نگاه دیگران-بخش چهل‌ویکم
قطر به‌مثابه یک« قدرت عاریه‌ای»
این کانال نه‌تنها بر جهان عرب تمرکز دارد، بلکه «عرب بودن» آن نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. قاسم می‌گوید که برنامه‌های گفت‌وگویی الجزیره، مخاطبان عرب را زیر یک هویت «پان عربی» متحد می‌کند و این کانال «نقش ملی‌گرایانه را با محدود کردن و گاه پر کردن شکاف‌ها ایفا کرد.» النووی و اسکندر بیان می‌کنند که تنوع کارمندان از کشورهای مختلف عربی به ایجاد هویت پان عربی کمک کرد که در عین حال تعهد تحریریه الجزیره را منعکس می‌کند. بنابراین الجزیره به ابزار ضروری برای افزایش ارتباطات پان‌عربی در سراسر مرزهای ملی تبدیل شد.علاوه بر این، محققان تاثیر گسترده‌تر این شبکه را بر جهان اسلام -نه‌تنها یک برنامه پان عربی، بلکه یک برنامه‌ی پان اسلامی- در نظر گرفتند که رناوی برای توصیف برنامه‌های اتخاذشده توسط کانال آنها را به‌کار می‌گیرد.
الجزیره با هدف بالا بردن «تصویر میهنی» خود، آرمان فلسطین را به‌عنوان موضوع حیاتی برای «ملت» عرب پذیرفت؛ اعراب از جهان عرب و دیاسپوراهای عربی و اسلامی بزرگ‌تر این موضوع را جذاب یافتند. علاوه بر این، رناوی بیان می‌کند که الجزیره از فناوری‌های پخش و رسانه برای پیشبرد مسائل پان‌اسلامی و پان‌عربی استفاده می‌کند. به‌عنوان مثال، با نشان دادن تصاویر دراماتیک و مهیج از لبنانی‌ها، عراقی‌ها و فلسطینی‌هایی که به‌عنوان قربانی رنج می‌برند. برخی دیگر از محققان بر این باورند که دستور کار الجزیره فراتر از «پان‌عربیسم» است و آن را «مک عربیسم» یا «وطن خیالی» می‌نامند و تاثیر فوری بر اعراب در جاهای دیگر را هنگامی‌که پوشش عربی در تلویزیون یا سایر رسانه‌های فراملی مانند اینترنت را استفاده می‌کنند، توصیف می‌کنند. الجزیره با استفاده از ماهیت فراملیتی خود، بینندگان پان‌عرب و پان‌اسلامی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. علاوه بر این، الجزیره زیر چتر «تصویر میهنی» و «وطن خیالی» بر جوامع مسلمان در سراسر جهان تاثیر می‌گذارد.
دومین ویژگی الجزیره، دستور کار اسلام‌گرایانه است که شاهد شناسایی جهانی و ظهور آن به‌عنوان یک بازیگر غیردولتی جهانی بوده است. الجزیره بستری را برای رهبران گروه‌های اسلام‌گرا مانند طالبان، القاعده، اخوان المسلمین، حماس و جبهه النصره فراهم می‌کند. در سال۱۹۹۹، الجزیره تنها کانالی بود که پیشنهاد رژیم طالبان برای تاسیس دفتری در افغانستان را پذیرفت؛ پیشنهادی که توسط رویترز، سی‌ان‌ان و APTV به‌دلیل عدم اهمیت ادراک‌شده رد شد. بنابراین، در زمان حملات ۱۱سپتامبر در ایالات‌متحده، هیچ رسانه بین‌المللی به‌جز الجزیره در مناطق تحت کنترل طالبان وجود نداشت. هنگامی که جنگ در افغانستان در سال۲۰۰۱ آغاز شد، اولین حملات ایالات‌متحده به افغانستان توسط شبکه الجزیره از کابل از طریق یک پیوند دائمی و ۲۴ساعته ماهواره‌ای به‌صورت زنده نمایش داده شد.
خنفر بیان می‌کند که دسترسی طالبان به جهان از طریق الجزیره بود و این دسترسی در طول جنگ افغانستان، الجزیره را به یک رسانه جهانی تبدیل کرد؛ «زیرا تنها ایستگاه تلویزیونی در افغانستان بود و سپس نام الجزیره مطرح و نقل‌قول بین‌المللی از آن آغاز شد.ظهور الجزیره به‌عنوان یک بازیگر رسانه‌ای جهانی به‌طور خاص با رهبری القاعده از طریق پخش‌های متعدد اختصاصی با اسامه بن‌لادن همراه بود. الجزیره به اولین رسانه‌ای تبدیل شد که در سال۱۹۹۸ با بن‌لادن در افغانستان مصاحبه تلویزیونی انجام داد؛ اگرچه این مصاحبه تا ۱۰ژوئن۱۹۹۹ پخش نشد. بن‌لادن در آن مصاحبه مسوولیت حملات سال۱۹۹۸ به سفارتخانه‌های آمریکا در کنیا و تانزانیا را رد کرد؛ اما تحسین خود را از مهاجمان به پایگاه‌های آمریکا در عربستان سعودی در سال‌های ۱۹۹۵ و ۱۹۹۶ اعلام کرد. شناسایی جهانی الجزیره بعد از آن با پخش در ۷اکتبر۲۰۰۱ مطرح شد؛ اولین مصاحبه با بن‌لادن پس از ۱۱سپتامبر که سپس توسط سی‌ان‌ان و دیگر کانال‌های غربی بازپخش شد.
علاوه بر این، الجزیره با جلوه دادن خود به‌عنوان یک میانجی بین القاعده و سی‌ان‌ان، خود را در همان سطح با بازیگران غیردولتی رسانه‌های شناخته‌شده قرار داد. نمایندگان القاعده برای مصاحبه با الجزیره تماس گرفتند، البته با همکاری سایر رسانه‌ها.به‌عنوان مثال، در ۱۷اکتبر۲۰۰۱، نمایندگان القاعده از سی‌ان‌ان و الجزیره دعوت کردند تا پرسش‌های خود را برای این گروه ارسال کنند. الجزیره ۲۵پرسش و سی‌ان‌ان ۶پرسش ارسال کردند؛ هرچند هیچ پاسخی دریافت نشد. در ۲۱اکتبر۲۰۰۱، تیسیر علونی، روزنامه‌نگار الجزیره در کابل، توسط بن‌لادن برای انجام مصاحبه دعوت شد، اگرچه این کانال وجود این مصاحبه را تا زمانی که گزیده‌هایی از شبکه‌ی سی‌ان‌ان در ۳۱ژانویه و ۱فوریه۲۰۰۲ پخش شد، تکذیب کرد.
رهبری حماس نیز میهمان برنامه‌های الجزیره شدند. در سال۱۹۹۹، الجزیره مصاحبه‌ای با شیخ احمد یاسین، رهبر معنوی حماس منتشر کرد که در آن او رهبری فلسطین را به ترور اعضای اپوزیسیون متهم کرد که خشم یاسر عرفات، رهبر «سازمان آزادی‌بخش فلسطین» (PLO) را برانگیخت. مناقشات بیشتر درباره پوشش دخالت «سازمان آزادی‌بخش فلسطین» در جنگ داخلی لبنان منجر به حضور امنیتی فلسطینی‌ها در دفتر الجزیره در مارس۲۰۰۱ شد. در ۲۵ژانویه ۲۰۱۷، اسامه حمدان، رهبر و سخنگوی ارشد حماس، در برنامه الجزیره انگلیسی «UpFront» ظاهر شد و به بیانیه‌های یهودی‌ستیزانه در منشور سال۱۹۸۸ آنها پرداخت؛ درحالی‌که در مصاحبه‌ای دیگری در «گفت‌وگو با الجزیره»، در ۶ مه۲۰۱۷، خالد مشعل (رهبر سابق حماس) درباره نگرش حماس نسبت به اسرائیل و یهودیان و روابط با اخوان‌المسلمین بحث کرد.
از این رو، الجزیره به سکویی برای رهبری معنوی حماس تبدیل شد تا برنامه‌های سازمان خود را تبلیغ کند و به روایت‌های اسلام‌گرایانه پخش‌شده توسط این کانال بیفزاید.الجزیره همچنین به‌دلیل پوشش خبری جبهه‌ی النصره مشهور است. اولین مصاحبه با بنیان‌گذار و رهبر النصره، ابومحمد الجولانی، توسط الجزیره در ۱۹دسامبر۲۰۱۳ با عنوان «رهبر القاعده در سوریه با الجزیره صحبت می‌کند» منتشر شد. این مصاحبه به زبان انگلیسی با پاسخ‌های عربی و با پنهان کردن چهره الجولانی به‌دلیل ترس‌های امنیتی انجام شد. در ۲۷مه۲۰۱۵، احمد منصور، گزارشگر دیگر الجزیره، مصاحبه اختصاصی دیگری با الجولانی در برنامه «بدون مرز» انجام داد؛ جایی که وی با تاکید بر آزادی به‌جای تروریسم معرفی شد.
الشرق الاوسطِ سعودی با محمد فهمی، مدیر سابق شعبه الجزیره در قاهره مصاحبه کرد. او اظهار کرد که به خبرنگاران الجزیره گفته‌شده بود که النصره را یک سازمان تروریستی معرفی نکنند. الجولانی طی این مصاحبه اظهار کرد که هدف اصلی النصره سرنگونی رژیم «به‌شدت سرکوبگر» سوریه بوده و هیچ قصدی برای جنگ با غرب ندارد. الجولانی همچنین این ادعای غیرعادی را مطرح کرد که ارتباط النصره با القاعده نشان می‌دهد که نسبت به دیگر گروه‌های جنگجوی فرقه‌ای در سوریه میانه‌روتر است. پوشش خبری النصره و سایر گروه‌های اسلام‌گرا و نشان دادن آنها به‌عنوان نیروهای آزادی‌بخش به‌جای تروریست، نشان‌دهنده موضع سردبیری و تحریریه است.
