بقا و شکوفایی در عصر انقراض دستهجمعی
دگرگونی دیجیتال به شکلهای مختلفی موجب بهبود زندگی انسانها خواهند شد که به برخی از مهمترین آنها در ادامه اشاره شده است:
در عرصه پزشکی انتظار میرود به زودی امکان تشخیص زودهنگام و به موقع علائم بیماریها و همچنین انجام جراحیهای پیچیده با کمک روباتها و ارائه خدمات سلامت با محوریت هوش مصنوعی فراهم شود.
در صنعت اتومبیلسازی باید انتظار گسترش روزافزون اتومبیلهای خودران، کاهش تصادفات و تلفات حوادث رانندگی و همچنین کاهش زیانهای شرکتهای بیمه و کاهش آلایندههای کربنی را داشت.
در بخش تولید نیز پرینترهای سه بعدی و تولید به عنوان یک سرویس امکان تولید انبوه و ارزانقیمت با حداقل هزینههای توزیع را فراهم خواهند ساخت.
در زمینه مدیریت منابع نیز باید منتظر همسانسازی منابع با نیازها، به حداقل رسیدن ضایعات و به حداکثر رسانی بازدهی منابع با کمک دیتای بزرگ و کاهش چشمگیر آلایندههای ناشی از تولید و رشد اقتصادی باشیم.
به طور کلی، گامهای اولیه و نشانههای نخستین مربوط به این پیشرفتها از همین الان هم قابل مشاهده است به طوری که دگرگونی دیجیتال این امکان را به شرکتها میدهد تا از یادگیری ماشینی، هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و محاسبات ابری برای افزایش بهرهوری کارکنان استفاده کنند. علاوه بر این، پیامدهای مثبت و سازنده دگرگونی دیجیتال برای اقتصادهای ملی نیز همین الان ملموس و قابل مشاهده است. اگرچه در نگاه اول چنین به نظر میرسد که سرویسهای رایگانی مانند ویکی پدیا، اسکایپ و گوگل دارای ارزش آفرینی چندانی بر تولید ناخالص داخلی کشورها نیستند اما با نگاهی دقیقتر میتوان دریافت که مدلهای بنیان برافکن کسب و کار مانند شبکههای آنلاین و خدمات دیجیتال توانستهاند در هر سال بیش از ۳۰۰میلیارد دلار ارزش افزوده ایجاد کنند.
به طور کلی، دگرگونی دیجیتال موجب شده تا صنایع و مدلهای کاری کاملا جدیدی به وجود آیند و به سرعت جهانگیر شوند از جمله Uber و Didi در بخش حملونقل یا Airbnb و Tujiaدر بخش اجاره و Open Table در صنعت رستوران و Zillow در بخش مسکن و مستغلات. در آیندهای نه چندان دور نیز ما به طور حتم با تحولات و دگرگونیهای بزرگتر و شگفت انگیزتری روبهرو خواهیم شد و دور نخواهد بود زمانی که تکنولوژیهای خودران و هوش مصنوعی مانند Waymo بخش خودرو را زیر و رو کرده و آن را دوباره اختراع کنند.
در بعضی از بخشها، علامتها و اثرات دگرگونی دیجیتال را میتوان بیشتر و واضحتر مشاهده کرد از جمله در بخش خدمات مالی که شاهد ظهور هزارانهزار فین تک و استارتآپهای بانکی هستیم که توانستهاند میلیاردها دلار سرمایه را از بانکهای سنتی خارج کرده و به سمت خود روانه کنند و روز بهروز در حال تصاحب سهم بیشتری از حوزههای مختلف مالی از مدیریت سرمایهگذاری و بیمه گرفته تا بانکداری خرد و پرداختها هستند.
با این همه، نگرانیها در مورد پیامدهای دگرگونی دیجیتال بهویژه در زمینه اشتغال رو به افزایش است به طوری که خیلیها صحبت از کاهش شدید اشتغال در نتیجه اتوماسیون و ورود روباتها و هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی به حوزههای مختلفی که همیشه در اختیار انسانها بوده است به میان آوردهاند و از این نگرانند که دگرگونی دیجیتال به بیکار شدن انبوهی از کارگران و کارمندان منتهی شود. در پاسخ به این نگرانیها باید گفت که مشاغل از دست رفته در نتیجه گسترش دگرگونی دیجیتال به محض ارتقای دانش کارکنان و آموختن راههای کار کردن و استفاده از تکنولوژیهای جدید بازخواهند گشت. لاورنس کاتز از اقتصاددانان ارشد دانشگاه هاروارد در این مورد میگوید: «مشاغل هیچگاه از میان نخواهند رفت و هرگز روند بلندمدت حذف شدن مشاغل شکل نخواهد گرفت همان طور که در گذشته نیز چنین نبوده است. در واقع باید انتظار داشت روند بلندمدت اشتغال تقریبا ثابت باقی بماند، چرا که انسانها همیشه یاد گرفتهاند که با از دست دادن مشاغل قبلیشان سراغ شغل جدیدی بروند و مشاغل جدیدی را به وجود آورند.»
با این همه باید دانست که مشاغل به خودی خود به وجود نمیآیند و ما به عنوان یک جامعه نیازمند درک این موضوع هستیم که باید برای آفریدن مشاغل جدید اقدام به بازسازی ساختارهای آموزشی کشورها کرد و برنامههای آموزشی نیروی کار بالقوه و بالفعل را با مهارتهای موردنیاز اقتصاد دیجیتال هماهنگ کرد. بر اساس برآوردها، تا پنج سال آینده بیش از ۳۵درصد مهارتهای مورد نیاز نیروی کار تغییر پیدا خواهند کرد و نیاز به سرمایهگذاری در بخش آموزش و تحقیقات بنیادی افزایش چشمگیری خواهند داشت و این به آن معناست که هم مهارتهای فنی و هم مهارتهای دیجیتال کارکنان برای کار کردن با ماشینها، افزایش خلاقیت، کار تیمی و حل مساله در افراد باید تقویت شود. علاوه بر این نیاز مبرمی به تغییر سیاستها و مقررات مرتبط با کارآفرینی و شکل دهی به شرکتهای جدید احساس میشود که تجدیدنظر در قوانین ضدتراست و سیاستهای مالیاتی از جمله آنهاست.
به هر حال نکته اساسی در اینجا این است که دگرگونی دیجیتال دارای پیامدهای گوناگونی است که ممکن است لزوما با آنچه که ما پیشبینی میکنیم مطابقت نداشته باشد اما یک چیز در این میان قطعی است و آن اینکه ستونهای تشکیل دهنده دگرگونی دیجیتال یعنی محاسبات ابری، دیتای بزرگ، هوش مصنوعی و اینترنت اشیا نقش بسزایی در شکلدهی به آینده ما خواهند داشت.
(ادامه دارد)