تعدیل نیرو کنیم؟
به هر صورت به‌نظر می‌رسد با توجه به میزان شیوع این ویروس در کشورهای مختلف و نیز آمادگی قبلی اقتصاد هر کشور برای مواجهه با شرایط فورس ماژور، به مرور زمان شاهد اخبار بیشتری از مشکلات مختلف برای استارت‌آپ‌ها باشیم، لیکن از آنجا که هنوز در ایران به معنای واقعی کلمه اکوسیستمی وجود نداشته و همه در مرحله سعی و خطا قرار داریم، اتفاقات سال ۹۸ به‌شدت در شکل‌گیری درست این اکوسیستم می‌تواند موثر باشد.
با این حال به‌عنوان مثال، استارت‌آپ ما بلافاصله پس از شروع بحران در چند بخش و با برگزاری جلسات متعدد به تحلیل و بررسی موقعیت پرداخته و اقداماتی را در این زمینه اجرایی کردیم. برنامه ما برای عبور از این شرایط به دو گروه اقدامات درون‌سازمانی و برون‌سازمانی دسته‌بندی شده‌اند. این موارد شامل ابلاغ و اجرای انواع دستورالعمل‌ها در بخش سلامت نیروی انسانی برای پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا بوده است. توزیع بسته‌های بهداشت فردی، نظافت مکرر فضاهای عمومی، سرویس رفت و آمد شخصی، دورکاری و... از موارد درون‌سازمانی بوده‌اند. موارد برون‌سازمانی، اقداماتی نظیر اطلاع‌رسانی‌های به موقع به کاربران، پرداخت سریع و کامل بیشتر بلیت‌‌های استرداد شده، آگاه‌سازی کاربران نسبت به ویروس کرونا، راه‌اندازی کمپین‌هایی برای سفر نکردن مخاطبان و... بوده است.
واقعیت این است که برنامه‌ریزی ما در این خصوص کوتاه‌مدت بوده، چرا که تخمین مدت زمان برای این بحران از طرف هر شخص و نهادی، پیرو آنچه که امروز در دنیا به آن رسیده‌اند، ادعای اشتباهی بیش نیست، از این رو ما به بررسی آثار این بحران در کوتاه‌مدت و بلندمدت اندیشیده‌ایم. در هر صورت اقداماتی چون کاهش هزینه‌ها تا جایی که به ساختار کسبوکارها آسیب نزند باید مهم‌ترین راهکار آنها باشد که ما نیز به بررسی و اجرای تمهیداتی در این خصوص پرداخته‌ایم. شاید تمامی کسبوکارها به‌خصوص فعالان حوزه گردشگری امروز تنها باید به راهکارهایی برای زنده نگه‌داشتن کسب‌و‌کار خود بیندیشند. امروز تا جای ممکن باید از تصمیمات عجولانه بپرهیزیم و به فکر تعدیل نیروی انسانی که به نظر من مهم‌ترین دارایی هر استارت‌آپی هست، نباشیم. در صورت نیاز به تغییرات بزرگ، هراسی در دل نداشته باشیم و با دانش و سرعت زیاد دست به تغییرات بزنیم. تلاش بسیاری انجام دهیم و صداقت با تیم و مخاطبان را اولویت کار قرار دهیم.
با این حال بسیاری از چشم‌ها به سوی دولت است. قطعا دولت با اطلاع‌رسانی‌های به موقع و ایجاد آرامش در فضای کشور و آگاهی‌سازی هر چه بیشتر مردم با ابعاد مختلف این بحران می‌تواند نقش بسیار موثری در این خصوص ایفا کند که متاسفانه در اکثر این موارد نه‌تنها درست عمل نکرده، بلکه اقدامات نتایج عکس به همراه داشته است. عدم پرداخت مبلغ بلیت‌‌های استرداد شده توسط ایرلاین‌ها و تامین‌کنندگان، بی‌توجهی آنان به بخش نامه‌های ارسالی، اطلاع‌رسانی‌های غلط و عجولانه و... بخشی از مشکلاتی است که دولت می‌تواند نقش مهمی در رفع آنها داشته باشد.
