نگاهی مقایسه‌ای به وضعیت و عملکرد تولیدکنندگان برق کشور نشان می‌دهد
نیرو‌گاه‌ها در انتظار افزایش سودآوری
این در حالی است که از سال 1970 تا 2000 روند استفاده از انرژی هسته‌ای صعودی بوده و بعد از سال 2000 روند آن ثابت مانده و تمایل به انرژی پاک افزایش یافته است. در ایران عمده برق تولیدی با مصرف گاز و نفت صورت می‌گیرد و برای استفاده از انرژی پاک اقدامات جدی صورت نگرفته است.
در ایران عمدتا به سه روش گازی، بخاری و سیکل‌ترکیبی برق تولید می‌شود که درصد سهم هر روش از کل برق تولیدی کشور به ترتیب 21، 26 و 41 درصد و بازده در هر روش به ترتیب 31، 36 و 45 درصد است. در روش سیکل‌ترکیبی بعد از به‌کار انداختن توربین‌های گازی انرژی خروجی دوباره برای راه‌انداختن توربین‌های بخاری به‌کار برده می‌شود و همین امر بازده استفاده از انرژی را برای تولید برق افزایش می‌دهد. شرکت‌های تولید کننده برق در ایران به دلیل بازده بالاتر اکثرا از روش سیکل‌ترکیبی استفاده می‌کنند.سه شرکت پذیرفته‌شده در بورس که عبارتند از تولید برق عسلویه مپنا، توسعه مولد نیروگاهی جهرم و تولید نیروی برق دماوند با نمادهای «بمپنا»، «بجهرم» و «دماوند»، با استفاده از این روش‌ها برق تولید می‌کنند.
وضعیت و عملکرد شرکت‌‌ها
کل ظرفیت تولید برق «بمپنا» 1160 مگاوات است که حاصل 6 واحد توربین گازی و یک واحد توربین بخار است. شرکت در گزارش‌های خود اعلام کرده، دو توربین بخار که ظرفیت هر‌کدام 160 مگاوات است را به ترتیب در سال‌های 1401 و 1402 به بهره‌برداری می‌رساند که با بهره‌برداری از آنها روش تولید به سیکل‌ترکیبی تغییر می‌یابد. این امر بازده مصرف انرژی را حدود 10 درصد افزایش خواهد داد. «بجهرم» متولی اداره نیروگاه جهرم است و فعالیت این شرکت دارای دو محور اصلی بهره‌برداری و فروش انرژی 6 واحد گازی، دو واحد بخار و احداث یک واحد بخار در دست تکمیل است. ظرفیت تولید این شرکت 1200 مگاوات است. «دماوند» نیز با 12 واحد گازی و 6 واحد بخار جمعا دارای 2868 مگاوات ظرفیت است که بیشترین ظرفیت را داراست. در جدول شماره یک خلاصه اطلاعات این سه شرکت ارائه شده است.
«دماوند» با 169هزار میلیارد ریال بیشترین ارزش بازار را دارد و P/ E آن 87 است. این در حالی است که P/ E گذشته نگر«بمپنا» و «بجهرم» 21 و 24 است، بنابراین با وجود اینکه این دو شرکت دارای طرح‌های توسعه هستند P/ E «دماوند» بیش از 3 برابر دو شرکت دیگر است. مبلغ فروش «بمپنا» 3177 میلیارد ریال، «بجهرم» 3714 میلیارد ریال و «دماوند» 7571 میلیارد ریال بوده که به نسبت ارزش بازار سه شرکت، ترتیب فروش آنها «دماوند»، «بجهرم» و «بمپنا» طبقه‌بندی می‌شوند. در جدول شماره 2 نرخ فروش سه شرکت با هم مقایسه شده است. به‌طور کلی طی 5 سال اخیر «بمپنا» بیشترین قیمت فروش برق را ازآن خود کرده است. به غیر از «دماوند» قیمت برق‌فروشی دو شرکت «بمپنا» و «بجهرم» نزولی بوده و حدودا 50درصد کاهش داشته است. «دماوند» توانسته است قیمت فروش را از 409 به 470 ریال افزایش دهد و همین امر سودآوری شرکت را بهبود بخشیده است. در جدول شماره 3 حاشیه سود ناخالص، حاشیه سود عملیاتی و حاشیه سود خالص سه شرکت با هم مقایسه شده‌اند. حاشیه سود «بمپنا» در همه ساله‌ها از سه شرکت دیگر بیشتر بوده است که یکی از دلایل آن موفقیت در فروش برق به قیمت بالاتر از دو شرکت دیگر است. به‌طور کلی شرکت‌های فعال در حوزه تولید برق با استفاده از سیکل‌ترکیبی می‌توانند به بیشترین بازده برسند که سه شرکت مورد بررسی در این امر موفق عمل کرده‌اند. شرکت‌های «بمپنا» و «بجهرم» با P/ Eهای 21 و 24 گزینه‌های جذابی به‌نظر می‌رسند زیرا دارای طرح‌های توسعه‌اند و می‌توان در آینده انتظار افزایش سودآوری را از آنها داشت. این در حالی است که دماوند با نسبت قیمت به درآمد گذشته نگر 87 فاقد پروژه برای افزایش ظرفیت برق تولیدی است.
