در ارزیابی گزارشگر ویژه سازمان ملل منعکس شد
تحریمهای یکجانبه علیه ایران، نقض حقوق بشر است
وی در ابتدا گفت: سفری به ایران از هفتم تا ۱۸ مه۲۰۲۲ – ۱۷ تا ۲۸ اردیبهشت برای جمعآوری اطلاعات از آثار و پیامدهای تحریم داشتم. دستورکار اصلی سفر من بررسی تاثیر منفی تحریمها بر وضعیت حقوق بشر بوده است. گزارش نهایی من در سپتامبر ۲۰۲۲ در شورای حقوق بشر ارائه خواهد شد. از دولت ایران و شورای حقوق بشر برای تسهیل این سفر تشکر میکنم. در این سفر دیدارهای متعددی از جمله با نمایندگان دولت، جامعه مدنی، بخش خصوصی، دانشگاهیان، آژانسهای تخصصی سازمان ملل و دیپلماتهای خارجی در ایران داشتم. گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد با بیان اینکه ایران مشمول گستردهترین تحریمها بوده است و آمریکا تحریمهای مالی و تجاری بزرگی را از دهه ۱۹۷۰ علیه ایران اعمال کرده است و اقداماتی را انجام داده که ایران را از نظام مالی و تجاری جهان منزوی کرده است، به تاثیر تحریمها بر بخشهای دانشگاهی، فناوری و صنایع دستی و رشد اقتصادی ایران و همکاریهای بینالمللی با دیگر کشورها اشاره کرد و افزود: این تحریمها مخربترین تاثیرها را روی قشرهای آسیبپذیر، کمدرآمد، افرادی که بیماری خاص دارند، زنان سرپرست خانوار، مهاجران و سالمندان داشته است.
وی افزود: بررسیها نشان میدهد تحریمها از سال ۲۰۱۸ تاثیرات بسیار منفی بر اقتصاد ایران داشته است. دوهان بیان کرد: زندگی مردم دچار مشکل و وضعیت بحرانیتر شده است. این گزارشگر ویژه تاکید کرد: معتقدم تحریمهای یکجانبه، اولیه و ثانویه و تهدید به اعمال تحریمها، همه اینها بحث وضعیت حقوق بشر را در ایران به خطر انداخته است. ورود دارو به ایران به دلیل تحریمهای ثانویه با مشکلاتی روبهرو است. آلنا دوهان همچنین در بخشی از صحبتهای خود در نشست خبری با خبرنگاران داخلی و خارجی تاکید کرد: من برای پرداخت پول هتل و هزینههایم در ایران، با خودم پول نقد آوردم چون کارتهای بینالمللی در ایران به خاطر تحریمها کار نمیکنند. وی تصریح کرد: غالبا دولتهای دیگر، نمیدانند که اثرات تحریمها چیست و اغلب فکر میکنند مسائل مربوط به آن و صحبتهایی که در این زمینه مطرح میشود فقط حرف است و فقط در رسانهها است و تاثیرات حقوق بشری آن مغفول مانده است. وی گفت: تحریمهایی که علیه ایران اعمال شده از دید شورای حقوق بشر و مجمع عمومی سازمان ملل قابل توجیه نیست.
تحریمهای یکجانبه، اولیه و ثانویه و تهدید به اعمال تحریمها همه اینها بحث وضعیت حقوق انسانی را در ایران به خطر انداخته است و این تحریمهای اعمال شده بر صادرات کالاها و تحریم بانکهای ایران و تحریم غذا و دارو باعث کاهش درآمد دولت و افزایش قیمتها شده و به فقر و معیشت مردم آسیب زده و افراد آسیبپذیر و پناهندگان و زنان سرپرست خانوار متاثر از آن شدهاند و باعث شده ایران نتواند به درآمدهای خود دسترسی داشته باشد و همچنین سرمایهگذاری کند و مانع از تبادل افراد دانشگاهی شده و تاثیر مخربی بر وضعیت انسانهای عادی در ایران داشته است. دوهان ادامه داد: چالشهای اقتصادی ناشی از تحریمها باعث شده ایران نتواند کمکهای مستمری را در اختیار افراد آسیبپذیر از جمله پناهندگان قرار دهد. وضعیت بد اقتصادی باعث افزایش فقر، اعتیاد و... شده است. تلاشهای دولت را در زمینه کاهش اثرات اینها تحسین میکنم. تحریمهای یکجانبه به هیچوجه قابل توجیه نیست. این تحریمها مانع از ارسال کمکهای بشردوستانه به ایران شده است. ارسال داروهای نجاتبخش به دلیل ممنوعیت انتقال پول دچار مشکل شده است.
آلنا دوهان اهل بلاروس است و در زمان انتصاب، استاد حقوق بینالملل در دانشگاه دولتی بلاروس و مدیر مرکز تحقیقات صلح بوده است. او پیش از ایران به قطر، سوریه، زیمبابوه و ونزوئلا سفر کرده بود تا آثار تحریمها را بر وضعیت حقوق بشر این کشورها بررسی کند. در آستانه ماموریت او به تهران موجی از انتقادات داخلی و بینالمللی نسبت به اهداف این سفر صورت گرفت. همچنین هراس تحریمکنندگان ایران از سفر دوهان به این دلیل است که این سفر میتواند ماهیت ضدبشری تحریمها و سیاستهای قهری یکجانبه آنها علیه ملت ایران را برای جهانیان آشکار سازد.