روز خاموش بازار سهام
بازار سهام در آخرین روز از نخستین هفته تیرماه عملکردی منفی را از خود به نمایش گذاشت، با این‌حال این عملکرد منفی که در نماگر اصلی بورس تهران متبلور بود، آنقدر ناچیز بود که نمی‌توان این روز را در امتداد روزهای قبل، روزی مهم برای بورس تهران به‌حساب آورد. بر این اساس طی روز یادشده شاخص‌کل تنها به افتی حدودا ۷۰۰واحدی اکتفا کرد. افت ۰۵/ ۰درصدی شاخص‌کل بیش از هر چیز تحت‌تاثیر برخی از نمادهای پتروشیمی و پالایشگاهی روی داد با این حال در همین روز افزایش قیمت در برخی دیگر از نمادهای صنعت پتروشیمی توانست از بار منفی نمادهای مذکور بکاهد. به‌دنبال این اتفاق، شاخص‌کل بورس در محدوده یک‌میلیون و ۵۱۳هزار آرام گرفت تا با ثبت معاملاتی (کل) به ارزش ۴۳۹۰ میلیارد‌تومان به انتظار دادوستدهای روز شنبه بنشیند، با این‌حال درجا زدن قیمت‌ها طی روز چهارنشبه تنها در نمادهای سنگین بازار نمود نیافت. رشد اندک شاخص هموزن در روز گذشته حکایت از این واقعیت دارد که به‌رغم افزایش تقاضای موثر در برخی از نمادها همچنان سرمایه‌گذاران دلیلی برای افزایش حجم سهام در پرتفوی خود ندارند. این عدم‌تمایل موجب شد تا در معاملات آخرین روز هفته میانگین رشد قیمت در بازار سهام بدون در نظر گرفتن وزن نمادها از ۰۹/ ۰درصد فراتر نرود.
واهمه از توافق
بر این اساس اگر بخواهیم تحلیلی از وضعیت بازار سهام طی این روز و روزهای گذشته ارائه کنیم، چاره‌ای نخواهد بود جز اینکه بگوییم از سر گرفته شدن مذاکرات در روزهای گذشته مجددا سبب‌شده تا احتیاط در بازار سهام به مانند سایر بازارهای دارایی افزایش پیدا کند. وضعیت بازارهای ارز، طلا و سکه طی روزهای اخیر نشان داده که مهم‌ترین عامل اثرگذار بر وضعیت انتظارات تورمی در روزهای اخیر، همچنان حساسیت فعالان بازارها به امر مذاکره است. عاملی که سبب‌شده تا بورس نیز به پیروی از بازارهای رغیب با این حساسیت خود را وفق بدهد و از ترس کاهش نرخ ارز فعلا در لاک دفاعی فرو برود. البته نمی‌توان این واقعیت را کتمان کرد که حالت دفاعی بورس هم‌اکنون نسبت به سایر بازارها اندکی بیشتر است، درحالی‌که بازارهای رقیب در عمل همواره در قبضه حقیقی‌ها بوده و هیچ‌گاه در آنها فعال حقوقی وجود نداشته است. بازار سهام از بدو احیای خود پس از انقلاب همواره دارای فعالان حقوقی بزرگی بوده که در این بازار نقش‌آفرینی کرده‌اند. همین امر سبب‌شده تا همواره بین فعالان بازار سهام از این بعد که ماهیت حقیقی یا حقوقی آنها بر نحوه سرمایه‌گذاری اثر داشته، تفاوت وجود داشته است. همین امر سبب‌شده تا در ماه‌های اخیر با اصرار به حمایت از بازار سهام ایجاد شکاف تحلیلی در هر دو سوی جریان‌های حقیقی و حقوقی، کوچ سرمایه‌گذاران خرد از بازار تداوم یابد، در نتیجه این کوچ با افزایش سهم حقوقی‌ها از خرید سهام در عمل نوعی از کرختی را در معاملات شاهد هستیم. بورسی‌ها در حالی روزهای گرم تابستان را سپری می‌کنند که حقوقی‌ها عملا در حالت یک‌طرفه شدن بازار دارند قابلیت تحرک خود را از دست می‌دهند و این بیم وجود دارد که بورس و فرابورس حتی در شرایطی که عوامل منفی از سر راه این بازار برداشته شوند، نتوانند به‌سرعت خود را با عوامل مثبت تطبیق دهند. دقیقا به همین دلیل است که نوسانات منفی و مثبت شاخص نیز دیگر آن جنس ماه‌های قبل را ندارند و به کندی حرکات صعودی و نزولی از خود نشان می‌دهند.
در آینه اعداد
اما فارغ از اینکه چرا بازار تا این حد در معاملات خود دست به عصا رفتار می‌کند، تنوع نمادهای سبزپوش در این روز حائزاهمیت است. به‌رغم آنکه در روز گذشته موازنه نسبی تغییرات قیمت سبب شد تا شاخص‌های بورسی و فرابورسی تغییر چندانی را نسبت به روز معاملاتی قبل شاهد نباشند با این حال رشد نسبی قیمت‌ها در خلال نیمه دوم معاملات روز چهارشنبه نکاتی جالب‌توجه را به‌دنبال داشت. در این روز هیچ گروهی در بورس به‌طور یک‌دست قرمزپوش یا سبزپوش نبود، قیمت معاملات آخر در بیشتر نمادها بالاتر از قیمت‌های پایانی بود و طبیعتا بازار به‌جز در برخی از تک سهم‌ها نوسان قیمت چندانی نداشت. طبیعی است که در چنین بازاری خبر چندانی از صفوف خرید یا فروش قدرتمند نباشد. داده‌های به‌دست آمده از معاملات روز گذشته حکایت از آن دارد که از مجموع ۳۳۱نماد معامله‌شده، تنها ۵درصد از نمادها دارای صف خرید بوده‌اند که ارزش آن نیز از ۵۱میلیارد‌تومان فراتر نمی‌رود، در مقابل اما تنها ۲درصد از نمادها صف‌فروش داشته‌اند. ارزش این صفوف فروش تنها ۹میلیارد‌تومان بوده است. گمانه‌زنی‌ها حکایت از آن دارد که اگرچه پر صف نبودن بازار به خودی خود امری خوب برای بازار سهام تلقی می‌شود اما از این نکته نیز پرده برمی‌دارد که کوچ سرمایه‌گذاران خرد منجر به کاهش ذهنیت چند‌بعدی در بازار شده و عملا تحلیل‌ها را به یک سمت برده است؛ این در حالی است که یکی از دلایل نقدشوندگی بازار تکثر دیدگاه‌ها و تضارب عقاید مختلف در آن است.
