دیپلماتهای اروپایی:
بایدن به سختگیری در برابر چین و ایران ادامه میدهد
به گزارش گروه اقتصاد بینالملل روزنامه «دنیای اقتصاد» به نقل از بیزینس اینسایدر، آنچنانکه از سخنان دیپلماتهای اروپایی و کارشناسان تجاری برمیآید، در صورت پیروزی جو بایدن بهعنوان رئیسجمهور جدید آمریکا در ماه نوامبر، روابط واشنگتن و لندن که بهدلیل سیاستها و اقدامات دولت ترامپ صدمه دیده است؛ بهبود خواهد یافت و حتی چشمانداز برای نیل به یک توافق تجاری فراآتلانتیکی نیز پررنگتر خواهد شد.
از زمانی که دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۶ سکاندار کاخسفید شد، اتحاد فراآتلانتیکی نیز تحت فشارهای مضاعفی قرار گرفته است. حملات ترامپ به موسسات چندجانبهای نظیر ناتو، اقدامات خصمانه او علیه نزدیک شدن اروپاییها به ایران و تصمیمش برای خارج ساختن ایالاتمتحده از معاهده آب و هوایی پاریس، همگی موجب زیر سوال رفتن روابط ویژه و دیرینه میان دو سوی آتلانتیک شده است. این چالش حتی در میان جوامع اروپایی نیز بازتاب داشته است و نتایج نظرسنجیهای اخیر نشان از آن دارند که تصور مردم این کشورها نسبت به آمریکا دچار فروپاشی شده است. با این حال خوشبینی روزافزونی در محافل دیپلماتیک اروپایی وجود دارد که بخش اعظمی از این صدمات را در صورتی که ترامپ در انتخابات ماه نوامبر از رقیب خود شکست بخورد، میتوان ترمیم کرد.
یک دیپلمات ارشد بریتانیایی که خواست نامش فاش نشود به بیزینس اینسایدر در این باره گفت که ریاستجمهوری بایدن میتواند پایان خوشی بر روابط صدمهدیده در عصر ترامپ باشد؛ چراکه اگر بایدن پیروز شود، خیلی از مسائل نیز تغییر خواهند کرد. وی افزود: «اقدامات چرکین او و خانوادهاش و نیز جنبههای خودشیفتگی در رفتارهای ترامپ با آمدن یک رئیسجمهور جدید در کاخسفید از بین خواهد رفت. بایدن در صورت پیروزی به جای رویکرد یکجانبه و انزواگرایانه کنونی در آمریکا، تلاش میکند تا برای حل چالشهای بینالمللی با شرکای خود همکاری کند.»
اظهارات این دیپلمات بریتانیایی تصریح صحبتهای پیشین آنتونی بلینکن، مشاور سیاستخارجی بایدن است که گفته بود در آمریکای تحت رهبری بایدن روابط ایالاتمتحده با موسسات چندجانبه ترمیم خواهد شد. او در گفتوگو با اندیشکده چتمهاوس در لندن اظهار کرد: «زمانی که بایدن به جهان مینگرد، یک حقیقت مشخص است که جهان به خودی خود نمیتواند نظمش را تامین کند و برای مدت بیش از ۷۵ سال اخیر ایالاتمتحده در حفظ و برقراری این نظم تلاش کرده است که شامل تاسیس موسسات، تدوین مقررات و مشخص ساختن قواعد میشود.»
او ادامه داد: «اکنون اگر ما انجام این کار را متوقف کنیم یکی از این دو اتفاق رخ خواهد داد. یا یک طرف دیگر و احتمالا نه در مسیر منافع و ارزشهای ما، این کار را انجام خواهد داد یا هیچ کشوری این مسوولیت را عهدهدار نخواهد شد و این حتی با زیان بیشتری مواجه میشود. سپس شما با خلأیی مواجه خواهید بود که بیشتر مایل است تا با اقدامات بدخواهانه پر شود نه اتفاقات خوب. بنابراین آمریکا این را وظیفه و در راستای منافع خود میداند تا جهان را با فروتنی رهبری کند.»
شکاف روابط آمریکا و متحدان غربی آن، بیش از همه در روابط با بریتانیا آشکار شده است؛ جایی که دولت بریتانیا به رغم مخالفتها و تهدیدات دولت ترامپ، بارها تلاش کرده است تا به توافقی با شرکت فناوری هوآوی چین برای ساخت و راهاندازی شبکه اینترنتی نسل پنجم دست یابد.
این سخنان البته به معنای آن نیست که در صورتی پیروزی بایدن، او مواضع مصالحهجویانهای را در برابر چینیها اتخاذ خواهد کرد. در واقع صحبتهای وی این سیگنال را منعکس میکند که او نیز مواضعی سرسختانه شبیه به رویکرد ترامپ در برابر چین خواهد داشت و حتی ترامپ را ملامت میکند که مواضع ملایمی در برابر چین اتخاذ کرده است.
هیثر کانلی، قائممقام ارشد بخش اروپا و آسیای مرکز مطالعات استراتژیک و بینالملل در این باره میگوید: «در این زمینه، دموکراتها دقیقا به اندازه جمهوریخواهان سختگیر هستند. البته تاکتیکهای دموکراتها بسیار متفاوت خواهند بود. تصور میکنم که دولت بایدن از تهدیدات تعرفهای و جنگ تجاری علیه متحدان واشنگتن استفاده نخواهد کرد. در عوض بایدن و دولتش تلاش خواهند کرد تا اروپاییها را قانع سازند که از میزان وابستگی به سرمایهگذاریهای چین بکاهند. در این زمینه، ساخت موسسات و مراکز تحقیقاتی چین به همان اندازهای که ترامپ را نگران میکند، موجب نگرانی بایدن نیز خواهد بود.»
یک دیپلمات بریتانیایی به بیزینس اینسایدر میگوید: «موضوعاتی نظیر موضعگیری سخت در برابر چین یا ایران میتوانند به محل اصلی بحثها تبدیل شوند. بایدن و اطرافیان او به اتحاد، تمایز بین خوب و بد و تعهد به جایگاه اخلاقی آمریکا بهعنوان رهبری جهانی معتقد هستند. اما این موضوع را نیز قبول دارند که باید این جایگاه را به دست آورند.»
به علاوه در میان برخی از کارشناسان تجاری نوعی خوشبینی ناگفته وجود دارد که دولت بایدن میتواند چشمانداز نیل به توافق تجارت آزاد بین ایالاتمتحده و بریتانیا را پررنگتر کند. اگرچه پیامد اجرایی شدن چنین توافقی از منظر اقتصادی چندان قابلتوجه نیز نخواهد بود و تنها میتواند اقتصاد بریتانیا را طی ۱۵ سال، ۱۶/ ۰ درصد رشد دهد؛ اما ساکن خیابان داونینگ معتقد است که این توافق میتواند یک پیروزی سیاسی چشمگیر باشد و عصر جدید پسابرگزیت را برای لندن رقم بزند.
هماکنون، موانع نیل به این توافق شامل خواستههای آمریکا برای موافقت بریتانیا با واردات محصولات کشاورزی آمریکا و نیز برنامه اعمال مالیات بر کسبوکارهای دیجیتال توسط لندن است که میتواند غولهای فناوری آمریکا را با پرداخت مالیاتهای گزافتری مواجه کند. گری هوفبائر، تحلیلگر ارشد اقتصاد بینالملل موسسه پیترسون معتقد است که دولت بایدن بیشتر مایل به سازش برای باز کردن گرههای مذاکرات با بریتانیا خواهد بود.
با این حال جیمز کین، یک کارشناس اندیشکدهای اقتصادی در لندن میگوید که بعید است دولت بایدن از خواستههای کنونی آمریکا در زمینه محصولات کشاورزی کوتاه بیاید.
او به بیزینس اینسایدر گفت: «در زمینه سیاستهای تجاری، دولت آمریکا اغلب به منافع کسبوکارهای داخلی توجه میکند که این موضوع در زمینه محصولات کشاورزی این کشور نیز صادق است. هدف ایالاتمتحده پس از پیروزی احتمالی بایدن همچنان صادرات محصولات کشاورزی به بریتانیا خواهد بود. این به معنای آن است که لندن باید تعرفههای خود را بر واردات برخی از محصولات کشاورزی و دامی بردارد.» وی افزود: «آمریکا در زمان دولت اوباما نیز تلاش کرد تا همین کار را با اتحادیه اروپا انجام دهد و نباید تصور کرد که دولت بایدن این مسیر را نرود.» این کارشناس معتقد است که بسیاری از سیاستهای ترسناک تجاری ایالاتمتحده فراحزبی است. درواقع سیاست نخست آمریکا همواره در این کشور وجود داشته است؛ اما ترامپ نخستین فردی بود که تا این حد عریان از آن نام برده است.