بمب سعودی‌ها در بازار
اقدام عربستان در واکنش به بی‌نتیجه بودن تلاش‌های اوپک در نشست روز جمعه وین انجام شد. اعضای اوپک معتقد بودند کاستن از عرضه می‌تواند به رشد قیمت‌ها کمک کند اما روسیه با مخالفت خود این برنامه را با شکست مواجه کرد. یک منبع مطلع از مذاکرات گفته است در دوره مذاکره دو طرف بر سر کاستن از عرضه هیچ پیشرفتی حاصل نشد و روسیه مصمم است به حمایت از صنعت نفت شیل آمریکا پایان دهد. البته تحریم‌های اعمال‌شده علیه شرکت روسنفت روسیه در این تصمیم‌گیری موثر بوده است. حدود سه هفته پیش دولت آمریکا تحریم‌هایی علیه این شرکت به خاطر حمل نفت ونزوئلا اعمال کرد. مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا معتقد است روسیه با کمک به ونزوئلا در حال حمایت از دولت نیکلاس مادورو است. رئیس شرکت روسنفت دوست نزدیک پوتین است.
خب حالا به راحتی می‌توان نقاط را به هم متصل کرد: پوتین در حال واکنش نشان دادن به ترامپ است، عربستان با اقدام خود به روسیه واکنش نشان داده و شرکت‌های نفت و گاز آمریکا، کارگران و سرمایه‌گذاران این شرکت‌ها در این نزاع گرفتار شده‌اند. بحران کنونی در بدترین زمان ممکن رخ داده است. در دو ماه اخیر از تقاضای جهانی برای نفت کاسته شده و قیمت‌ها به شدت کاهش یافته است. ایتالیا تدابیر محدود‌کننده برای جابه‌جایی مردم در کل این کشور اجرا کرده که حداقل یک ماه ادامه پیدا خواهد کرد. اما آیا چنین اقدامی ممکن است در آمریکا رخ دهد؟ بعید است اما این ریسک لطمات بزرگ اقتصادی خواهد داشت زیرا از مسافرت‌ها کاسته شده و از مردم خواسته شده از خانه کار کنند. آمریکا به‌عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده نفت جهان روزانه ۲۰ میلیون بشکه نفت مصرف می‌کند بنابراین حتی کاهش کوچک در فعالیت‌های اقتصادی این کشور اثراتی بزرگ در عرضه و تقاضای جهانی نفت دارد. بسیاری از فعالان بازار نفت معتقدند قیمت‌ها حداقل مدتی در سطوح کنونی باقی می‌ماند البته اگر کاهش نیابد. این یک خبر بد برای ایالت‌هایی نظیر تگزاس و داکوتای شمالی و تمام کسانی است که در سهام شرکت‌های نفت و گاز سرمایه‌گذاری کرده‌اند. قیمت سهام شرکت شورون در سال‌جاری میلادی ۲۰درصد کاهش یافته و تازه این شرکت بهترین عملکرد را در بین شرکت‌های فعال در حوزه انرژی آمریکا داشته است. قیمت سهام اکثر شرکت‌های دیگر ۳۰ تا ۵۰ درصد کاهش یافته است.
در واقع صنعت نفت از سه جهت هدف قرار گرفته است: کاهش قیمت‌ها، خروج سرمایه‌گذاران نهادی از سهام شرکت‌های فعال در حوزه سوخت‌های فسیلی و حجم بالای بدهی‌ها. بدهی یک مشکل بزرگ است. بنا به گزارش ارائه شده از سوی موسسه مودیز، صنعت نفت و گاز آمریکا ۸۶ میلیارد دلار بدهی با سررسید چهار سال آینده دارد و تقریبا تمام این بدهی‌ها در معرض این هستند که غیرقابل بازپرداخت شوند. ۵۷ درصد این بدهی‌ها باید در دو سال آینده پرداخت شوند. به دلیل کاهش قیمت نفت و بدتر شدن شرایط دستیابی به منابع اعتباری، بسیاری از شرکت‌های نفتی قادر نخواهند بود بدهی‌های خود را از نو تامین مالی یا سررسید آن را تمدید کنند. در حال حاضر زمان تنها دوست بسیاری از این شرکت‌هاست. زمان پرداخت بخش عمده بدهی‌ها پس از سال ۲۰۲۲ است، بنابراین برخی تولیدکنندگان می‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند و امیدوار باشند شرایط تغییر کند، اما اگر تغییری رخ ندهد شرایط بسیار بد خواهد شد.
مشکل بدهی شرکت‌های نفتی جدی است و اگر این شرکت‌ها نتوانند بدهی‌های خود را پرداخت کنند دیگر بخش‌ها از جمله بانک‌ها دچار مشکل خواهند شد. بدهی شرکت‌های یاد شده بخش بزرگی از بدهی‌های شرکتی را تشکیل می‌دهد، در نتیجه تبعات ناتوانی در بازپرداخت بزرگ است. کارشناسان می‌گویند اکثر مدیران شرکت‌های فعال در حوزه انرژی باید به سرعت و با قدرت نسبت به وضعیت موجود واکنش نشان دهند یعنی از هزینه‌ها و تولید بکاهند. یکی از این مدیران معتقد است تمامی مدیران این صنعت باید اعلام کنند فعالیت‌های حفاری خود را تعطیل می‌کنند، از سود نقدی می‌کاهند و تولید را به شدت کاهش می‌دهند.
شاید چنین اقداماتی افراطی به نظر برسد اما او معتقد است اگر تولید نفت آمریکا چند میلیون بشکه کاهش پیدا نکند قیمت نفت به زیر ۳۰ دلار کاهش خواهد یافت و اگر چنین شود ارزش ذخایر نفتی که وثیقه وام‌های بانکی است کم خواهد شد. در این حالت بانک‌ها به این نتیجه می‌رسند که دیگر معنا ندارد کسب و کارها با جریان نقدی منفی به فعالیت خود ادامه دهند. به‌عبارت ساده‌تر اگر قیمت نفت برای مدتی طولانی بین ۲۰ تا ۳۰ دلار باشد ورشکستگی‌ها به شدت افزایش خواهد یافت. درباره آنچه در آینده رخ خواهد داد دیدگاه‌های گوناگونی وجود دارد. شاید روسیه به میز مذاکره بازگردد یعنی تحت‌تاثیر اقدام عربستان مجبور به این کار شود. در این حالت قیمت نفت در صورت حصول توافق بر سر کاستن از عرضه بالا خواهد رفت و شاید قیمت‌ها باز هم کاهش یابد. اما تقریبا همه معتقدند صنعت تولید نفت شیل، کارگران و سرمایه‌گذاران آن در کوتاه‌مدت لطمات بزرگی از وضعیت کنونی خواهند دید.
یک تحقیق نشان می‌دهد در شرکت‌های بورسی نفت و گاز ۷۰۰ هزار نفر نیروی کار مشغول فعالیت هستند و میلیون‌ها نفر نیز در مشاغل وابسته به این صنعت کار می‌کنند. خطر بزرگ‌تر این است که مشکلات بخش انرژی بر بازار اعتبارات آمریکا اثر گذارد و تمامی این اتفاقات زمانی در حال رخ دادن است که شیوع ویروس کرونا بر اقتصاد آمریکا اثر گذاشته است. اگر چند میلیون آمریکایی از مسافرت اجتناب کنند و به جای آن از خانه کار کنند تقاضا برای بنزین کاهش می‌یابد و قیمت نفت تحت فشار بیشتری قرار خواهد گرفت. اگرچه صرفه‌جویی در هزینه بنزین سبب می‌شود، پول بیشتری در جیب خانوارها باقی بماند، اما بعید است این عامل خسارت وارد شده به کل صنعت انرژی را جبران کند یا کاهش دهد. کاملا بجاست آنچه پایان هفته گذشته در بازار نفت رخ داد را «تاریخی» توصیف کنیم. تولید در مسیر افزایش و قیمت‌ها در مسیر کاهش قرار گرفته‌اند. در این میان ولادیمیر پوتین جایی در حال نگاه کردن به نقشه تگزاس و لبخند زدن است.
