قفقاز

دنیای‌اقتصاد: وب‌سایت شبکه الجزیره در گزارشی تحلیلی به بررسی آخرین وضعیت تنش‌‌‌ها بین تهران و باکو پرداخت و نوشت: مناقشات بین ایران و آذربایجان در ماه‌‌‌های اخیر به طور پیوسته افزایش یافته است و حوادث تفرقه‌‌‌انگیز تقریبا به یک اتفاق هفتگی تبدیل شده است.

دنیای‌اقتصاد: روابط ایران و آذربایجان در دو، سه سال اخیر وارد یک چرخه تنش شده که این چرخه در ۹ ماه گذشته شدت بیشتری به خود گرفته است. این در حالی است که جمهوری آذربایجان در چند ماه گذشته در درگیری‌‌‌هایش با ارمنستان، استان سیونیک تنها منطقه مرزی بین ایران و ارمنستان را هدف‌گذاری کرده است؛ مساله‌ای که ایران نمی‌تواند در قبال آن منفعل باشد.

فروپاشی شوروی نقطه عطفی در جهان به‌ویژه در منطقه‌ قفقاز جنوبی بود. این منطقه متشکل از ارمنستان، گرجستان و آذربایجان است. در این میان، جمهوری آذربایجان به‌دلیل موقعیت ژئوپلیتیک و داشتن منابع فراوان دارای اهمیت بیشتری نسبت به دیگر همسایگان خود است. بااین‌حال، مدتی است روابط ایران با همسایه شمالی‌اش در وضعیت «تنش حاد» قرار دارد. یکی از دلایل این تنش را می‌توان حضور اسرائیل در جمهوری آذربایجان دانست. آذربایجانی‌ها بر این باورند که رابطه با اسرائیل تابعی از رابطه با غرب است. آنها با گسست از میراث…

دیاکو حسینی تحلیلگر مسائل استراتژیک در توییتی نوشت: با زیاده‏‏‌روی باکو و اخراج چهار دیپلمات ایرانی، دیگر نباید تردیدی باقی مانده باشد که دیپلماسی با خواهش و دلجویی به نتیجه نمی‌رسد و سرانجامی جز تحقیر بیشتر به همراه ندارد. تنها با دگرگونی بنیادین سیاست نظامی ایران در قفقاز جنوبی است که می‌توان به این افسارگسیختگی خاتمه داد.

ایرنا: ، «ماریا زاخارووا» سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه اعلام کرد: سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه روز ۲۹ مارس ( ۹ فروردین ) با حسین امیرعبداللهیان همتای ایرانی خود در مسکو ملاقات خواهد کرد و به تبادل دیدگاه ها درباره مسائل بین المللی از جمله وضعیت برجام، اوضاع سوریه، افغانستان و قفقاز جنوبی در کنار مسائل مرتبط با منطقه دریای خزر خواهند پرداخت.

ايسنا: روز گذشته خبری به نقل از صفحه‌ای جعلی در توییتر به نقل از دریابان علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی در خصوص تحولات اخیر در منطقه قفقاز منتشر شد که کاملا کذب و غیرواقعی است.

فارس: ریاض اعلام کرد وزرای خارجه ایران و عربستان به زودی دیدار می‌کنند.

ايسنا: رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی اعلام کرد که دبیر شورای عالی امنیت هیچ‌گونه اعلام موضعی در خصوص تحولات اخیر در منطقه قفقاز نداشته است.

ايسنا: علی باقری در صفحه توییتر خود از سفرش به ارمنستان خبر داد.

انتخاب: انتخاب در گزارشی نوشت، با فروپاشی شوروی و اعلام استقلال جمهوری‌های تازه تاسیس در آسیای میانه و قفقاز اسرائیل آنها را به رسمیت شناخت و سعی کرد نفوذ خود را در این کشورها گسترش دهد. در همین راستا در ۷ آوریل ۱۹۹۲ روابط غیر رسمی دیپلماتیک بین اسرائیل و مقامات باکو برقرار شد.

۲۰ اسفندماه ۱۲۹۰ (۱۱ مارس ۱۹۱۲ میلادی) نشریه «بخارای شریف» به‌عنوان نخستین روزنامه به زبان فارسی در آسیای میانه منتشر شد. میرزا محی‌الدین و میرزا سراج‌الدین که هر دو از پیشگامان جنبش تجددخواهی بودند و به نقش روزنامه در امر بیداری و تشکل جوانان بخارا و امر پیشبرد اصلاحات و تجدد به خوبی آگاه بودند، برای به‌دست آوردن روزنامه برنامه‌ای دقیق طرح‌ریزی کردند.

ايسنا: حسین امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان که در ترکیه به سر می برد در نشست خبری مشترک با وزیر خارجه ترکیه،‌ طی سخنانی اظهار داشت: یکی از پیامدهای بحران در قفقاز باز شدن پای رژیم صهیونیستی در این منطقه است. ما حضور صهیونیست‌ها در منطقه را یک تهدید جدی علیه صلح و ثبات در منطقه می‌دانیم.

ایسنا: سید‌محمدرضا دماوندی کارشناس مسائل قفقاز معتقد است ادعاهای علی‌اف علیه تهران پازل دیگری از سوی صحنه بین‌الملل است تا عرصه برای ایران تنگ شود. دماوندی در تحلیل خود از ادعاهای اخیر علی‌‌‌اف علیه ایران با توجه به حادثه مربوط به سفارت آذربایجان در تهران گفت: «گزارش‌هایی که آذربایجان بعد از حادثه منتشر کرد، همچنین تغییراتی که در ساعت مربوط به فیلم‌های سفارت ایجاد کرده با توجیه اینکه فرد مهاجم چندبار رفت‌وآمد داشته، نشان‌دهنده این است که هدف آنها متهم کردن ایران است نه برطرف کردن سوءتفاهم و ابهام.»

گریگوری شودوف، که ریاست سرویس تحقیقاتی "گره قفقاز" در مسکو را بر عهده دارد، می گوید: «پوتین انحصار خود را در منطقه قفقاز از دست داده است. اکنون اردوغان بازیگر اصلی بازی است.»

دنیای‌اقتصاد - سعیده سادات‌فهری: باکو بر تنش‌‌‌زایی در روابط با تهران اصرار دارد و در این مسیر از هیچ اقدامی فروگذار نمی‌‌‌کند. پس از صدور هشدار سفر به ایران، این بار وزارت خارجه جمهوری آذربایجان در بیانیه‌‌‌ای گفته است که از تمامی بسترهای بین‌المللی برای محکومیت حادثه حمله به سفارتخانه‌‌‌اش در تهران استفاده می‌کند. وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان در بیانیه‌‌‌ای با مطرح کردن ادعاهایی علیه ایران درباره حمله انجام شده به سفارت باکو در تهران، اعلام کرد که اسنادی را با درخواست محکومیت و شناسایی عاملان این اقدام به سازمان‌های…

دنیای‌اقتصاد: تجارت با کشورهای قفقاز و آسیای‌میانه به‌علاوه روسیه بخشی مهم از جغرافیایی است که از آن به شرق تعبیر می‌شود و تجارت آن به تجارت با شرق معروف است. تحریم ایران از سوی جغرافیایی که در اصطلاح غرب خوانده می‌شود باعث بالاگرفتن مباحث در مورد لزوم تغییر مسیر تجارت به سوی شرق شده‌ است.

دنیای‌اقتصاد: خبرگزاری رویترز به نقل از وزارت خارجه جمهوری آذربایجان گزارش داد کارکنان سفارت این کشور در تهران روز یکشنبه ساختمان این سفارتخانه را تخلیه کردند. پیش‌تر، سخنگوی این وزارتخانه گفته بود که دولت این کشور هواپیمایی به تهران می‌فرستد. به‌رغم حسن نیت ایران برای حل این مساله، باکو حمله مسلحانه روز جمعه را تروریستی خوانده است. اتفاقی که می‌تواند روابط تهران و باکو را در وضعیت پیچیده‌تری قرار دهد.

ایسنا: محسن پاک‌آیین، کارشناس مسائل منطقه گفت: جدیت و اصرار روسیه برای حل اختلافات بر سر دالان لاچین از سوی آذربایجان برخی دخالت‌های فرامنطقه‌ای به ویژه از سوی آمریکا است که طبیعی است خوشایند مسکو نیست. پاک‌آیین با اشاره به درخواست روسیه از آذربایجان برای باز کردن کریدور لاچین اظهار کرد: در مجموع باز کردن این کریدور به نفع جمهوری آذربایجان است؛ چرا که در این صورت مسیر زنگزور هم با حفظ تمامیت ارضی ارمنستان می‌تواند باز شود. وی با بیان اینکه ادامه جنگ گذرگاه‌ها به نفع هیچ یک از این کشورها نیست، گفت: به…

دنیای‌اقتصاد: در اواخر سال۲۰۲۰، زمانی که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، میانجی‌گر پایان جنگ در قفقاز بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان شد و ۲هزار نیروی حافظ صلح روسی را بین دو طرف قرار داد، به نظر می‌رسید که این یک «هنرنمایی استراتژیک» باشد. این توافق باعث شد روسیه در یکی از کشور‌های پساشوروی (یعنی جمهوری آذربایجان) حضور نظامی داشته باشد؛ درحالی‌که اتکای کشور دیگر (ارمنستان) به روسیه به‌عنوان ضامن امنیت آن بیشتر شد. این اقدام پوتین را به‌عنوان فردی صلح‌جو معرفی کرد و چنین به نظر می‌رسید که ادعای او مبنی…

معاون وزیر راه و شهرسازی در سفر به استان گیلان گفت: با پیگیری‌های انجام شده و برای تسریع در روند اجرای راه‌آهن استراتژیک رشت-کاسپین به زودی مبلغ ۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار از محل ماده ۵۶ به این پروژه تخصیص می‌یابد و در صورت تامین به موقع منابع مالی، عملیات اجرایی حد فاصل رشت تا ایستگاه پیر بازار تا پایان سال جاری تکمیل می‌شود.

دنیای‌اقتصاد: حاج زین‌العابدین تقی‌اف از شخصیت‌های اقتصادی و فرهنگ‌دوست آذربایجانی، مقیم شهر باکو در اواخر قرن نوزدهم و اوائل قرن بیستم است. از زندگی او اطلاعات چندانی در دست نیست. او در خانواده فقیری متولد شد و پس از پرداختن به شغل‌های متعدد توانست در صنعت نوپای نفت اطراف باکو، سرمایه‌گذاری کند. با پیشرفت این صنعت تقی‌اف نیز به یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌داران باکو و قفقاز بدل شد و ثروتی هنگفت به‌دست آورد. او سرمایه‌داری بزرگ، فعال اجتماعی و از بنیان‌گذاران مدارس دخترانه در ‌آذربایجان بود.

ایسنا: برهان حشمتی، کارشناس مسائل قفقاز با بیان اینکه طرح «دالان طولانی ناتو» یا همان که باکو کریدور زنگزور نام‌گذاری کرده برای تحت محاصره قرار دادن ایران تعریف شده، گفت: باز شدن پای ناتو در منطقه قفقاز مزاحمت‌‌‌های امنیتی برای ایران دارد.

دنیای‌اقتصاد: روابط ایران و جمهوری آذربایجان در سال ۲۰۲۲ متاثر از اظهارات و تحرکات مقامات باکو، در فاز تنش قرار داشت و احتمال تغییر در ژئوپلیتیک قفقاز با خیز الهام علی اف برای راه‌اندازی دالان زنگزور موسوم به تورانی بر روابط دو کشور در سال ۲۰۲۳ سایه افکنده است. تغییری که جمهوری اسلامی از طرق مختلف با آن مخالفت کرده و طبیعتا هرگونه اقدام جمهوری آذربایجان برای عملی کردن ایده خود که با حمایت تمام قد ترکیه همراه است، می‌تواند تنش و درگیری چند دهه‌ای بین ارمنستان و آذربایجان را به یک بحران منطقه‌ای تبدیل کند.

پویان میرزایی همکار نشریه اقتصاد سیاسی در توییتی نوشت: پس از ورود ‎پاکستان به قفقاز در ماجرای قره‌باغ و حمایت نظامی این کشور از جمهوری باکو، حال ‎هندوستان آماده اعزام نیروهایش برای برگزاری مانور مشترک با ارمنستان شده است. رئیس‏‌جمهور ‎ارمنستان هم اعلام کرده است که این کشور در ماه ژانویه با هندوستان، رزمایش مشترک نظامی برگزار می‌کند.

دنیای‌اقتصاد: درآمدهای ترانزیتی برای کشورها اهمیتی قابل‌ملاحظه دارد؛ اما اهمیت قرارگرفتن در مسیر ترانزیتی، فقط به کسب درآمد نیست و در کنار آن موجب ارتقای رشد شاخص‌های توسعه و تجارت در کشور میزبان می‌شود و بنا به تجربه، توسعه شهری از پیامدهای قطعی قرارگیری در مناطق ترانزیتی است. ایران با وجود اینکه قابلیت‌‌‌‌‌‌‌های بسیار بالایی برای قرارگرفتن در دو مسیر مهم ترانزیتی جهان، یعنی کریدور شمال- جنوب و شرق - غرب دارد، تاکنون موفقیتی در سهم‌‌‌‌‌‌‌گیری از این مزیت برجسته نداشته است. تازه‌‌‌‌‌‌‌ترین رویدادهایی که بار…

دنیای‌اقتصاد: درآمدهای ترانزیتی برای کشورها اهمیتی قابل‌ملاحظه دارد؛ اما اهمیت قرارگرفتن در مسیر ترانزیتی، فقط به کسب درآمد نیست و در کنار آن موجب ارتقای رشد شاخص‌های توسعه و تجارت در کشور میزبان می‌شود و بنا به تجربه، توسعه شهری از پیامدهای قطعی قرارگیری در مناطق ترانزیتی است. ایران با وجود اینکه قابلیت‌‌‌‌‌‌‌های بسیار بالایی برای قرارگرفتن در دو مسیر مهم ترانزیتی جهان، یعنی کریدور شمال- جنوب و شرق - غرب دارد، تاکنون موفقیتی در سهم‌‌‌‌‌‌‌گیری از این مزیت برجسته نداشته است. تازه‌‌‌‌‌‌‌ترین رویدادهایی که بار…

ايسنا: سالار سیف‌‌الدینی، کارشناس مسائل قفقاز جنوبی با تاکید بر اینکه دو سال لفاظی علی‌اف کافی است، گفت: «با برگزاری رزمایش باکو و ترکیه مشخص شد که علی‌اف دشمنی با ارمنستان را به ستیز با ایران تبدیل کرده است.» سیف‌‌الدینی در تحلیلی از برگزاری رزمایش مشترک جمهوری آذربایجان و ترکیه گفت: «جمهوری باکو در مرز با ایران (منطقه تالش) مانور مشترکی با ترکیه با نظارت «ناتو» انجام داد، البته پس از هشدار نظامی ایران در سپتامبر که پیامی درباره هرگونه ماجراجویی در سیونیک ارمنستان بود، علی‌اف برای دومین سال عقب نشست…

دنياي اقتصاد: نشست چشم‌انداز آینده قفقاز با هدف بررسی رویکرد کشور ارمنستان به آینده قفقاز و تاثیر کنشگری قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی در آینده این منطقه در موسسه ابرار معاصر تهران برگزار شد. در این نشست سفیر ارمنستان در ایران گفت: بعد از جنگ ۴۴ روزه سال ۲۰۲۰ دولت آذربایجان سیاست زیاده‌خواهانه‌ای را دنبال می‌کند و باور دارد که می‌تواند هرگونه شرایطی را به ارمنستان تحمیل کند.

ایسنا: سید محمدرضا دماوندی، کارشناس مسائل قفقاز، با تاکید بر اینکه «قطعا جمهوری اسلامی ایران وارد بازی‌ای نمی‌شود که آذربایجان به تحریک دیگران بخواهد راه بیندازد» گفت: «امیدواریم آذربایجان متوجه باشد وارد فضایی می‌شود که قطعا قبل از اینکه برای ایران هزینه داشته باشد، هزینه‌های گزافی برای خودش دارد.»

دنیای‌اقتصاد - اهواز - محمد علاف‌پور: مدیرکل بنادر و دریانوردی خوزستان گفت: بنادر خوزستان می‌توانند در تحقق بخشی از سیاست‌ها و چشم‌‌اندازهای پیش‌بینی شده در اقتصاد دریامحور نقش تاثیرگذاری داشته باشند. بهروز آقایی اظهار کرد: مجتمع بندری امام خمینی (ره) دارای ظرفیت‌‌های بسیار خوب ترانزیتی و ترانشیپی کالاهای نفتی و غیرنفتی به کشورهای عراق، ترکیه و حوزه قفقاز است و این ظرفیت‌‌ها به کاهش هزینه‌‌های تجاری صاحبان کالاها منجر می‌شود، از این رو بازرگانانی که با این کشورها مراوده تجاری دارند می‌توانند از ظرفیت بندر امام در زمینه ترانزیت و…