کویر «ریگ جن»؛ شگفتانگیز و پُر رمز و راز
محمود مدنیان درباره جاذبه طبیعی «ریگ جن» که بخشی از آن در شهرستان نایین قرار دارد، اظهار کرد: ریگ جن که یکی از اسرارآمیزترین مناطق کویری جهان است دارای تپههای ماسهای در جنوب سمنان، شرق دریاچه نمک، شمال انارک و غرب جندق قرار دارد. ۱۳۰ سال پیش یک کویرگرد سوئدی به این منطقه میآید که نمیتواند تا مرکز کویر ریگ جن برود، اما ۹۰ سال پیش یک کویرگرد آمریکایی میتواند تا مرکز کویر ریگ جن برود.
وی افزود: یکی از ویژگیهای کویر «ریگ جن» وجود ریگها و رملهای روان است و رویش گیاه در این ناحیه به ندرت رخ میدهد، به طوری که در برخی از نقاط کویرِ ریگ جن درختچههای اندکی وجود دارد. در مسیری که افراد حرکت کرده و برای مثال از روی یک تپه عبور میکنند دو روز بعد ممکن است آن تپه در اثر وزش باد وجود نداشته باشد. عدم وجود منابع آب در گستره وسیع ریگ جن به همراه وجود موانع طبیعی از جمله باتلاقهای نمک و تپههای ماسهای مرتفع، عواملی بودند که این منطقه را در طول قرنها از دسترسی انسان دور نگه داشتهاند.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان نایین گفت: از دیگر شگفتیهایی که کویر ریگ جن دارد این است که در برخی نقاط از این کویر زمین خیلی سفت است و آب در این نقاط سفت میماند و به مرور رخنههایی در این زمین ایجاد میکند که در اثر آن گردابهای بسیار عجیبی رخ میدهد.
مدنیان تصریح کرد: وجه تسمیه کویر ریگ جن این است که در ۱۰۰ سال پیش صداهای خیلی عجیبی از این کویر به گوش میرسیده که افراد محلی تصور میکردند منشأ صدا از جنیان است، اما بعدها از لحاظ علمی مشخص شد به دلیل اختلاف دمای بسیار زیادی که در شب و روز کویر وجود دارد ریگها به دلیل سرما و گرمای زیاد و انقباض و انبساط میترکیدهاند که در اثر این ترکیدن صداهای عجیبی ایجاد میشده است.
وی ادامه داد: در حاشیه کویر ریگ جن ناحیهای به نام «گودِ دوباب» وجود دارد که دارای درختچههای نخلی است که چشمانداز زیبایی را ایجاد میکند.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری شهرستان نایین، گفت: گردشگران از حاشیه کویر ریگ جن که کویر مرنجاب است بازدید میکنند و ناحیه ریگ جن بیشتر در ناحیه چوپانان قرار دارد. تپههای شنی از جاذبههای مناطق کویری است و به این دلیل که ماسه به لباس گردشگران نمیچسبد مورد توجه افراد قرار میگیرد.
مدنیان خاطرنشان کرد: قرار است در آینده با رعایت اصول محیط زیستی مکانهایی در نظر گرفته شود که ماشینهای آفرود نتوانند به راحتی از آن عبور کنند. با همکاری بخش خصوصی قرار است این اتفاق بیفتد و در حاشیه ریگ جن، کمپی کویری برای خدمات رسانی به گردشگران و استفاده اصولی از ماشینهای آفرود ایجاد کنند. استعلامهای لازم برای ایجاد این کمپ در حال انجام است که اگر مشکلی پیش نیاید تا سه سال آینده این کمپ به بهرهبرداری میرسد.
وی افزود: بخشهایی در ریگ جن وجود دارد که به آن «دَق» میگویند. دق به جایی گفته میشود که زمین بسیار سفت است و با ماشین وقتی از روی این نوع زمین حرکت میکنید انگار روی آسفالت در حال راندن ماشین هستید که این امر مورد توجه گردشگران قرار دارد. اگر بارندگی رخ دهد در این دقها آب نفوذ نمیکند و دریاچههای زیبایی شکل میگیرد.