وضعیت تزریق واکسن روزانه در ایران وجهان بررسی شد
سرعت ۱۱ کشور در واکسیناسیون
احسان مرادی: یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که می‌تواند سپر دفاعی کشورها در مقابل کرونا را تقویت کند، قدرت و تسریع در امر واکسیناسیون است. با بررسی آمارهای روزانه تزریق واکسن در کشورهای جهان این نتیجه حاصل می‌شود که کشورهای توسعه‌یافته، با سرعت به سمت واکسیناسیون پیش می‌روند. برای مثال در چین بیش از 6 میلیون دز، در آمریکا بیش از 2 میلیون و در هند نیز یک میلیون و 900هزار دز واکسن به‌طور روزانه تزریق می‌شود. همچنین در کشورهای اروپایی نظیر ایتالیا و فرانسه به‌طور روزانه بیش از 400 هزار دز واکسن در روز تزریق می‌شود. در کشورهای همسایه نیز اوضاع بهتر از کشور ما است به نحوی که در ترکیه 271 هزار و در عربستان و پاکستان نیز بیش از 150 هزار دز واکسن در روز تزریق می‌شود. بررسی‌های رسمی حاکی از آن است که از 15 بهمن تاکنون در مجموع بیش از 1/ 3 میلیون دز واکسن کرونا از چهار کشور وارد ایران و از گمرک ترخیص شده و تحویل نمایندگان معرفی شده از سوی وزارت بهداشت شده است. در نهایت اینکه بنا بر گزارش آمارهای رسمی تا روز گذشته به میزان یک میلیون و 548 هزار و 615 دز واکسن کرونا تزریق شده است. می‌توان نتیجه گرفت که اگر فرض کنیم با سرعتی مشابه تزریق میانگین 24 روزه واکسن تزریق شود، در 34 روز آینده(21 خرداد) و اگر میانگین هفته آخر را ملاک سرعت تزریق واکسن در روزهای آتی بگیریم احتمالا تا 24 روز آینده(11 خردادماه) ذخیره کنونی واکسن کشور تمام می‌شود. البته به گفته مسوولان، در روزهای آتی ذخیره واکسیناسیون شارژ خواهد شد.
میزان واردات واکسن به کشور
سوال مهمی که این روزها مطرح می‌شود، این است که تاکنون دقیقا چه میزان واکسن کرونا از طریق قراردادهای خارجی وارد کشور شده است. گمرک ایران با انتشار گزارشی به آن پاسخ داد و اعلام کرد که تاکنون بیش از 1/ 3 میلیون دز واکسن کرونا از چهار کشور وارد ایران و از گمرک ترخیص شده و تحویل نمایندگان معرفی شده از سوی وزارت بهداشت شده است. براساس آمارهای گزارش‌های رسمی، محموله‌های واکسن وارد شده تاکنون، طی ۱۲ مرحله و از کشورهای روسیه، چین، هند و کره‌جنوبی وارد و از طریق فرودگاه امام‌خمینی(ره) پس از انجام تشریفات گمرکی با حداقل اسناد به صورت حمل یکسره و شبانه‌روزی در حداقل زمان ممکن و کمتر از ۱۵ دقیقه تحویل نمایندگان معرفی شده از سوی وزارت بهداشت شده‌اند. بنا بر آمارهای رسمی در مجموع ۷۲۰ هزار دز واکسن از روسیه، یک میلیون و ۶۵۰ هزار دز از چین، ۱۲۵ هزار دز از هند و ۷۰۰ هزار و ۸۰۰ دز آسترازنکا کره‌جنوبی از طریق کوواکس وارد ایران شده که در مجموع میزان واردات واکسن را به رقمی بالغ بر 1/ 3 میلیون دز رسانده است.
میزان تزریق روزانه واکسن
با وجود اینکه بیش از یک‌سال از شیوع پاندمی کرونا در جهان و همچنین کشور ما می‌گذرد، اما سابقه تزریق واکسن به افراد جامعه به دو ماه پایانی سال گذشته می‌رسد. آمارهای تزریق واکسن از روز 25 فروردین در سایت‌های خبری منعکس شده است. بنا بر گزارش آمارهای رسمی میزان تزریق واکسن در دز اول در تاریخ 25 فروردین معادل 361 هزار و 951 نفر بود که در روز گذشته به میزان یک میلیون و 286 هزار و 4 نفر رسید. همچنین در تاریخ 25 فروردین به میزان 100 هزار و 691 نفر دز دوم واکسن تزریق شده که در روز شنبه این آمار به میزان 262 هزار و 611 نفر رسیده است. از این‌رو می‌توان بیان کرد که تا روز گذشته در مجموع به میزان یک میلیون و 548 هزار و 615 دز واکسن در دو مرحله تزریق شده است. براساس تحلیل آمارهای رسمی در 24 روز اخیر به‌طور میانگین به میزان 45 هزار و 249 دز به‌طور روزانه واکسن تزریق شده است در حالی‌که میانگین هفته اخیر از تزریق روزانه 63هزار و 957 دز حکایت دارد. افزون بر این آمارها نشان می‌دهد در روز 26 فروردین آمار تزریق واکسن روزانه 5 هزار و 229 نفر بوده که در روز گذشته این میزان به 63 هزار و 328 دز رسیده است. این موضوع نشان می‌دهد روند واکسیناسیون سرعت بخشیده شده ولی همچنان برای کنترل پاندمی کرونا کافی نیست. در نهایت اینکه با توجه به واردات حدود 1/ 3 میلیون دز واکسن و تزریق به یک میلیون و 548 هزار و 615 نفر تا به حال می‌توان نتیجه گرفت که اگر فرض کنیم با سرعتی مشابه تزریق میانگین 24 روزه واکسن تزریق شود، در 34 روز آینده(21 خرداد) و اگر میانگین هفته آخر را ملاک سرعت تزریق واکسن در روزهای آتی بگیریم احتمالا تا 24 روز آینده(11 خرداد) ذخیره واکسن کشور تمام می‌شود. این موضوع از ضرورت خرید واکسن جدید حکایت دارد. البته طبق آخرین گفته رئیس‌جمهوری تا روزهای آتی به میزان یک میلیون دز و نیز تا اوایل خرداد به میزان 8 میلیون دز واکسن در اختیار کشور قرار می‌گیرد که خبر خوبی در این زمینه محسوب می‌شود.
مقایسه آمارهای واکسیناسیون در جهان
اگر بخواهیم سرعت واکسیناسیون را در جهان بدانیم باید به آمارهای رسمی سری بزنیم. گزارش آخرین آمارهای رسمی نشان می‌دهد میزان تزریق روزانه واکسن در برخی کشورها بالاتر از چند میلیون دز است. به‌طور مثال در چین روزانه بیش از 6 میلیون و 320 هزار دز واکسن تزریق شده است. این آمار در آمریکا معادل 2 میلیون و 90 هزار دز و در هند به میزان یک میلیون و 900 هزار دز برآورد شده است. در کشورهای اروپایی نیز روند واکسیناسیون با سرعت مناسبی صورت می‌گیرد به‌طوری‌که در آلمان بیش از 672 هزار دز، در ایتالیا بیش از 448 هزار دز و در فرانسه نیز بیش از 413 هزار دز به‌طور روزانه واکسن تزریق می‌شود. در کشورهای همسایه ایران نیز این آمار برآورد شده است. آمار روزانه واکسن در ترکیه بیش از 271 هزار دز، در عربستان سعودی بیش از 152 هزار دز و در پاکستان نیز بیش از 150 هزار دز است.
همچنین در عمان بیش از 10 هزار دز است. بنا بر آخرین آمار رسمی میزان تزریق روزانه واکسن برای ایران بیش از 60 هزار دز برآورد شده است. البته در برخی روزها، این مقدار به حدود 70 هزار دز می‌رسد، اما میانگین روزهای اخیر در این سطح قرار دارد. تحلیل آمارهای فوق نشان می‌دهد بسیاری از کشورهای دنیا آماری بالاتر از ایران در تزریق روزانه واکسن دارند و این موضوع باید تسریع شود. تعداد محدودی از کشورها که آماری پایین‌تر از ایران در واکسیناسیون دارند، از جمعیت پایین‌تری نسبت به ایران برخوردار هستند. نکته قابل ذکر در این خصوص اینکه در گزارش‌های رسمی، آمارهای میانگین هفتگی تزریق واکسن به عنوان معیار برای محاسبه تزریق روزانه واکسن درنظر گرفته شده است.
زمان‌بندی فازهای واکسیناسیون
آمار گزارش‌های رسمی از این موضوع حکایت دارد که واکسیناسیون در کشور ما در چهار فاز صورت می‌گیرد. در فاز نخست حدود 5/ 1 میلیون نفر واکسینه می‌شوند. این افراد شامل کارکنان خط اول حوزه درمان بیمارستان‌های ریفرال کووید-19، سایر کارکنان بیمارستان‌های بستری‌کننده کووید، پرسنل عملیاتی اورژانس کشور، مراکز نگهداری سالمندان، جانبازان و معلولان، کارکنان مستقیم تغسیل متوفیان کووید-19، پرسنل آزمایشگاه‌های کووید و نمونه‌بردارها، کارکنان خط اول حوزه بهداشت، کارکنان مراکز خدمات جامع سلامت روستایی/ شهری، پزشکان و کارکنان مطب‌های خصوصی، پرسنل داروخانه‌ها، کارکنان ستادی دانشگاه‌ها و وزارت بهداشت، جانبازان شیمیایی شدید و بالای 50 درصد است. واکسیناسیون این افراد از اسفند سال گذشته شروع شده و قرار است تا پایان اردیبهشت سال‌جاری پایان یابد. در فاز دوم، ابتدا واکسیناسیون گروه سنی بالای 80 سال، مرحله بعدی گروه سنی 75 تا 79 سال، مرحله سوم گروه سنی 70 تا 74 سال، مرحله چهارم گروه سنی 65 تا 69 سال، مرحله پنجم گروه سنی 60 تا 64 سال و در نهایت واکسیناسیون افراد با بیماری زمینه‌ای 16 تا 64 سال صورت می‌گیرد. در مجموع قرار است در فاز دوم به میزان حدود 12 میلیون نفر واکسن تزریق شود. برنامه زمان‌بندی فاز دوم از اردیبهشت تا مرداد ماه سال‌جاری است. در فاز سوم واکسیناسیون به ساکنان در زندان‌ها و مراکز تادیب، پرسنل پلیس، نظامیان و سربازان در پادگان‌ها، معلمان و کارکنان مدارس، گرمخانه‌ها، کمپ‌های معتادان و مهاجران، پرسنل بانک‌ها، حمل‌ونقل عمومی، آموزش و پرسنل تولید و توزیع مواد سوختی، خدمات شهرداری و دیگر موارد واکسن تزریق می‌شود. این فاز شامل حدود 4 میلیون نفر است که از مرداد تا شهریور سال‌جاری قرار است در برنامه واکسیناسیون قرار بگیرند. در فاز چهارم که شامل حدود 40 میلیون نفر است قرار است به افراد گروه‌های سنی 18 تا 59 سال در گروه‌های سنی 5 ساله به نوبت از بالا به پایین واکسن تزریق شود. برنامه زمانی واکسیناسیون این فاز از شهریور تا آذر ماه سال 1400 را در برمی‌گیرد.
