲۰۲۳، با توجه به مفاد برجام، ایران خواستار رفع محدودیتهای سازمان ملل بر واردات و صادرات فناوریهای موشکی و پهپادی خواهد شد.» هفته گذشته ایران درباره توسعه یک موشک بالستیک جدید با استفاده از فناوری هوش مصنوعی سخن گفت. «آندرو پاراسالایتی» مدعی است: «در بازی طولانی دیپلماسی و بازدارندگی ایران، بهویژه با توجه به منافع و نفوذ ایران در عراق، سوریه و لبنان، کرانه باختری و غزه، آمریکا به عربستان سعودی هشدار خواهد داد که نمیتوانید بازدارندگی کافی داشته باشید. به بیان ساده، منافع منطقهای ایالات متحده با همسویی اسرائیل و عربستان سعودی بهتر تامین میشود. هیچ نتیجه دیپلماتیک تضمینی نیست؛ اما این یکی ارزش تلاش کردن دارد.»