قفقاز

ایسنا: محسن پاک‌‌‌آیین، دیپلمات پیشین کشورمان با تاکید بر اینکه «ارمنستان و آذربایجان باید در حوزه نظامی خویشتنداری کرده و در مذاکرات سیاسی مسائل‌‌‌شان را پیگیری و حل و فصل کنند»، گفت: «تا زمانی که صلح پایدار و عادلانه در منطقه ایجاد نشود همیشه گروه‌‌‌های همسایه نگران هستند، زیرا تشدید جنگ، امنیت کشورهای همسایه را با خطر مواجه می‌کند.»

بحرانی که گالیا مولیناس، مدیر کوکا کولا در واحد کسب‌‌وکار ترکیه، قفقاز و آسیای مرکزی در سال ۲۰۱۳ در استانبول با آن مواجه شد (شرح آن را در بخش چهلم این مطلب آوردیم)، با اینکه به اندازه بحران پاندمی کووید بی‌‌ثبات، پیچیده و گسترده نبود، بیشتر نمایانگر بحران‌‌هایی است که رهبران جهانی به صورت متداول با آن مواجه می‌شوند. واحد کسب‌‌وکار او که چند کشور را پوشش می‌‌داد، در حال شکست خوردن بود که دلیل عمده آن تغییرات ناشی از شوک رویدادهای خارجی بود. در آن اتفاق، فریم‌‌بندی موقعیت ضروری بود. نخستین جایی…

دنیای‌اقتصاد: «فوربس» در گزارشی از صربستان و ارمنستان به‌عنوان مشتری‌های جدید پهپادهای ایرانی خبر داد. این موضوع می‌تواند نتایج استراتژیک قابل توجهی برای بالکان و قفقاز جنوبی داشته باشد. به‌عنوان مثال اگر صربستان هواپیماهای بدون سرنشین ایرانی را خریداری کند، بلگراد می‌تواند تبدیل به بزرگ‌ترین اپراتور هواپیماهای بدون سرنشین نظامی در بالکان شود.

مهر: رئیس جمهور جمهوری آذربایجان بار دیگر به اتخاذ موضعی تند علیه تهران، نسبت به برگزاری رزمایش‌های نظامی مرزی ایران، جبهه گرفت.

فارس: سلیمانی گفت: در اغتشاشات اخیر هیچ کدام از پایگاه‌های بسیج توسط عوامل دشمن در داخل گرفته نشده است و هیچ کدام از بسیجیان در این اتفاقات دچار لغزش نشده‌اند؛ بسیجیان محکم و استوار ایستادند و شهیدانی از جمله آرمان، عجمیان و ... را تقدیم انقلاب کردند.

ایسنا: سالار سیف‌‌‌الدینی، کارشناس مسائل قفقاز جنوبی با بیان اینکه رابطه عمیق بین جمهوری‌آذربایجان و اسرائیل امر جدیدی نیست، تاکید کرد: «این اقدام در این مقطع نوعی ژست سیاسی و کودکانه علیه ایران است.» سیف‌‌‌الدینی درباره اینکه با وجود ارتباطات میان باکو و اسرائیل چه لزومی داشت در مقطع فعلی چنین موضوعی را در دستور کار قرار دهند؟ گفت: «به نظر می‌رسد باکو سعی دارد که اتحاد استراتژیک خود با اسرائیل را بیش از گذشته علیه ایران به کار ببرد. هر دو دولت انگیزه‌های ضد ایرانی قوی دارند. پس از هشدار نظامی و…

فارس: نخست وزیر ارمنستان به دیپلمات ارشد روس گفت که ایروان از پیشنهادهای روسیه در مورد عادی سازی روابط ارمنستان و جمهوری آذربایجان حمایت می‌کند.

دنیای‌اقتصاد: در هفته‌های اخیر که فشار برخی کشورهای غربی و آمریکا علیه ایران افزایش پیدا کرده، رئیس‌جمهور ‌آذربایجان نیز فرصت را غنیمت شمرده است تا با انتقاد از جمهوری‌اسلامی، زمینه را برای تغییر صحنه بازی در ژئوپلیتیک منطقه قفقاز فراهم کند. در این چارچوب، الهام علی‌اف در ادامه لفاظی‌‌‌های خود علیه ایران طی سخنانی گفت: ما به تلاش خود ادامه خواهیم داد تا هموطنان ما که با سرنوشت تلخ از کشور جمهوری‌آذربایجان جدا شده‌‌‌اند، زبان، سنت و فرهنگ ما را حفظ کنند و به اندیشه آذربایجانی‌گری وفادار بمانند.

مهر: کنعانی تاکید کرد: مسیر حل مشکلات قفقاز نه مراجعه به نیروهای فرامنطقه ای، بلکه از پایتخت کشورهای منطقه می‌گذرد و ایران مجدداً آمادگی خود را برای کمک به حل و فصل مسائل باقیمانده میان دو همسایه شمالی اعلام می‌کند.

دنياي اقتصاد: پروژه‌های جدید انرژی که قفقاز را به اتحادیه اروپا مرتبط می‌کنند، به لطف جنگ روسیه و اوکراین، شتاب بیشتری می‌گیرد. آذربایجان و گرجستان امیدوارند از اهمیت ژئوپلیتیک فزاینده خود بهره ببرند و مسیر جدیدی را برای تامین برق اروپا ایجاد کنند. چندین سال است که طرح‌های کابل برقی که زیر دریای سیاه از گرجستان تا جنوب شرق اروپا کشیده می‌شود، مطرح شده است. اما در شرایطی که امنیت انرژی اروپا به تازگی در بحبوحه جنگ روسیه در اوکراین مطرح شده است، رهبران هر دو طرف دریا به‌طور فزاینده‌ای با برگزاری نشست‌های سطح…

دنیای‌اقتصاد: با توجه به اقداماتی که طی یک سال‌اخیر در حوزه عضویت و تقویت حضور ایران در پیمان‌‌‌‌‌‌‌‌‌های منطقه‌ای انجام‌ شده‌است، شاهد رشد قابل‌توجه تجارت با کشورهای همسایه هستیم، در این بین مجوز ثبت‌سفارش واردات کالاهای مصرفی از اتحادیه اوراسیا نیز صادر شده‌است. به گزارش تسنیم، رحمت‌‌‌‌‌‌‌‌‌الله خُرمالی، مدیرکل آسیای‌میانه، قفقاز و روسیه سازمان توسعه‌تجارت ایران درخصوص فراهم‌شدن امکان ثبت‌سفارش واردات کالاهای ممنوعه از مبدا کشورهای اوراسیا گفت: واردات برخی از اقلام که به‌‌‌‌‌‌‌‌‌سبب حمایت از تولید داخلی…

دنیای‌اقتصاد: غلیان تحولات در قفقازجنوبی به دیدارهای سیاسی و دیپلماتیک شتاب بیشتری بخشیده؛ از سفر نخست‌وزیر ارمنستان به تهران تا نشست سه‌جانبه سوچی با محوریت قره‌باغ که در طول دوسال گذشته مرزهای شمال غرب ایران را دستخوش تغییر کرده است. در این چارچوب، نیکول پاشینیان روز سه‌شنبه ۱۰ آبان/ اول نوامبر با سفر به ایران و دیدار با سید ابراهیم رئیسی، قفقاز را محور دیدارهای خود با مقامات ارشد ایران قرار داد. در طول یک‌سال گذشته سیاست‌های جمهوری‌آذربایجان که با پشتیبانی ترکیه پس از بازپس‌‌‌گیری بخشی از مناطق قره‌باغ…

دنیای‌اقتصاد: پس از گفت‌وگوهای برگزارشده در سوچی، ولادیمیر پوتین با «مفید» خواندن دیدار سه‌‌جانبه‌‌اش با نیکول پاشینیان، نخست‌‌وزیر ارمنستان و الهام علی‌‌اف، رئیس‌‌جمهوری آذربایجان تاکید کرد که با اعلام یک بیانیه مشترک به توافق رسیده‌‌اند. به گزارش خبرگزاری روسی‌تاس، در بیانیه مشترکی که پس از دیدار سه‌جانبه منتشر شد، آمده است: «روسای‌جمهور روسیه و آذربایجان و نخست‌‌وزیر ارمنستان بر تعهد خود به عادی‌سازی همه‌جانبه روابط باکو-ایروان و تضمین صلح، ثبات، امنیت و توسعه اقتصادی پایدار در قفقاز جنوبی تاکید کردند.»

پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری: سید ابراهیم رئیسی پیش از ظهر امروز سه‌شنبه به اتفاق نخست‌وزیر ارمنستان نشست هیئت‌های عالی‌رتبه دو کشور را برگزار کردند.

ايسنا: حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه کشورمان درباره گفت‌وگوی تلفنی با وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان توییتی منتشر کرد. امیرعبداللهیان در این توییت نوشت: «در گفت‌وگوی تلفنی با دوست و همکارم جیحون بایراموف بر دوستی دیرینه دو کشور همسایه و برادر ایران و آذربایجان تاکید کردیم و راه‌حل اختلافات در منطقه را درون‌منطقه‌ای دانسته و به‌شدت حضور و دخالت بیگانگان را در مسائل منطقه قفقاز رد کردیم. امنیت جمهوری آذربایجان را امنیت خود و منطقه می‌‌دانیم.»

دنياي اقتصاد: مشاور ولادیمیر پوتین با بیان اینکه اتحاد نظامی- سیاسی روسیه و ایران اجتناب‌‌ناپذیر است، تاکید کرد: این اتحاد معماری جدید امنیت استراتژیک در منطقه اوراسیا و به ویژه در قفقاز جنوبی را تعیین خواهد کرد.

ايسنا: سیدعلی سقاییان؛ سفیر پیشین کشورمان در ارمنستان با بیان اینکه شاهد تحرک جدیدی در سیاست خارجی به ویژه با همسایگان شمالی هستیم، گفت: «‌با توجه به اینکه نیروهای برون‌منطقه‌‌ای قصد تغییر ژئوپلیتیک منطقه را به نفع خودشان و قدرت‌های فرا‌‌منطقه‌‌ای برای نفوذ در منطقه دریای خزر داشتند و درصدد تغییر مرزهای جغرافیایی تاریخی بودند، ایران به سرعت موضع خودش را نشان داد و به دنبال ابتکاری که به خرج داد و مانور نظامی که برگزار شد پیام صریحی اعلام کرد مبنی بر اینکه ایران به هیچ‌وجه تغییر مرزهای تاریخی و…

دنياي اقتصاد: سیاست و موضع سنتی و رسمی ایران در منطقه قفقاز بعد از فروپاشی شوروی همواره تعادل و موازنه بین جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان بوده است و این راهبرد تا قبل از جنگ دوم قره‌باغ در سال ۲۰۲۰ نقطه ثقل سیاست خارجی ایران در مرزهای شمالی بوده است. اما با شروع جنگ قره‌باغ در شهریور ۱۳۹۹ و حمایت اعلانی تهران از آزادسازی مناطق اشغالی توسط جمهوری آذربایجان و مهم‌تر از آن تحولات پسابحران یعنی همراهی ترکیه با باکو و طرح‌های جاه‌طلبانه برای تغییر مرزها، جمهوری اسلامی حداقل در سطح اعلانی تلاش کرده تا مواضع…

فارس: معاون هماهنگ‌‌‌کننده نیروی زمینی سپاه با اشاره به رزمایش یک‌هفته‌‌‌ای نیروهای زمینی در منطقه ارس گفت: این گوشه‌‌‌ای از توانایی نیروهای مسلح بود به طوری‌که نیروهای مسلح با توکل به خدا و اتکا به نیروهای نخبه خود و تجهیزات به‌روز بومی در حال خدمت‌رسانی هستند. سردار علی‌‌‌اکبر پورجمشیدیان روز جمعه گفت: پهپاد پیشرفته و انتحاری شناسایی و رزمی، انواع موشک، سلاح و تجهیزات و ماشین‌آلات زرهی و رزمی از جمله برنامه‌‌‌های این رزمایش بود که به نمایش گذاشته شد و اکثرا برای دو استان آذربایجان‌‌‌شرقی و اردبیل…

تسنیم: حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران در پاسخ به تماس تلفنی جیحون بایراموف، وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان حضور نیروهای بیگانه در قفقاز را نگرانی مشترک کشورهای منطقه دانست و بر مخالفت جمهوری اسلامی ایران با استقرار هرگونه نیروی خارجی در منطقه تاکید کرد. وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به تحولات اخیر در منطقه قفقاز، بر حمایت از حاکمیت و تمامیت ارضی کشورها از جمله جمهوری آذربایجان و ارمنستان تاکید کرد و این رویکرد را سیاست دائمی جمهوری اسلامی ایران دانست. جیحون بایراموف، نیز با مخالفت با…

فارس: وزیر امور خارجه در گفت‌وگوی تلفنی همتای آذربایجانی حضور نیروهای بیگانه در قفقاز را نگرانی مشترک کشورهای منطقه برشمرد و بر مخالفت ایران با استقرار هرگونه نیروی خارجی در منطقه تأکید کرد.

دنیای‌اقتصاد: روزنامه نیویورک‌تایمز معتقد است که جنگ اوکراین منجر به کاهش نفوذ روسیه در اقمار شوروی سابق شده است. پیامدهای این جنگ همچنین کارکرد سازمان امنیت دسته‌جمعی را که متشکل از ۶کشور آسیای مرکزی و قفقاز است، به‌شدت تحت تاثیر قرار داده است. پوتین درصدد بود که این پیمان را به نوعی در مقابل ناتو و نفوذ این سازمان امنیتی در حیاط خلوت مسکو قرار دهد. اما در واقعیت این اتفاق در سال ۲۰۲۲ رخ نداد؛ درحالی‌که ۵کشور از شش کشور عضو این پیمان درگیر جنگ‌های خونین بوده‌اند، روسیه واکنش مناسب را از خود نشان نداد.

ايسنا: سید‌محمدرضا دماوندی، کارشناس مسائل حوزه قفقاز درباره مسائلی که در مرزهای شمالی ایران در حال وقوع است، با بیان اینکه این پروژه ایجاد ناامنی منطقه کشورهای ایران، روسیه و چین را هدف قرار می‌دهد، گفت: «شاید در شرایط فعلی بهتر باشد که این کشورها از طریق سازمان شانگهای به صورت عملی و جدی فعال شوند و همکاری‌‌های‌‌شان را از حالت گفت‌وگوهای دیپلماتیک تبدیل به همکاری‌های جدی و عملیاتی کنند، زیرا همه این کشورها در این سازمان هستند و می‌توانند تصمیم جدی بگیرند.»

دنیای‌اقتصاد: یک کارشناس مسائل بین‌الملل با تاکید بر اینکه «روسیه قطعا با تغییرات ژئوپلیتیک در منطقه قفقاز مخالفت دارد»، گفت: علاوه بر اهمیتی که اصولا مرزها برای کشورها دارند، مرزهای ژئوپلیتیک منطقه قفقاز جنوبی برای کشورهایی چون آذربایجان، ایران و ارمنستان به دلیل اهمیت راه‌های مواصلاتی و ترانزیتی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند.

تسنیم: قالیباف تاکید کرد: در عرصه‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی هم اگر به فرهنگ دفاع مقدس تاسی کرده و به در کنار آن بر فرهنگ مردم داری و سنت‌های الهی که هرگز تبدیل و تحریف نمی‌شوند تکیه کنیم نیز موفق خواهیم شد.

احسان آذری‌‌‌نیا: جنگ بین دو جمهوری ارمنستان و آذربایجان بار دیگر توجه‌ها را به منطقه قفقاز جنوبی معطوف کرده است. در درگیری‌های اخیر، بنا به اعلام منابع رسمی، بیش از ۱۰۰نیروی نظامی دو کشور کشته و تعداد بیشتری زخمی شده‌اند. این شدیدترین درگیری بین دو طرف از سال ۲۰۲۰ است.

در روزهای اخیر، بار دیگر درگیری‌های خشنی بین ارتش جمهوری‌آذربایجان و نیروهای جمهوری ارمنستان در ناحیه جنوب قفقاز رخ داده است. این نوع درگیری‌ها قبلا هم بین این دو کشور رخ داده است. از اوایل دهه ۱۹۹۰ درگیری‌‌‌ها بر سر منطقه قره‌باغ که به جمهوری‌آذربایجان تعلق دارد، اما در تصرف ارمنستان است، وجود داشته است. در سال ۲۰۲۰ هم بین دو طرف جنگ رخ داد که در آن جمهوری‌آذربایجان پیروز شد، ارمنستان شکست خورد و روسیه نقش حافظ صلح را در منطقه بازی کرد. از زمان پایان جنگ در نوامبر سال ۲۰۲۰، روابط بین دو…

درگیری بین ارمنستان و جمهوری‌آذربایجان، یعنی دو جمهوری شوروی سابق که بین روسیه، گرجستان و خاورمیانه، در منطقه‌ای به نام قفقاز جنوبی قرار دارند، از سر گرفته شده است. این دو کشور، رقبای سرسخت و قدیمی یکدیگر هستند و از اواخر دهه ۱۹۸۰ تاکنون بر سر مسائل ارضی با یکدیگر درگیری داشته‌اند. هر از گاهی، تنش‌ بین آنها شدت پیدا می‌کند و به جنگ منجر می‌شود. در ماه جاری میلادی، بار دیگر درگیری‌ها بین این دو جمهوری شروع شده و این خشن‌ترین نزاع بین آنها از سال ۲۰۲۰ تاکنون بوده است. طبق گزارش‌های رسمی، در این…

هنگامی که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، جنگ علیه اوکراین را آغاز کرد، امیدوار بود در نهایت شکوه دهه ۱۹۵۰ شوروی سابق را احیا کند؛ اما آنچه در عمل رخ داده، بحران و آشوبی است که از زمان فروپاشی شوروی در سال ۱۹۹۱ تاکنون سابقه نداشته است. در سراسر حوزه نفوذ روسیه، از اروپای شرقی تا منطقه قفقاز و آسیای مرکزی، بخش‌های مختلف امپراتوری وسیع پیشین اکنون دچار آشوب است و در این میان، کرملین بر جنگ فاجعه‌بار اوکراین تمرکز کرده است. موضوع مهم این است که همزمان با کاهش نفوذ روسیه بر جمهوری‌های شوروی…

دنياي اقتصاد-سعيده سادات فهري: این روزها ذهن تصمیم‌سازان و تحلیلگران درگیر این مساله شده است که ایران با سفر پلوسی به ارمنستان چه کند؟ این سوال وقتی اهمیت بیشتری می‌یابد که بر تاکیدات اخیر رئیس مجلس نمایندگان آمریکا درباره حفظ مرزهای ژئوپلیتیک در قفقاز جنوبی متمرکز شویم. اگر ایران به تنوع‌سازی در سبد سیاست خارجی خود بپردازد، این حضور جدید فرصت‌هایی را پیش روی کشور قرار خواهد داد.