تحلیل یک منبع روانشناختی تاثیرگذار بر کار و محیط کار
قدرت شگفتآور نوستالژی در کسب و کار
از این دیدگاه، دلیل کمی برای مدیران وجود دارد که نوستالژی را دارای ارزش در سازمان خود بدانند. با وجود این، یک تحقیق جدید نشان میدهد که این یک منبع روانشناختی مهم است که به افراد کمک میکند تا با عوامل استرسزا در زندگی کنار بیایند، روابط قوی برقرار کنند، معنای زندگی را پیدا و حفظ کنند و خلاقتر و الهامبخشتر شوند. من تقریبا ۲۰ سال است که درمورد روانشناسی نوستالژی تحقیق انجام میدهم. براساس آنچه آموختهام، معتقد هستم که مدیران میتوانند از قدرت نوستالژی برای کمک به پیشرفت سازمانهای خود استفاده کنند.
نوستالژی یک منبع روانشناختی است
ابتدا مدیران نیاز دارند بدانند که در واقع نوستالژی چگونه کار میکند. هنگامی که افراد دچار نوستالژی میشوند، آنها به رویدادهای زندگینامه شخصی مهم خود که بهطور معمول با خانواده، دوستان و سایر روابط نزدیک به اشتراک گذاشته میشود، دسترسی پیدا میکنند. درواقع این فقط یک سفر شاد در مسیر حافظه نیست، انعکاس نوستالژیک اغلب شامل هر دو حالت عاطفی منفی و مثبت است. از نظر انتقادی این روند بهدنبال توالی رستگاری است که در آن احساسات منفی مانند تعلقپذیری جای خود را به احساسات مثبتی مانند خوشبختی، پیوند اجتماعی، قدردانی و امید میدهد. به عبارت دیگر، نوستالژی تلخ و شیرین است؛ اما بیشتر از تلخی شیرین است. نوستالژی را میتوان با یادآوریهای صریح گذشته، مانند برخورد با یک دوست قدیمی یا شنیدن موسیقی از دوران جوانی، تحریک کرد؛ اما اغلب افراد وقتی به نوعی احساس ناراحتی یا پریشانی میکنند، دچار نوستالژی میشوند. عوامل روانشناختی رایج در نوستالژی، احساس ناراحتی، تنهایی، پوچی، عدم قطعیت و بیحوصلگی هستند. این حالتهای منفی روانشناختی نوستالژی را افزایش میدهد؛ زیرا نوستالژی ترمیمشونده است. من و همکارانم پس از انجام دهها مطالعه با استفاده از روشهای متنوع از جمله تجزیه و تحلیل متن کیفی، نظرسنجی از خود گزارش و آزمایشهای رفتاری و عصبی، به این نتیجه رسیدیم که نوستالژی بهعنوان یک منبع وجودی خودتنظیمکننده توصیف میشود که اغلب مردم بهطور طبیعی برای هدایت استرس و عدمقطعیت استفاده میکنند و انگیزه لازم برای حرکت به جلو با هدف و تمرکز را پیدا میکنند. تاثیر نوستالژی بر معنا از اهمیت ویژهای برخوردار است؛ زیرا معنا در زندگی قدرت انگیزشی زیادی دارد. تحقیقات نشان میدهد نوستالژی با افزایش مفهوم معنا بهدنبال رسیدن به اهداف مهم زندگی است.
انسانها یک گونه وجودی هستند برای شکوفایی، ما نیاز داریم ارتباطات اجتماعی معناداری برقرار کنیم و احساس کنیم که بهگونهای مهم در جهان سهیم هستیم. نوستالژی در خدمت این تلاشهای وجودی است. در اینجا سه دلیل وجود دارد که مدیران میتوانند این ویژگی انطباقی روانشناسی انسانی را به سازمانها و راههای انجام آن وارد کنند.
۱- نوستالژی میتواند به ایجاد روابط و تیمهای قوی کمک کند
پیوندهای اجتماعی یکی از ویژگیهای اصلی نوستالژی است. بیشتر خاطرات نوستالژیک افراد دیگر را درگیر میکند و وقتی افراد به این خاطرات فکر میکنند، احساس ارتباط اجتماعی و پشتیبانی بیشتری دارند. مدیران میتوانند با استفاده از مزایای ماهیت اجتماعی نوستالژی روابط و تیمهای خود را تقویت کنند. تشویق کارمندان برای به اشتراک گذاشتن داستانهای نوستالژیک با اعضای تیم ممکن است به آنها کمک کند که ارتباطات عمیقتری برقرار کنند؛ زیرا نوستالژی افراد را به سمت اهداف اجتماعی سوق میدهد. بهعنوان مثال در یکی از مجموعه مطالعاتی که من و همکارانم انجام دادیم، دریافتیم که شرکتکنندگان در تحقیق چند دقیقه را به تامل در یک حافظه نوستالژیک (در مقایسه با یک حافظه زندگی نامه معمولی، مانند خرید مواد غذایی یا رانندگی به محل کار) اختصاص میدهند. تمایل آنها بهدنبال اهداف اجتماعی ایجاد روابط عمیق را افزایش داده و آنها را مطمئنتر میکند که میتوانند با موفقیت به این اهداف برسند. آنها همچنین اطمینان بیشتری یافتند که میتوانند بر تعارضات اجتماعی غلبه کنند. ما همچنین مشاهده کردیم که هنگامی که افراد احساس نوستالژی بالاتری دارند، آنها بیشتر علاقهمند بهکار با دیگران هستند و نشان داده شده است که نوستالژی همدلی با دیگران و رفتارهای اجتماعی را در چارچوب کمکهای داوطلبانه و خیرخواهانه افزایش میدهد. تحقیقات همچنین نشان میدهد، وقتی افراد عضو یک گروه هستند، نوستالژی برای رویدادی که در آن اتفاق میافتد، افراد را نسبت به گروه متعهدتر میکند. نوستالژی خود اجتماعی را فعال میکند، ماموریت اجتماعی را افزایش میدهد و آن ماموریت را به سمت کمک به دیگران و تقویت پیوندهای اجتماعی و گروهی سوق میدهد. با توجه به اهمیت روابط مثبت و تیمهای موثر برای سلامت کارمندان و سازمان، مدیران باید راههایی برای وارد کردن نوستالژی به فعالیتهای ساخت تیم و همچنین رویدادهای اجتماعی مانند جشنهای محل کار و عقبنشینی را بررسی کنند. بهعنوان مثال، با درخواست از کارمندان برای ارسال درخواست آهنگ با مضمون نوستالژی، یک لیست پخش موسیقی یکپارچه ایجاد کنید. این کار فرصتی را در اختیار کارمندان در سنین و با تجارب مختلف قرار میدهد تا خاطرات نوستالژیک خود را که باعث تمایل به برقراری ارتباط با دیگران میشود، دوباره مرور کنند. همچنین به آنها الهام میشود که این خاطرات را با دیگران به اشتراک بگذارند که به ایجاد ارتباطات عمیقتر و افزایش نوستالژی در دیگران کمک میکند. درواقع، تحقیقات نشان میدهد که قرار گرفتن در معرض خاطرات نوستالژیک دیگران، سبب افزایش نوستالژی خود فرد میشود. به عبارت دیگر، تمام مزایای روانشناختی مرتبط با آن، نوستالژی مسری است.
۲- نوستالژی میتواند احساس معناداری در کار و کاهش گردش مالی ایجاد کند
بهعنوان یک منبع وجودی، نوستالژی به افراد کمک میکند تا معنا را در زمان حال حفظ و تقویت کنند هنگامی که آنها در مورد تجربیات معنادار گذشته فکر میکنند، انگیزه بیشتری برای اولویت قرار دادن معنا در زمان حال پیدا میکنند. مدیران میتوانند در یافتن معنا به کارمندان در محل کار، از این منبع وجودی استفاده کنند. این کار ممکن است بهویژه برای کسانی که تجربه فرسودگی شغلی دارند، مفید باشد. مجموعهای از مطالعات نشان داد که هنگامی که از کارگران خواسته شد تا در مورد تجربیات درون سازمانی خود که باعث نوستالژی برای آنها شده است (نوستالژی سازمانی) فکر کنند به دنبال آن آنها احساس معنادار بیشتری در کار و گردش مالی کمتری را گزارش کردند. این تاثیر بیشتر در میان کارکنانی که سطح بالایی از فرسودگی شغلی را گزارش کردهاند، بارزتر است. با تشویق کارکنان برای مرور مجدد خاطرات معنادار ایجاد شده در سازمان، مدیران میتوانند به افرادی که دچار استرس و فرسودگی شغلی هستند و ارتباط مجدد با آنچه در گذشته شغل آنها را معنادار کرده است، کمک کنند که میتواند درحالحاضر راهنمایی برای چگونگی بازیابی معنا در کار باشد. بهعنوان مثال، سازمانها میتوانند با برگزاری بازیهای شبانه ماهانه،شامهای مختصر، نمایش فیلم، کلوپهای کتاب یا سایر رویدادها این فرصت را در اختیار کارمندان قرار دهند تا خاطرات اجتماعی معناداری را با سایر اعضای سازمان ایجاد کنند. هنگامیکه سازمانی دستخوش تغییرات عمده منجر به اضطراب، درگیری بین فردی یا تجارب منفی دیگر میشود، نوستالژی سازمانی ممکن است یک منبع حیاتی باشد.
۳- نوستالژی میتواند به سازمانها کمک کند تا خلاقیت و الهام بیشتری داشته باشند
مدیرانی که بهدنبال پرورش خارج از جعبه تفکر هستند نیز میتوانند از مزایای نوستالژی استفاده کنند. یک محل کار که کارکنان را تشویق میکند تا هم خاطرات نوستالژی و هم خاطرات جدید را با سایر همکاران به اشتراک بگذارند، مانند پمپ خلاقیت است. افراد وقتی احساس حمایت اجتماعی، انرژی و اطمینان میکنند بیشتر حاضر به ریسک میشوند تا ایدههای جدید را کاوش کنند. نوستالژی این حالتها را ایجاد میکند بنابراین میتواند راهی برای جهتدهی به کارمندان به سمت تفکر خلاق و حل مساله باشد. طی سه مطالعه، محققان دریافتند داشتن افرادی برای نوشتن یک خاطره نوستالژیک چند دقیقهای باعث میشود که آنها احساس بازتر و خلاقتر داشته باشند و از نظر انتقادی، آنها را وادار به تولید محتوای خلاقانهتری میکنند (همانطور که توسط ارزیابیکنندگان مستقل ارزیابی میشود). علاوه بر این، تحقیقات ما نشان میدهد که نوستالژی باعث میشود افراد احساس الهامبخشی بیشتری داشته باشند. لازم به ذکر است در مورد موضوع خلاقیت که هیچ روش درست و مستقیمی برای ایجاد نوستالژی وجود ندارد. مطالعات ما و همچنین سایر تیمهای تحقیقاتی از دستورالعملهای گوناگون نوستالژی همچون نوشتن خاطره نوستالژی توسط افراد، خواندن خاطرات دیگران، خواندن اشعاری که سبب نوستالژی میشود، گوش دادن به موسیقی نوستالژیک، نگاه کردن به عکسهای قدیمی، بازدید از وبسایتهای با موضوع نوستالژی و فعالیتهایی که با استفاده از تکنولوژی واقعیت افزوده فعالیت میکنند، استفاده کردهاند. مدیران باید بهدنبال فرصتهایی برای معرفی نوستالژی به روشهایی باشند که به اعتقاد آنها، متناسب با محیط سازمانی و فرهنگ آنها خواهد بود. مهمترین نکته این است که مدیران درک میکنند که اتصال معنادار حال و گذشته از طریق نوستالژی میتواند به آنها و کارمندانشان کمک کند تا ذهنیت و انگیزه لازم برای کار مولد را در جهت اهداف فردی و سازمانی آیندهگرا داشته باشند.