عربستان و امارات سلاح‌های آمریکایی را به‌دست القاعده می‌رسانند
خلف وعده سعودی
«نیما الباقر»، «سلما عبدالعزیز»، «محمد‌ابوالغیط» و «لورا اسمیث پارک»، در گزارشی تحقیقی برای سی‌ان‌ان دریافتند که عربستان سعودی و مهم‌ترین متحدش یعنی امارات متحده عربی از تسلیحات ساخت آمریکا برای خرید وفاداری شبه‌نظامیان یا قبایل استفاده کرده، بازیگران مسلح گزینش شده را تقویت کرده و بر چشم‌انداز پیچیده سیاسی تاثیر می‌گذارند. فرماندهان محلی و تحلیلگرانی که با سی‌ان‌ان گفت‌وگو می‌کردند و نیز مقام‌های وزارت دفاع آمریکا معتقدند ائتلاف سعودی با انتقال این تجهیزات نظامی به طرف‌های سوم از شرایط فروش تسلیحات با آمریکا تخلف کرده است. پس از اینکه سی‌ان‌ان گزارش تحقیقی خود را منتشر کرد، یک مقام وزارت دفاع آمریکا تایید کرد که تحقیقاتی در این زمینه در جریان است.
این افشاگری پرسش‌های جدیدی در مورد این مساله مطرح کرد که آیا ایالات‌متحده کنترل خود را بر یکی از متحدان کلیدی که یکی از وحشتناک‌ترین جنگ‌های دهه گذشته را به راه انداخته از دست داده و اینکه آیا عربستان سعودی آنقدر خود را مسوول می‌شمارد که به این کشور اجازه خرید تسلیحات پیچیده و سخت افزارهای نبرد داده شود یا خیر. تحقیقات قبلی سی‌ان‌ان بیان داشته که تسلیحات ساخت آمریکا در مجموعه‌ای از حملات مرگبار ائتلاف سعودی مورد استفاده قرار گرفته که موجب کشته شدن ده‌ها غیرنظامی از جمله بسیاری از کودکان شده است. این تحول در زمانی است که کنگره – که از دست ریاض به دلیل قتل جمال خاشقجی عصبانی است- در نظر دارد که برای پایان دادن به حمایت ترامپ از ائتلاف سعودی مبادرت به اعمال فشار بر دولت کند. عربستان برای تداوم جنگ در یمن به تسلیحات آمریکایی و مشاوران آمریکایی اتکا دارد.
در سال ۲۰۱۵، ریاض ائتلافی را برای بیرون راندن حوثی‌ها از پایتخت یمن آغاز کرد و کوشید تا دولت عبدربه منصور‌هادی را به‌عنوان دولت قانونی در آنجا مستقر سازد. جنگ یمن این کشور را به دو بخش تقسیم کرد و باعث شد یمن به جولانگاه تسلیحات نظامی و آزمایشگاهی برای انجام و آزمایش تسلیحات جدید تبدیل شود؛ تسلیحاتی مانند اسلحه‌ها، موشک‌های ضدتانک، خودروهای زرهی، لیزرهای حرارتی و توپخانه و ... . از آن زمان، برخی از «تجهیزات زیبای آمریکایی» (به تعبیر دونالد ترامپ) به این منطقه منتقل شده، یا فروخته شود یا در هرج‌ومرج یمن گم شده و این به آن معناست که ائتلاف‌ها و سیاست‌های از هم گسسته و فرقه‌ای امید اندکی برای پاسخگویی یا ردیابی باقی گذاشته است. برخی گروه‌های افراطی به جریان تسلیحات آمریکایی دست یافتند. رهبران گروه‌های شبه‌نظامی فرصت کافی داشتند تا در ازای تامین مبارز برای نبرد با حوثی‌ها به سخت‌افزار نظامی پیشرفته دست یابند. دلالان سلاح به یمن سرازیر شدند و تاجران هم از وضعیت سوءاستفاده کرده و با ورود به بازار خرید و فروش تسلیحات پیشرفته آمریکایی، آنها را خریداری کرده و به بالاترین قیمت می‌فروختند. گروه‌های شبه‌نظامی یا اقماری این سلاح‌ها را قبضه کرده یا به واسطه آنها به نقاط آسیب پذیر دشمن ضربه وارد کرده یا با مهندسی معکوس سعی در تولید آنها داشتند.
فروشگاه‌های سلاح در میان فروشگاه‌های پوشاک زنان
در خیابان‌های باریک و شلوغ منطقه تاریخی «تعز»، فروشگاه‌های سلاح در میان فروشگاه‌های پوشاک زنان قرار گرفته‌اند. بازارهای سلاح در یمن غیرقانونی است اما این باعث نشده که آنها فعالیت آشکاری نداشته باشند. در یک سوی این فروشگاه، نقاب، عبا و پوشش‌های رنگارنگ دیده می‌شود و در سوی دیگر، نارنجک‌های دستی و تفنگ‌های آمریکایی با نظمی خاص چیده شده‌اند. در برخی فروشگاه‌ها یک قفسه به پوشاک اختصاص دارد و قفسه مقابل به سلاح. در برخی بازارها هم شکلات در میان تسلیحات دیده می‌شود. سی‌ان‌ان می‌پرسید: «آیا سلاح‌های آمریکایی هم دارید؟» فروشنده در پاسخ می‌گوید: «سلاح‌های آمریکایی هم گران هستند و هم خریدار زیادی دارد.» این سخنان او را دوربین مخفی سی‌ان‌ان ضبط کرد که مغازه‌دار از آن بی‌اطلاع بود. در یک بازار دیگر، یک پسر بسیار جوان با این سلاح‌ها مانند یک متخصص برخورد می‌کند. این فروشگاه‌ها نه فقط سفارشات فردی که سفارش تامین سلاح از سوی شبه‌نظامیان را هم دریافت می‌کنند. این بازار سیاه چندان پنهانی نیست به گونه‌ای که در بخش‌هایی از یمن درخواست برای سلاح‌های آمریکایی پیشرفته بسیار زیاد بوده و به چرخه خشونت دامن می‌زند.
اگر روزگاری «تعز» قلب اندیشه در یمن بود اما امروز به جعبه باروتی تبدیل شده که در آن انواع سلاح به فروش می‌رسد و اکنون این شهر به سرزمینی تبدیل شده که در آن جنگ همه علیه همه جریان دارد. مثلا سال گذشته گروه‌های شبه‌نظامی مختلف مورد حمایت ائتلاف سعودی سلاح‌ها را به روی یکدیگر نشانه رفتند. در بحبوحه هرج‌ومرج و جنگ گسترده در یمن، «القاعده در شبه‌جزیره عربستان» (AQAP) در سال ۲۰۱۵ در تعز دست برتر یافت، اما در کنار شبه‌نظامیان مورد حمایت سعودی ائتلافی تشکیل دادند که با سایر گروه‌ها می‌جنگید. یکی از شبه‌نظامیان مرتبط با القاعده به نام «یگان‌های‌ابوعباس» اکنون صاحب خودروهای زرهی «اوشکوش» ساخت آمریکا شده است به گونه‌ای که در سال ۲۰۱۵ در این شهر رژه اقتدار برگزار کرد. «ابوعباس»، پایه‌گذار این گروه، در سال ۲۰۱۷ از سوی آمریکا در فهرست تروریست‌ها قرار گرفت، اما این گروه همچنان از حمایت سعودی برخوردار است و جذب یگان سی و پنجم ارتش یمن شده که مورد حمایت عربستان است.
همچنین شکل‌های مرگبارتری از تسلیحات وجود دارد که به این شهر راه یافته است. در اکتبر ۲۰۱۵، نیروهای نظامی وفادار به دولت اعلام کردند که عربستان و امارات موشک‌های ضدتانک «تاو» را از هوا به زمین ریختند و این تسلیحات درست در همان مناطقی فرود آمد که نیروهای القاعده در همان زمان در همانجا مشغول عملیات بودند. برخی گروه‌های تندروی سلفی دیگر هم بودند که مشمول دریافت سلاح از سوی عربستان بودند؛ از آن جمله می‌توان به گروه سلفی و تندروی «ألویه العمالقه» اشاره کرد. برخی از این تسلیحات حتی دارای برچسب هم بودند که نشان می‌داد آنها از «بیومونت» در تگزاس به ابوظبی در امارات فرستاده شده البته پیش از اینکه به‌دست شبه‌نظامیان بیفتد. همچنین شماره سریال آنها هم نشان می‌دهد که این سلاح‌ها از سوی «Navistar» ساخته شده که بزرگ‌ترین ارائه‌دهنده خودروهای زرهی به ارتش آمریکاست.
این خودروهای زرهی در برابر موشک‌های دوش پرتاب، انفجار مین و بمب‌های کنار جاده‌ای مقاوم هستند. وب‌سایت Navistar می‌نویسد: «این خودرویی است که هر نیرویی که وارد میدان رزم می‌شود خواستار آن است تا در امان بماند.» دریافت‌کنندگان این تسلیحات ملزم هستند که قبل از انتقال این ادوات به طرف‌های سوم، دولت آمریکا را در جریان گذاشته و از آن اجازه بگیرند. معلوم نیست آیا دولت عربستان چنین کرده یا خیر. گزارش تحقیقی سی‌ان‌ان نشان می‌دهد که مقام‌های سعودی هرگز چنین اجازه‌ای را کسب نکرده‌اند. مقام‌های سعودی پاسخی در این باره به گزارشگران مذکور ندادند. «ألویه العمالقه» به بخشی از نیروهای یمنی تبدیل شده است. گفته شده این گروه تحت نظارت مستقیم امارات قرار دارد، بنابراین از صلاحیت دریافت تجهیزات هم برخوردار است. گزارشگران تحقیقی سی‌ان‌ان می‌نویسند وقتی از وزارت دفاع آمریکا سوال کردیم چنین پاسخی شنیدیم که دولت آمریکا هیچ اجازه‌ای به عربستان و امارات نداده که این سلاح‌ها را در اختیار گروه‌های سلفی و تندرو قرار دهد.
ارسال نظر