یک مقام ارشد وزارتخارجه ایالاتمتحده: پیشرفت داشتهایم
روایتآمریکایی از احیای برجام
در همین ارتباط، خبرنگار ارشد آمریکایی گزارشی به نقل از «یک مقام ارشد وزارتخارجه آمریکا» منتشر کرد که در آن از حصول میزانی از پیشرفت در رایزنیها برای احیای برجام خبر داد. طبق گزارش روز شنبه لورا روزن، یک مقام ارشد وزارتخارجه آمریکا که به نام او اشارهای نشده است، در جمع تعدادی از خبرنگاران آمریکایی درباره وضعیت رایزنیها در وین برای احیای برجام اظهارنظر کرده است. این مقام آمریکایی گفت: «ما میزانی از پیشرفت (در زمینه احیای کامل برجام از سوی ایران و آمریکا) داشتیم؛ اما شفافسازی به معنای (رسیدن به) اتفاقنظر نیست. هنوز اختلافنظرهایی وجود دارد... برخی از این اختلافنظرها، مسائل مهمی هستند.»
به گفته مقام ارشد وزارتخارجه واشنگتن، بعد از دومین دور رایزنیها در وین آمریکا و ایران اکنون بهتر میدانند که برای پایبندی کامل به برجام چه کاری باید انجام دهند. این مقام آمریکایی با بیان اینکه رایزنیها در وین مفید و منظم بوده است، افزود: «البته هنوز بسیاری از اختلافات وجود دارد که باید بر آنها فائق آمد. ما هنوز به جمعبندی (و پایان راه) نزدیک نیستیم.»
به گفته او، هیات آمریکایی حاضر در رایزنیهای وین از طریق واسطهها (هیاتهای اروپایی و غیراروپایی عضو برجام) درباره «تعدادی از انواع موارد تحریمهایی که ما (واشنگتن) باید بهمنظور برگشت به پایبندی رفع کنیم و تحریمهایی که نیازی به رفع آنها نیست» به هیات ایرانی اطلاع دادهایم.
از نظر این مقام واشنگتن، پیچیدهترین بخش مربوط به سومین طبقهبندی تحریمهای اعمالی دولت دونالد ترامپ علیه ایران است؛ چراکه هنوز نیاز است مشخص شود آیا این تحریمها بهطور قانونی اعمال شدند یا بلکه عامدانه اعمال شدند تا در برابر تلاش دولت بعدی (دولت بایدن) برای بازگشت به برجام موانع ایجاد کند.
این مقام ناشناس آمریکایی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: «درباره ترتیب زمانی (انجام تعهدات آمریکا در زمینه برداشتن تحریمها و بازگرداندن اقدامات جبرانی ایران) صحبت زیادی نشد؛ چراکه ما هنوز در فرآیند توصیف و ترسیم جزئیات اقدامات لازم توسط هر دو طرف هستیم.»
اظهارات این مقام ناشناس واشنگتن در شرایطی مطرح شده است که رایزنیها در وین برای صحبت درباره برجام درحال برگزاری است. نشست کمیسیون مشترک برجام با حضور هیاتهای ایران و گروه ۱+۴ (آلمان، فرانسه، روسیه، چین و انگلیس) عصر روز سهشنبه ۴ خرداد در «گرند هتل» در شهر وین آغاز شد، بعد از حدود یکساعتونیم به کار خود پایان داد و شرکتکنندگان در نشست خود به رایزنی درباره بازگشت احتمالی آمریکا به برجام و اطمینان از اجرای کامل و موثر این توافق پرداختند.
صحبتهای تازه این مقام وزارتخارجه دولت جو بایدن به حرفهای چندی قبل «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی کاخ سفید در مصاحبه با شبکه «سیانان» شباهت دارد. سالیوان در این مصاحبه گفته بود: «به میزانی از پیشرفت رسیدیم؛ اما مسافتی وجود دارد که باید طی شود تا از موانع عبور کنیم.» سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امورخارجه و رئیس هیات ایرانی شرکتکننده در مذاکرات وین سهشنبه شب پس از آخرین نشست کمیسیون مشترک برجام در گفتوگویی درباره این نشست صحبت کرده و گفته بود: دور پنجم مذاکرات ما با کمیسیون مشترک برجام که متشکل است از ایران و کشورهای ۱+۴، شروع شد و جلسه اول کمیسیون مشترک را داشتیم. ادامه کار توسط کارگروهها در هر دو حوزه هستهای و رفع تحریمها و کارگروه سوم که مربوط به نحوه اجرای توافقات خواهد بود، ادامه پیدا خواهد کرد. معاون وزیر امورخارجه ایران با بیان اینکه نمیتوانم با اطمینان بگویم که این دور از مذاکرات دور آخر خواهد بود، تصریح کرد: تا وقتی منافع کشور تامین نشده است، مذاکره ادامه پیدا میکند.به گفته عراقچی، «همه طرفها کماکان جدی هستند و با جدیت در این مذاکرات حضور پیدا کردند، خیلی از هیاتها امیدوار هستند که این دور بتواند دور آخر مذاکرات باشد و ما به یک جمعبندی برسیم. میشود چنین امیدی را داشت؛ ولی یک مقدار هم باید محتاط بود.»معاون وزیرخارجه ایران افزود: «موضوعاتی که برای نهایی شدن و تصمیمگیری باقی مانده است، کماکان موضوعات مهمی هستند؛ البته تعدادشان کمتر شده است و در دورههای گذشته در نگارش متن هم مقدار زیادی جلو رفتیم. این دور هم میتوانیم کار را بیشتر جلو ببریم؛ ولی چند موضوعی که باقی مانده است، کماکان موضوعات کلیدی هستند که درباره آنها تصمیمگیری باید صورت بگیرد.در تازهترین اظهارنظر نیز رئیسجمهوری ایران تاکید کرده است که دولت در هفتههای آخر تلاش و خدمت خودش میخواهد در زمینه تحریم قدمهای اصلی را بردارد که قبلا هم گفتم در زمینه تحریم، قدمهای مهمی را برداشتهایم و قدمهای پایانی در دسترس است.
پیشتر معاون وزیرخارجه روسیه گفته بود احتمال دارد مساله بازگشت به توافق هستهای ایران، در دیدار روسایجمهور روسیه و آمریکا مطرح شود. به گزارش خبرگزاری فارس، سرگئی ریابکوف روز جمعه به بیان جزئیاتی احتمالی از دیدار ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور این کشور با جو بایدن، همتای آمریکایی وی خبر داد. به نوشته وبگاه شبکه «ریانووستی» ریابکوف در این باره گفت یکی از موضوعاتی که ممکن است در دیدار پوتین و بایدن مطرح شود، مساله بازگشت آمریکا به توافق هستهای ایران است. پیش از این آنتونی بلینکن، وزیرخارجه آمریکا در مصاحبه با یک شبکه صهیونیستی، ضمن اشاره به تمایل واشنگتن برای بازگشت به الزامات برجامی، از تصمیم دولت این کشور برای تقویت توافق هستهای از جمله تمدید بندهای غروب خبر داد.
طرح سناتورها برای حفظ تحریمها
همزمان با این تحولات، تعدادی از سناتورهای جمهوریخواه آمریکایی با ارائه طرحی خواستار حفظ تحریمها علیه جمهوری اسلامی ایران شدهاند. به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از وبگاه واشنگتن فری بیکن، تعدادی از سناتورهای جمهوریخواه آمریکایی در نشستی که مایک پمپئو، وزیرخارجه پیشین ایالاتمتحده نیز در آن حضور داشت، طرحی را پیشنهاد دادهاند که خواستار حفظ تحریمها علیه تهران شده است.
براساس این گزارش، طرح موسوم به «حفظ تحریمهای ایران» دولت آمریکا را ملزم خواهد کرد تحریمهای نفتی و مالی ایران را حفظ کند؛ آن هم تا زمانی که ایران به آنچه «فعالیتهای بیثباتکننده» خوانده شده است، ادامه میدهد.
جنیفر لنکفور، سناتور جمهوریخواه و طراح اصلی این قانون در اظهاراتی ادعا کرد: ایران بزرگترین حامی تروریسم است و همچنان تهدید بزرگی علیه آمریکا و متحدمان یعنی اسرائیل بهشمار میرود. پیش از این نیز گروه دیگری از سناتورهای آمریکایی طرحی را برای جلوگیری از بازگشت دولت جو بایدن به توافق هستهای ایران ارائه کرده بودند. سناتورهای جمهوریخواه قصد دارند با تصویب این طرح، دولت بایدن را مجبور کنند قبل از دستیابی به توافق نهایی با ایران، از کنگره اجازه بگیرد.درصورت تصویب نهایی این طرح در مجلس سنا و مجلس نمایندگان آمریکا، این طرح بههمراه یک طرح دیگر متمم به قانون مهمی تبدیل خواهد شد که مانع بزرگی برای بازگشت دولت بایدن به توافق هستهای بهشمار میرود. این درحالی است که دولت بایدن بارها ادعا کرده است که هدف اصلی از مذاکرات وین، بازگشت به مفاد برجام است.