بیشترین افت شاخص‌بورس از ۳۰ اردیبهشت رقم خورد
شوک بدموقع به بورس
علی محمدی/ دنیای‌اقتصاد
قیمت دلار در روزهای اخیر در بازار آزاد، مجددا تمایلات صعودی از خود ابراز کرده و اسکناس آمریکایی با برخورد به سطح حمایتی ۵۷هزار‌تومان، دوباره برای بازپس‌‌‌‌‌‌‌‌گیری کانال ۶۰هزار‌تومان خیز برداشته‌است. دلار در بازار آزاد در لحظه تنظیم این گزارش (ساعت۱۵ روز دوشنبه) در پله‌های ابتدایی کانال ۵۹هزار‌تومان معامله می‌شد. در روز قبل، اثر افزایش قیمت ارز در بازار طلا و سکه نیز نمایان شد و ابزارهای معاملاتی مبتنی بر طلا در مسیر صعودی قرارگرفتند.
بازارها و ریسک سیستماتیک
در ابتدای سال و به‌خصوص فروردین‌ماه، بازارهای دارایی به‌طور کامل تحت‌‌‌‌‌‌‌‌الشعاع کشمکش ایجادشده میان ایران و اسرائیل در خاورمیانه قرار داشتند و دلار توانست تا حوالی ۷۰هزار‌تومان نیز پیشروی داشته‌باشد و کلیه صندوق‌های طلا موفق به‌ثبت بازدهی مثبت ماهانه در فروردین شدند، اما با فروکش التهابات در خاورمیانه، اسکناس آمریکایی بخش‌اعظم مسیری که در اثر ظهور ریسک‌ها پیموده بود را به عقب بازگشت. با بالاگرفتن تنش‌ها میان حزب‌‌‌‌‌‌‌‌الله و اسرائیل در روزهای اخیر، مجددا ظهور ریسک سیستماتیک در خاورمیانه، تبدیل به بازیگر و پیشران اصلی بازارهای دارایی شده و دلار را از کانال ۵۷هزار‌تومان به کانال ۵۹هزار‌تومان انتقال داده‌است. در معاملات روز گذشته، صندوق‌های سهامی و در راس آنها صندوق‌های اهرمی با افت قابل‌توجهی همراه شدند، اما صندوق‌های طلا در دامنه سبز تابلوی معاملاتی قرارگرفتند و با رشد قیمتی همراه شدند. سکه رفاه در بورس‌کالا در جریان معاملات دیروز با رشد ۲.۰۵درصدی همراه شد و در قیمت ۴۱میلیون و ۸۶۳هزار تومان میان خریداران و فروشندگان دست به‌دست شد.
تاثیرپذیری منفی بورس
بازار سهام به‌طور سنتی به شرایط بحرانی و تنش و ناآرامی واکنش منفی نشان می‌دهد. سهام یک دارایی پرریسک است و معمولا سرمایه‌گذاران در هنگامه ظهور و بروز ریسک‌های سیستماتیک اقدام به‌فروش دارایی‌های پرریسک پرتفوی خود می‌کنند. در این اثنا سهام جزو اولویت‌های نخست سرمایه‌گذاران برای نقدکردن محسوب می‌شود. سرخ‌پوشی بازار سهام پس از شهادت سردار سلیمانی در دی ماه ۹۸ و همچنین افت شاخص‌های سهامی پس از درگیری‌های بهار سال‌جاری میان ایران و اسرائیل، نمونه‌‌‌‌‌‌‌‌هایی از واکنش منفی بازار سهام به وقوع ریسک‌های این‌چنینی است.
تقویت تقاضای سفته‌‌‌‌‌‌‌‌بازانه
از سمت دیگر، شرایط تنش و ناآرامی کاملا به نفع فعالان بازار ارز، طلا و سکه عمل می‌کند. با اوج‌‌‌‌‌‌‌‌گیری تنش‌ها و خارج‌شدن اوضاع از حالت عادی، جریان تقاضا راهی بازارهای ارز، طلا و سکه می‌شود و قیمت‌ها را به ارتفاعات بالاتر هدایت می‌کند. در شرایط بحرانی، برخی در پی استفاده از نوسانات قیمتی راهی این بازارها می‌شوند و بعضی دیگر نیز در اندیشه حفظ ارزش پول اقدام به سرمایه‌گذاری در بازارهای مذکور می‌کنند.
افزایش ریسک‌ها و ناامنی‌‌‌‌‌‌‌‌ها
طلا به‌عنوان یک دارایی امن در مواقع بحرانی شناخته می‌شود و در مواقعی که نخستین نشانه‌های ریسک‌های ژئوپلیتیک و سیستماتیک پدیدار می‌شود، با اقبال عمومی سرمایه‌گذاران همراه می‌شود. در کنار چشم‌‌‌‌‌‌‌‌انداز کاهش نرخ بهره آمریکا در ماه‌های آتی که به رشد قیمت اونس در بازار جهانی در هفته‌های اخیر کمک کرده، باید ریسک درگیری میان حزب‌‌‌‌‌‌‌‌الله و اسرائیل را به‌عنوان عامل دیگر حمایت‌کننده از روند قیمت اونس طلا در بازار جهانی به‌حساب آورد. افزایش قیمت اونس جهانی طلا در بحران کرونا یا افزایش آن در جریان تنش‌های ابتدای سال‌جاری میان ایران و اسرائیل نیز نمونه‌‌‌‌‌‌‌‌هایی از عکس‌‌‌‌‌‌‌‌العمل اونس جهانی طلا به پدیدارشدن ریسک‌ها است که متعاقبا به کمک بازوی حمایتی دلار بازار آزاد، منجر به رشد قیمت طلا در بازار داخلی نیز می‌شود، بنابراین با توجه به آنچه که گفته شد، می‌توان این‌چنین استنباط کرد که تشدید تنش‌ها میان حزب‌‌‌‌‌‌‌‌الله و اسرائیل در منطقه سبب خواهد شد بازار سهام در مدار نزولی قرار بگیرد و در خوشبینانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین حالت در محدوده‌های فعلی درجا بزند. طبیعتا تا زمانی‌که این ریسک‌ها در سپهر منطقه پدیدار باشند، این موضوع از روند افزایش قیمت‌ها در بازار طلا و سکه حمایت خواهد کرد.
