گذشته تکرا ر میشود؟
در واقع، این یک اصل مهم است که هرگاه در کنار افزایش عرضه اوراق دولتی، نرخ اوراق مزبور افزایش یابد، در نتیجه، بازار سرمایه دچار رکود در حجم معاملات و در نهایت، کاهش ارزش سهام شرکتها خواهد شد.
از سوی دیگر، نکته دیگری که در این چند هفته اخیر شاهد آن بودیم و همچنان نیز هستیم، کاهش چشمگیر ارزش معاملات خرد در بازار سرمایه بوده است که فاصله معناداری از روزهای رونق خود دارد؛ به طوری که هفته گذشته، ارزش معاملات روزانه خرد بازار سهام به کمتر از ۴هزار میلیارد تومان رسید که این امر، بیانگر ضعف شدید تقاضا در بازار سرمایه و بورس تهران است. به عبارت دقیقتر، این روزها شاهد هستیم که سمت عرضه تضعیف شده و در نتیجه، هر جایی که میزان تقاضا افزایش یابد، سهام به سمت مثبتشدن یا حتی تشکیل صف خرید پیش میرود، اما بهواسطه ضعف شدید تقاضا چنین حرکتهایی مقطعی و کوتاهمدت خواهد بود. چنانچه بخواهیم رفتار تاریخی مشابه این روزهای بازار سرمایه را مثال بزنیم، میتوانیم دو تایمفریم زمانی را مورد بررسی قرار دهیم؛ یکی در مقطع پایانی سال ۱۳۹۴ و دیگری در فصل پاییز سال ۱۳۹۷ که در این دو بازه زمانی نیز با وجود اینکه از نظر ارزشی بسیاری از شرکتها پایینتر از ارزش ذاتی خود معامله میشدند و انتظار میرفت، بهواسطه گزارشهای مطلوب و سودسازیهای مناسبی که داشتند، رشد کنند؛ اما متاسفانه چنین موضوعی به واقعیت نپیوست و رفتاری مشابه این روزهای بازار شکل گرفت و بیشتر سهام معاملهشده در بازار، در کانال قیمتی خنثی حرکت کردند. البته باید تاکید کرد که پس از گذشت مدتی کوتاه، شاهد بازگشت بازار به روند مثبت و رشد قیمتها در هر دو بازه زمانی فوق بودیم.
از سوی دیگر، باید عنوان کرد که دولت در این چند ماه اخیر، سعی کرده است با فروش اوراق دولتی، به نوعی کسری بودجه خود را رفع کند که خوشبختانه اعلام شده از این پس، روش جبران این کسری تغییر خواهد کرد و دیگر اوراقی به این منظور فروخته نخواهد شد. به عبارت دقیقتر، قرار است فروش داراییهای دولت برای تامین کسری بودجه صورت گیرد. البته باید تاکید کرد که در این زمینه، تجربههای موفقی در سالهای گذشته نداشتهایم و حال باید در انتظار تصمیم دولت و نحوه اجرای آن برای این چند ماه پایانی سال، بهخصوص ماههای بهمن و اسفند که اوج زمان کسری بودجه دولت است، باشیم. دولت نهتنها باید تمهیدات مناسبی در این زمینه بیندیشد، بلکه باید علاوه بر کنترل تورم، بتواند کسری بودجه را نیز پوشش دهد.
حال با تمامی موارد عنوانشده در خصوص کلیت بازار و پیشبینی روند آتی بورس و ارزش شرکتهای معاملهشده در این بازار، باید عنوان کرد که با درنظر گرفتن قیمتهای فعلی دلار که انتظار نمیرود روند کاهشی در بلندمدت داشته باشد و از سوی دیگر، شرایط تورم انتظاری که در سطح جامعه وجود دارد و همچنین با نیمنگاهی به قیمتهای جهانی، ریزشی در کوتاهمدت نخواهیم داشت. در واقع انتظار نمیرود که قیمت سهام شرکتها با افت بیشتر مواجه شود و حتی در برخی مواقع، انتظار رشد قیمتی نیز داریم.
از سوی دیگر، قوتگرفتن شایعاتی در زمینه حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی، نوید انتشار گزارشهای پاییزی بسیار مناسب بسیاری از شرکتهای فعال در بازار را تقویت کرده است؛ به طوری که انتظار میرود گزارشهای مطلوب و ارزشمندی از بخش عمدهای از صنایع بورسی را شاهد باشیم. در این راستا پیشبینی میشود، صنایعی از قبیل فولادی، فلزی، معدنی، پتروشیمی و پالایشی گزارشهای بهتری از دیگر صنایع داشته باشند. همچنین در صورت حذف دلار ۴۲۰۰تومانی، صنایع داروسازی و غذایی مورد توجه قرار میگیرند.