فرمان بسیج عمومی در بلخ صادر شد
خطر سقوط قریبالوقوع مزارشریف
عکس: AFP
خبرگزاری «افق» (افغانستان) دیروز سه‌شنبه اول تیرماه اعلام کرد که عطا محمد، والی سابق ولایت بلخ از حامیانش خواست برای جلوگیری از ورود طالبان به مزار شریف و مقابله با نیروهای این گروه بسیج شوند. یک عضو شورای ولایتی بلخ اعلام کرد که درگیری‌ها در حومه مزارشریف در جریان است و جنگجویان طالبان حتی از کمربندهای ایمنی شهر نیز عبور کرده‌اند. ولایت‌های مختلف به سرعت در حال سقوط هستند؛ به گونه‌ای که منابع دولتی از سقوط روزانه ولایت‌ها و کنترل مستمر طالبان بر آنها خبر می‌دهند. طالبان این فتوحات را ناشی از برتری نظامی خود دانسته و مدعی شده که طی یک ماه گذشته بر بیش از ۴۰ ولایت مسلط شده‌اند. «طلوع نیوز» با استناد به آمارهایی که از منابع خود دریافت کرده یاد‌آور شده که طی دو ماه اخیر حدود ۶۰ ولایت یا به‌دست طالبان افتاده یا کنترل آنها میان نیروهای دولتی و طالبان دست‌به‌دست شده است.
«کتی گانون» در گزارش دیروز سه‌شنبه برای آسوشیتدپرس نوشت، طالبان در حالی بر پیروزی‌های خود افزوده که مذاکرات نیز به بن‌بست رسیده است. دستاوردهای طالبان درحالی است که پنتاگون اعلام کرده تا اوایل سپتامبر نیروهای خود را از افغانستان بیرون خواهد کشید. «اینام الدین رحمانی» سخنگوی پلیس استانی می‌گوید درگیری در اطراف منطقه «امام صاحب» اواخر روز یکشنبه آغاز شد و تا نیمه روز دوشنبه طالبان مراکز اصلی شهر را گرفت و مرکز فرماندهی پلیس را هم تصرف کرد. به‌نظر می‌رسد طالبان در حال بسط دامنه قدرت و نفوذ خود در شمال افغانستان است (دنیای‌اقتصاد در گزارش سه‌شنبه اول تیرماه با عنوان «پیشروی طالبان تا شمال افغانستان» به این مساله پرداخته بود). به نوشته گزارشگر آسوشیتدپرس، منطقه «امام صاحب» به لحاظ استراتژیک نزدیک مرز شمالی افغانستان با تاجیکستان است که مسیر کلیدی و مهم تامین و تدارکات از آسیای مرکزی است. رحمانی گفت که پلیس و سربازان ارتش ملی افغانستان به طور مشترک به دفاع از این منطقه برخاسته‌اند اما معلوم نیست چه میزان تلفات داده‌اند. بر این تلفات باید نیروهای امنیت ملی و وزارت دفاع را هم افزود. همچنین معلوم نیست طالبان متحمل چه میزان خسارت شده است. با این حال، ذبیح الله مجاهد اعلام کرد که منطقه «امام صاحب» در دست این گروه است. بسیاری از ساکنان مناطق شمالی از قندوز و امام صاحب گرفته تا مزار شریف و... در حال حرکت به سوی کابل هستند. سیدمحمد موسوی که با خانواده‌اش از مزارشریف به کابل رفته می‌گوید: «طالبان در کل جاده مشاهده می‌شوند. آنها خودروها را متوقف و بازرسی می‌کنند. ما خیلی ترسیده بودیم.» او پس از رسیدن به کابل با آسوشیتدپرس سخن گفت. موسوی می‌گوید در روزهای اخیر طالبان کنترل چندین منطقه در سه استان شمالی قندوز، بغلان و بلخ را در دست گرفته‌اند. در همین راستا، خبرگزاری آناتولی هم گزارش داد که «محمد افضل حدید»، رئیس شورای ولایتی بلخ، روز دوشنبه در جمع خبرنگاران اعلام کرد: «شبه‌نظامیان طالبان صبح دوشنبه حمله مسلحانه به شهر بلخ را آغاز کردند.» رئیس شورای ولایتی بلخ افزود: «در پی این حملات، طالبان کنترل شهر را به دست گرفته و شبه‌نظامیان تا دروازه‌های ورودی بلخ پیشروی کردند. درگیری همچنان ادامه دارد.» این درحالی است که طالبان مدعی شده کنترل بلخ را کاملا به دست گرفته و حملات را به سوی مزار شریف معطوف کرده است.
«کتی گانون»، گزارشگر آسوشیتدپرس در بخش دیگری از گزارش خود افزود که طالبان ویدئوهایی را در وب‌سایت‌ها و گروه‌های واتس‌اپی هوادار خود توزیع کرده که نشان می‌دهد سربازان دولتی خود را تسلیم کرده‌اند. در این ویدئوها نشان داده می‌شود که طالبان این سربازان را به سوی خانواده‌های خود فرستاده در‌‌حالی‌که طالبان با پرداخت پول به این سربازان آنها را به عضویت خود در می‌آورد. مولوی هبت‌الله آخوندزاده، رهبر طالبان در بیانیه‌ای اعلام کرد که نیروهای این گروه با «این سربازان تسلیم شده به خوبی رفتار کرده و خوش‌رفتاری را به آنها بیاموزند». نبرد در برخی مناطق بسیار شدید بوده به نحوی که برخی مقام‌های ارشد پلیس می‌گویند شاهد تلفات گسترده از جانب طالبان و نیروهای دولتی هستند. این مقام‌ها که به شرط فاش نشدن نام سخن می‌گفتند افزودند که برخی نیروهای پلیس در برخی مناطق از خانواده‌های فقیر هستند. این خانواده‌ها با وجود صرف تریلیون‌ها دلار ظرف ۲۰ سال گذشته هنوز فقیر مانده‌اند. این مقام‌ها می‌گویند: «آنها در این سال‌ها هیچ تغییری در زندگی خود ندیده‌اند و بی‌تفاوت شده‌اند چون بی‌تفاوتی دیده‌اند... آنها می‌خواهند فقط امروز زندگی خود را نجات دهند. فردا خدا بزرگ است.»
هم‌اکنون ۲۵۰۰ تا ۳۵۰۰ نیروی آمریکایی و ۷ هزار نیروی ناتو در افغانستان وجود دارد. طالبان با مشاهده این افق برای کنترل مناطق مختلف دست به کار شده است چراکه باور دارد نیروهای دولتی در غیاب نیروهای آمریکایی و غربی قادر به جلوگیری از پیشروی این گروه نیست. مذاکرات میان طالبان و آمریکا به بن‌بست رسیده است. افراد مطلع از این مذاکرات می‌گویند طالبان با جسارت بیشتری به دنبال تسخیر مناطق بیشتر است و امید دارد تا موضع خود در مذاکرات احتمالی آینده را تقویت کند. جمعه هفته جاری قرار است عبدالله عبدالله و اشرف غنی برای دیدار با بایدن به واشنگتن بروند.
