غول‌ها به دنبال بیت‌کوین
یک علت مهم رشد قیمت‌ها، حضور سرمایه‌گذاران نهادی از جمله تراست‌های سرمایه‌گذاری، صندوق‌های بازنشستگی و... است. سال ۲۰۱۷ این عامل وجود نداشت. در آن زمان قیمت‌ها رشد ۲۰ برابری پیدا کرد. اما چند ماه بعد، همه شاهد سقوط قیمت‌ها به ۳هزار دلار بودند. سال ۲۰۱۷ اکوسیستم حاکم بر بیت‌کوین عمدتا شامل سرمایه‌گذاران خرد بود و همچنین در آن دوران بیت‌کوین خارج از سیستم مالی جهان در جریان بود. رونق بازار بیت‌کوین در سال ۲۰۱۷ تمامی نشانه‌های حباب کلاسیک مالی را داشت و بسیاری از سرمایه‌گذاران با امید به رشد قیمت‌ها و برای جا نماندن از بازار وارد آن شدند. در ماه‌های اخیر نام‌های معروف نظیر پاول تودور جونز که از سرمایه‌گذاران بزرگ و ثروتمند است و غول بیمه‌ای یعنی مس موچوال ارقام قابل ملاحظه‌ای در بازار بیت‌کوین سرمایه‌گذاری کرده‌اند. حتی بانک جی‌پی مورگان که قبلا با بیت‌کوین به شدت مخالف بود اکنون معتقد است بیت‌کوین می‌تواند افقی روشن داشته باشد. تمامی این عوامل به افزایش اعتماد به بازار ارز دیجیتال منجر شده و نشان می‌دهد بیت‌کوین درحال فراگیر شدن است. عامل بعدی که از قیمت بیت‌کوین حمایت کرده حضور شرکت‌های ارائه‌کننده خدمات پرداخت از جمله شرکت پی‌پال است. این شرکت به مشتریان خود امکان خرید، نگهداری و فروش بیت‌کوین به‌طور مستقیم از حساب پی‌پال خود را داده است. شرکت اسکوایر که رقیب پی‌پال است و در حوزه خدمات پرداخت دیجیتال فعالیت می‌کند، ماه نوامبر اعلام کرد تعداد بیشتری از استفاده‌کنندگان از «اپلیکیشن کش» درحال خرید بیت‌کوین هستند. تعداد کسانی که بیت‌کوین را به‌عنوان شیوه‌ای از پرداخت انتخاب کرده‌اند، به سرعت افزایش یافته است. احتمالا مهم‌ترین عامل افزایش توجه سرمایه‌گذاران به بیت‌کوین و رشد قیمت‌ها این است که شرکت ویزا به سمت بیت‌کوین حرکت کرده است. در ماه اکتبر این شرکت اعلام کرد برخی کارت‌های بدهی و اعتباری مرتبط با بیت‌کوین را با همکاری «کوین بیس» ارائه می‌کند هر چه روش‌های استفاده از بیت‌کوین بیشتر شود، بر تعداد کسانی که مایلند این ارز دیجیتال را در اختیار داشته باشند افزایش می‌یابد.
نکته مهم دیگر این است که بیت‌کوین نسبت به زمانی که صرفا از آن برای خریدهای غیرقانونی در وب تاریک استفاده می‌شد، بسیار جاافتاده‌تر شده است. دسترسی به کیف پول‌های دیجیتال بیت‌کوین و پلت‌فرم‌های داد و ستد این ارز دیجیتال آسان‌تر شده و اطلاعات بسیار قابل اعتمادتر در اختیار متقاضیان و علاقه‌مندان قرار دارد. آغاز ارائه محصولات مالی نظیر معاملات فیوچر بیت‌کوین و اختیارهای خرید و فروش در کنار صندوق‌های مرتبط با بلاک‌چین به سرمایه‌گذاران امکان داده بدون هراس در این بازار به فعالیت بپردازند. معاملات فیوچر بیت‌کوین به این معناست که سرمایه‌گذاران می‌توانند آزادی عمل بیشتری در معاملات داشته باشند و ریسک‌ها کاهش می‌یابد. روبرت شیلر، برنده جایزه نوبل اقتصاد گفته است: «حباب قیمت‌ها در سال ۲۰۱۷ احتمالا به این واقعیت ربط داشت که در آن دوره معاملات فیوچر بیت‌کوین امکان‌پذیر نبود.»
در کنار تمامی علاقه‌مندی فراگیر به بیت‌کوین، باید به این موضوع نیز اشاره شود که همه‌گیری کرونا سبب شده دولت‌ها و بانک‌های مرکزی برنامه‌های فراگیر حمایتی اجرا کنند تا از اقتصاد در برابر تبعات بحران حفاظت کنند. تردیدی وجود ندارد که این برنامه‌ها دیر یا زود به رشد نرخ تورم منجر می‌شود و این به معنای کاهش قدرت خرید مصرف‌کنندگان است. سال گذشته بانک مرکزی آمریکا اعلام کرد حتی اگر نرخ تورم برای مدتی به بالاتر از ۲ درصد افزایش پیدا کند نرخ‌های بهره را بالا خواهد برد و این به معنای تحمل نرخ بالاتر تورم از سوی بانک مرکزی است. با توجه به وجود ریسک رشد تورم و واکنش نشان ندادن بانک مرکزی به این ریسک، سرمایه‌گذاری در بیت‌کوین یک اقدام برای حفظ دارایی‌ها محسوب می‌شود. تعداد کل بیت‌کوین‌هایی که می‌تواند تولید شود ۲۱ میلیون عدد است (البته اگر پروتکل‌های کنونی تغییر نکند). تاکنون ۵/ ۱۸ میلیون بیت‌کوین تولید شده و در گردش است. از سوی دیگر روند عرضه بیت‌کوین‌های جدید کند شده است زیرا پاداشی که استخراج‌کنندگان برای تایید تراکنش‌ها روی بلاک‌چین دریافت می‌کنند تقریبا هر چهار سال نصف می‌شود. این کمیاب بودن شبیه کمیاب بودن فلزات گرانبهاست.
بانک‌های مرکزی درحال حرکت به سوی ارزهای دیجیتال هستند. در روسیه، چین، کانادا، اتحادیه اروپا و بسیاری اقتصادهای دیگر، یا کار روی ارزهای دیجیتال بانک‌های مرکزی آغاز شده یا برنامه‌ریزی برای ایجاد این گونه ارزها درحال انجام است. از سوی دیگر قانون‌گذار فدرال آمریکا اعلام کرده است بانک‌ها می‌توانند پرداخت‌ها را با استیبل‌کوین‌ها یعنی ارزهای دیجیتال متصل به ارزهای سنتی انجام دهند. حالا این پرسش مطرح است که در آینده چه رویدادهایی در بازار ارزهای دیجیتال به‌ویژه بیت‌کوین رخ خواهد داد؟ با توجه به آنچه بیان شد می‌توان به این نتیجه رسید که رونق ماه‌های اخیر در بازار بیت‌کوین و ارزهای دیجیتال دیگر با آنچه پایان سال ۲۰۱۷ مشاهده متفاوت است. البته همه با این ایده موافق نیستند. دیوید روزنبرگ، اقتصاددان و استراتژیست ارشد در موسسه تحقیقاتی روزنبرگ معتقد است بیت‌کوین اکنون دچار حباب شده و سرمایه‌گذاران از سازوکار بازار این ارز دیجیتال آگاه نیستند. روزنبرگ درحوزه حباب‌ها تخصص دارد. او همان کسی است که حباب بازار مسکن آمریکا را که به بحران مالی جهان در سال‌های ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ منجر شد تشخیص داده بود. او معتقد است سرمایه‌گذاران نمی‌دانند بیت‌کوین چگونه کار می‌کند و رشد حباب‌گونه قیمت‌ها در اثر هیجان ناآگاهانه سرمایه‌گذاران و پیروی از جمع شکل گرفته است. البته او اعتراف کرده که شخصا درحوزه ارزهای دیجیتال متخصص نیست.
از سوی دیگر، نوسان‌های بزرگ در قیمت بیت‌کوین همچنان یک موضوع بسیار مهم است که سبب نگرانی سرمایه‌گذاران نهادی شده است. برای علاقه‌مندان به بازار ارزهای دیجیتال این سوال مطرح است که کدام دیدگاه‌ها را باید قبول کرد؟ بسیاری از تحلیلگران و سرمایه‌گذاران، دیدگاه‌های خوش‌بینانه درباره روند قیمت بیت‌کوین در سال‌جدید میلادی ارائه کرده‌اند. تایلر و کامرون وینکل ووس یعنی بنیان‌گذاران پلت‌فرم مبادله ارز دیجیتال جمینی اکسچنج معتقدند قیمت بیت‌کوین در نهایت به ۵۰۰ هزار دلار خواهد رسید. درحالی که تحلیلگر بانک سیتی‌گروپ معتقد است تا پایان سال‌جاری میلادی قیمت‌ها به ۳۱۸ هزار دلار می‌رسد. به‌نظر می‌رسد این اعداد و ارقام بیش از حد خوش‌بینانه هستند. اما باید به یاد داشته باشیم که مارس سال گذشته هیچ‌کس احتمال نمی‌داد قیمت بیت‌کوین به ۳۰ هزار دلار برسد. تحولات در بازار بیت‌کوین یکی از مهم‌ترین تحولات در بازارها در سال‌جاری میلادی خواهد بود.
