صاحب نظران در گفت و گو با «دنیای اقتصاد» عنوان کردند
گرگ و میش عرضه فلز نقرهای
از طرفی بر اساس چشمانداز ۱۴۰۴ ، ایران دستیابی به تولید ۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تن شمش آلومینیوم را نشانه گرفته بود که به این منظور به ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تن آلومینا نیاز داشت اما تقریبا میتوان گفت این سند چشمانداز را فراموش کردند و مسوولان امر تصمیم گرفتند برای این صنعت و صنایع پایین دست آن برنامه‌ای تعیین کنند که قابلیت تولید ۱ میلیون تن آلومینیوم وجود داشته باشد و علاوه بر پوشش رشد ۱۰درصدی سالانه مصرف داخلی، با توسعه صنایع پایین‌دستی آلومینیوم، برنامه‌های منسجم صادراتی و همچنین افزایش تولید بوکسیت را برای این صنعت ترسیم کند. با وجود این آنچه از عرضه شمش آلومینیوم از بورس به گوش می رسد حاکی از عرضه پایین بدون توجه به میزان تقاضای صنایع پایین دست است که قیمت‌ها را در بسیاری موارد به طور غیر‌منطقی افزایش داده و شاید یکی از مهم‌ترین عوامل کمتر بودن مصرف سرانه آلومینیوم ایران نسبت به استانداردهای جهانی همین مساله باشد. از سوی دیگر این روزها مساله اعمال محدودیت‌های برق با توجه به پیک مصرف تابستان نقل محافل است و با توجه به اینکه آلومینیوم را برق جامد می‌دانند، باید پرسید چه سرنوشتی در انتظار این فلز استراتژیک خواهد بود؟
کمرنگ بودن ریسک انرژی برای صنعت آلومینیوم
در همین خصوص رئیس اتحادیه مصنوعات آلومینیوم به «دنیای اقتصاد» گفت: با وجود قرار گرفتن در پیک مصرف تابستان برای تامین برق تولید آلومینیوم به عنوان یک فلز پرکاربرد، تمهیدات لازم برای تولید بیلت، اسلب و شمش در نظر گرفته شده و به نظر نمی‌رسد منعی برای تولید کارخانه‌ها وجود داشته باشد. علی فاضلی ضمن اشاره به این مطلب، افزود: محدودیتی در عرضه شمش آلومینیوم در بورس کالا شاهد نیستیم و به میزان گذشته محصولات در این بازار عرضه می‌شود؛ البته به طور طبیعی میزان تقاضا برای این محصول افزایش یافته اما سطح عرضه همان حجم گذشته است.
وی با اشاره به اینکه میزان استفاده از آلومینیوم قطعا روند صعودی دارد، اظهار کرد: زنجیره آلومینیوم نسبت به گذشته تغییراتی داشته اما با این وجود باید اقدامات منسجم‌تری برای تکمیل زنجیره و تولید محصولات با ارزش بیشتر جهت صادرات شاهد باشیم.
سند چشمانداز غیر واقعی
آریا صادق نیت حقیقی، عضو هیات مدیره سندیکای آلومینیوم نیز با اشاره به اینکه سند چشمانداز با واقع‌بینی از ۱.۵ میلیون تن در سال به ۱ میلیون تن کاهش یافت، گفت: واقعیت این است که هم اکنون حدود ۷۵۰ هزار تن ظرفیت تولید شمش در کشور ایجاد شده اما آنچه تولید می‌شود حدود ۶۴۰ هزار تن است؛ بنابراین میتوان گفت حتی با کاهش ۳۰ درصدی چشم‌اندازها ما توانایی رسیدن به این برنامه را نداریم؛ به هر حال باید قبول کنیم که زیر‌ساخت‌های تولید در کشور ما در بخش‌های مختلف فراهم نیست و دولت باید در این بخش‌ها هزینه کند.
دعوای زیست محیطی سر معدن «تاش»
عضو هیات مدیره سندیکای آلومینیوم خاطر‌نشان کرد: برای افزایش ظرفیت بوکسیت به عنوان ماده اولیه تولید آلومینا، شرکت آلومینای جاجرم توانسته معدن «تاش» را که از ذخایر و عیار مطلوبی برای بهره‌برداری برخوردار است، اکتشاف و به مرحله بهره‌برداری برساند اما متاسفانه برخی دعواهای زیست محیطی که ریشه در مسائل دیگر دارند، مانع استفاده از این معدن شده و این در حالی است که ما در کشور به شدت با کمبود بوکسیت مواجهیم. وی در مورد احداث نیروگاه توسط شرکت‌های تولیدکننده آلومینیوم نیز خاطر‌نشان کرد: احداث نیروگاه و نگهداری آن یک صنعت است و این امر نیازمند صنعتگران با تجربه و متخصص است. از سوی دیگر ما با مشکل کمبود گاز مواجهیم؛ کما اینکه زمستان امسال هم برای تامین سوخت نیروگاه‌های فسیلی دچار مشکلات مختلفی بودیم؛ بنابراین معتقدم دولت می تواند به جای اعمال چنین فشاری بر صنایع، خطوط انتقال را نوسازی کند و ناترازی را با صرفه‌جویی مشترکان و بهینه سازی خطوط کاهش دهد؛ نکته دیگر اینکه سرمایه‌گذاری در صنعت برق چند سال طول می‌کشد و حتی به فرض سرمایه‌گذاری اثرات آن را باید چهار تا ۵ سال بعد مشاهده کنیم. نیت حقیقی با انتقاد از شفاف نبودن عرضه شمش آلومینیوم در بورس کالا گفت: متاسفانه وضعیت عرضه به گونه‌ای پیش رفته که هر جا قیمت‌ها در مسیر تعادل یا ارزان شدن قرار می‌گیرد، در معاملات تاخیر ایجاد می‌کنند تا با انباشت تقاضا، قیمت‌ها مجددا رشد کند و از طرفی در برخی مواقع میزان آلومینیومی که باید عرضه کنند، به یک باره کاهش می‌یابد؛ در چنین فضایی که دولت معتقد است آلومینیوم را با نرخ دلار مبادله‌‌‌ای تومانی عرضه کرده، خریداران با رقابت‌های ناسالم موجود در بورس کالا، حتی شمش را گران‌تر از بورسLME می‌خرند و به طور طبیعی زمانی هم که کالایی با این شمش تولید و صادر کنند، با مشکلات عدیده‌ای مواجه می‌شوند.
