پروپاگاندای چین علیه هند کلید خورد
دوئل دو رقیب در جهنم کرونای دهلی
گرچه این تصویر به سرعت از روی سرویس خبری حزب کمونیست حذف شد اما انتشار آن، نمونهای است از فعالیت تحریکآمیز در رسانههای رسمی دولت چین. شبکههای رسمی و رسانههای آنلاین، موفقیت این کشور در مهار ویروس را جشن میگیرند و از سوی دیگر، شکست دیگران در مهار ویروس را برجسته میکنند. همچنین در ماههای اخیر، این رسانهها تصاویری از مراکز خرید شلوغ و مهمانیهای پرهیاهو در چین را با خیابانهای متروک و اعتراضاتی که در مخالفت با قرنطینه در سایر کشورها انجام میشود، با یکدیگر مقایسه میکنند. انتشار یک پست در شبکه اجتماعی محبوب Weibo که توسط سرویس خبری قدرتمند حزب حاکم اداره میشود، نمونهای از تقابل چین و هند است. انتشار این تصویر با واکنش بسیاری از کاربران همراه بود و بسیاری آن را بیعاطفگی خواندند. با این وجود بحث بر سر نگرش چین به هند و تنش میان لحن ناسیونالیستی پکن در داخل و خارج، سبب شده تا تصویری انسانیتر در خارج از این کشور شکل بگیرد. این بحث سبب ایجاد شکافی نامعمول میان دو تن از سرشناسترین صاحب نظران ناسیونالیست چین شده است. از یکسو، هو شی جین، سردبیر روزنامه گلوبالتایمز که رسانه پرنفوذ حزب است، انتشار این پست را به دلیل آسیب رساندن به جایگاه چین در هند محکوم کرده است. در سوی دیگر شن یی، استاد دانشگاه شانگهای، منتقدان را تحقیر کرده است. او در یکی از پاسخهای خود به هو شی جین نوشته بود که چین باید در مورد انعطافپذیری سیاسی خود آرامش بیشتری به خرج دهد چرا که یک گوریل ۸۰۰پوندی میتواند هرکجا که بخواهد، بخوابد. رهبران چین نسبت به آنچه در هند در جریان است با این کشور ابراز همدردی و کمکهای پزشکی روانه آن کشور کردند؛ در نتیجه ممکن است اختلافات بهزودی از بین برود. اما این موضوع نشان داد که پروپاگاندای گسترده چین چگونه میتواند با تلاشهای پکن برای ایجاد دوستی در خارج، در تضاد باشد. ماریکه اولبرگ، پژوهشگر برنامه آسیا در صندوق مارشال آلمان در برلین که روی پروپاگاندای چینی مطالعه میکند، گفت: «ما شاهد تنشهای رو به رشد میان پیامرسانهای داخلی و خارجی هستیم. درحالیکه منافع چین در سطح بینالملل به شکلی فزاینده در حال افزایش است اما در نهایت مخاطب اصلی شما هنوز داخل کشور است.»خبرگزاری چینی که این تصویر را منتشر کرده، مورد حمایت حزب است و تلاشهای خود را برای پیشبرد سیاستهای دولت، ارائه تصویری بینقص از شی جین پینگ، رهبر چین و محکوم کردن منتقدان خارجی حزب کمونیست افزایش داده است. در اصل، فعالیتهای آنلاین در خدمت گروه تبلیغات حزب کمونیست و پیشران سانسور است. اولبرگ گفت: «در عمل، رسانهها ممکن است محدودیتها را جابهجا کنند چرا که آنها با یکدیگر برای نشان دادن فداکاری و نفوذ خود با یکدیگر رقابت میکنند. تقاضا برای تصاویر و گزارشهایی که توجه افکار عمومی را به خود جلب کند، زیاد است. این امر سبب شده مردم به ارسال پیامهایی که تنها توجهات را تحریک میکنند، ترغیب شوند نه اینکه مسائل را با روشهای دیپلماتیک برطرف کنند.»مقامات وزارت خارجه چین به شکلی فزاینده به انتشار توییتها، پستها و سخنرانیها در رسانههای اجتماعی روی آوردهاند که با شعف از پکن بهویژه در برابر انتقادات غرب به سیاستهای سختگیرانه دولت در سینکیانگ و سرکوب در هنگکنگ دفاع میکنند. این سبک مبارزه که با نام «جنگجوی گرگ» شناخته میشود، در داخل کشور ستایش و در خارج نکوهش میشود.
آوریل سال گذشته، سفیر چین در فرانسه احضار شد چرا که وبسایت وی در پستی تاکید کرده بود که پرستاران فرانسوی، ساکنان خانههای سالمندان را رها کردند؛ ادعایی که دولت چین آن را رد کرد. در استرالیا نیز اواخر سال گذشته، اسکات موریسون نخستوزیر این کشور در یک کنفرانس خبری خواستار عذرخواهی چین شد چرا که سخنگوی وزارت خارجه چین در یک پست، تصویر یک سرباز استرالیایی که چاقویی را روی گلوی یک کودک افغان گذاشته بود، منتشر کرد. چین و هند سال گذشته پس از درگیری نیروهایشان در مناطق مرزی مورد اختلاف که به کشته شدن سربازان هر دو کشور انجامید، انتقادات تندی را علیه یکدیگر به زبان آوردند. شی جین پینگ و نخستوزیر هند، نارندرا مودی به سرعت تلاش کردند از تنشها بکاهند و هفته گذشته، شی جین پینگ نسبت به شیوع ویروس در هند ابراز همدردی کرد. چین همچنین پیشنهاد ارسال کمکهای پزشکی از جمله تسریع در ارسال سفارش تجیهزات اکسیژن را اخیرا ارائه کرده است. ژیگون ژو، استاد دانشگاه باکنل در پنسیلوانیا که روی دیپلماتهای «جنگجوی گرگ» چین مطالعه میکند اظهار کرد که با وجود ژستهای دیپلماتیک دوستانه، هند همچنان چین را به عنوان نمونهای از نقض سیستمهای دموکراتیک محسوب میکند. او در ایمیلی نوشت: تصویری که از هند به عنوان یک کشور فقیر و بیقاعده ترسیم میشود، در پارهای از مواقع از سوی چین برای دفاع از مرکزگرایی و اقتدارگرایی بیشتر استفاده میشود. وی همچنین اظهار کرد بسیاری از چینیها بر این باورند که در سالهای اخیر، هند برای تقابل با ظهور چین به غرب پیوسته است. در شرایط نرمال، پستی که در رسانههای اجتماعی چین منتشر شد، خشم عمومی را در هند برمیانگیخت اما اکنون بنا به گفته مادوریما نونددی - دستیار مدیر انستیتوی مطالعات چین در دهلی که متخصص بهداشت عمومی نیز است - بسیاری از هندیها نگران بحران همهگیری هستند. نوندی اظهار کرد که اکنون اتفاقات بسیار ناراحت کنندهای در هند در حال وقوع است و خشم اصلی متوجه دولت است. همچنین خشم و بیاعتمادی سال گذشته علیه چین در سایه کووید و بحرانهای کنونی از بین رفته است.