کسری بودجه

محمد نعمت‌زاده: در این هفته، پس از ریزش قابل‌توجه شاخص‌کل، شاهد اقدامات حمایتی از سوی سازمان بورس و دولت جهت حمایت از بازار سرمایه بودیم که شامل تزریق ۶۰۰‌میلیارد‌تومانی از صندوق توسعه ملی، ایجاد خط اعتباری ۵۰همتی و محدود‌کردن دامنه‌نوسان بود، اما به‌نظر می‌رسد این اقدامات بیشتر شبیه به خبردرمانی است و مشکلات بازار سرمایه و اقتصاد کشور باید به‌طور ریشه‌‌‌‌‌‌‌‌ای حل شوند. دولت در ظاهر سعی دارد خود را حامی بازار سرمایه نشان دهد اما در کارنامه خود علیه این بازار عمل کرده‌است.

دنیای اقتصاد: در سال‌های اخیر میزان تحقق منابع حاصل از واگذاری دارایی‌های دولت عملکرد بسیار پایینی داشته است. بررسی‌های پژوهشکده امور اقتصادی نشان می‌دهد که تا پایان آبان ماه سال گذشته، تنها ۶درصد از میزان مصوب واگذاری اموال منقول و غیرمنقول محقق شده است. همچنین بررسی واگذاری شرکت‌های دولتی نیز نشان می‌دهد تا پایان آبان‌ماه سال۱۴۰۲ میزان عملکرد حدود ۲۰درصد بوده است. این دو آمار نشان می‌دهد که دولت در تخمین منابع این دو بخش در بودجه، دارای بیش‌برآوردی بوده است و در نهایت باید کسری این منابع را به شکل دیگری…

اکوایران: کسری تراز عملیاتی از اولین شاخص‌هایی است که مورد بررسی تحلیل‌گران اقتصادی قرار می‌گیرد، اما کمتر کارشناسی این شاخص را نسبت به کل منابع بودجه عمومی دولت می‌سنجد. اکوایران در این گزارش به روند ۱۷ ساله این نسبت پرداخته است.

فارس: احتمال دارد عربستان سعودی هزینه‌های برخی از بزرگ‌ترین پروژه‌های عمرانی خود به ارزش میلیاردها دلار را کاهش می‌دهد و سایر پروژه‌ها را به حالت تعلیق در می‌آورد، زیرا به دنبال مقابله با هزینه‌های هنگفت مربوط به طرح تحول اقتصادی این کشور است. خبرگزاری بلومبرگ به نقل از منابع مطلع که نخواستند نامشان فاش شود، آورده است یک کمیته دولتی به رهبری محمد‌بن‌سلمان، ولیعهد عربستان در شرف تکمیل بررسی جامع پروژه‌های بزرگ از جمله پروژه نئوم است.

بسیاری از اقتصاددانان ابرچالش کسری بودجه را مانع بزرگ دولت چهاردهم در مسیر اصلاحات اقتصادی می‌‌‌دانند؛ مساله‌ای با ریشه‌‌‌های بسیار و زمینه‌‌‌های متعدد که هرگونه تغییر آنی یا غیرمنطقی می‌‌‌تواند تبعات بسیاری در پی داشته باشد. از اواخر دهه ۹۰ که برخی از اقتصاددانان به شکلی جدی‌‌‌تر، روی ریشه‌‌‌های کسری بودجه و اثر این معضل روی بسیاری از روندهای اقتصادی کشور پرداختند، وضعیت مالی کشور تفاوت‌‌‌های بسیاری کرده است. به واقع علاوه بر اینکه کسری‌‌‌ها بیشتر و ناترازی‌‌‌ها جدی‌‌‌تر شده، امکان‌‌‌های…

اقتصاد ایران با چالش‌‌‌های متنوع عمیقی مواجه است. رفع این چالش‌‌‌ها حتی در شرایط وفور منابع و آمادگی اجتماعی بالا، بسیار دشوار است؛ چه رسد به شرایط فعلی کشور که منابع اندکی در دسترس دولت است و آمادگی اجتماعی در حداقل خود قرار دارد. از این رو دولت چهاردهم و رئیس‌جمهور منتخب، به اولویت‌‌‌بندی دقیق برای مواجهه با این چالش‌‌‌ها نیاز دارند. اولویت‌‌‌بندی اقدامات اصلاحی بر اساس دو معیار اثرگذاری و آمادگی می‌‌‌تواند انجام شود. چالش‌‌‌هایی هستند که رفاه اجتماعی را به میزان زیادی افزایش می‌دهند؛ ولی…

بودجه سند دخل و خرج دولت و کسری بودجه، عامل اصلی تورم در اکثر کشورهایی است که با تورم‌های افسارگسیخته دست‌وپنجه نرم می‌کنند. عدم‌کنترل کسری بودجه سبب تورم‌های بالا شده، رشد اقتصادی را پایین آورده و تبعاتی همچون شرایط نامطلوب متغیرهای کلیدی و بازارهای دارایی را به دنبال دارد. مهم‌ترین بخش هزینه دولت، حقوق و دستمزد و پرداخت به منابع انسانی است که ایران با بیش از ۶۰‌درصد سهم بودجه برای جبران خدمات کارکنان در مقابل ۳۳‌درصد متوسط جهانی قرار دارد. کسری بودجه را نمی‌‌‌توان صرفا به افزایش پرداخت‌‌‌های…

همان‌گونه که می‌‌‌دانیم، اولین قدم در خصوص ارائه هر گونه راهکار حل مساله‌‌‌، شناخت و درک صحیح از مساله است. پس نیاز است در وهله اول عواملی را که سبب بروز مساله می‌‌‌شوند شناسایی کنیم تا بتوانیم در خصوص راه‌های کنترل و بهبود مساله راهکار ارائه دهیم. مساله‌ای که اینجا قصد داریم به تشریح آن بپردازیم، موضوع کسری بودجه است که از جمله موضوعات پرتکرار و چالش‌‌‌برانگیز در محافل آکادمیک و بالاخص در حوزه اجرا و عمل است. بنابراین به اندازه اقتصاددان‌‌‌ها و سیاستگذاران موضوع تفسیر و تعریف وجود دارد. لیکن…

در مورد چالش‌‌‌های پیش‌روی اقتصاد ایران می‌‌‌توان هزاران صفحه کتاب نوشت و ساعت‌‌‌ها سخنرانی کرد. اما در این یادداشت کوتاه بر آن شدم تا از میان آن انبوه گفته‌‌‌ها و نوشته‌‌‌ها، نگاهی به کسری بودجه و نقش بازار بدهی در مدیریت بدهی‌‌‌های عمومی داشته باشم؛ مساله‌ای که رد پای آن را می‌‌‌توان در سایر چالش‌‌‌های اقتصاد ایران به‌وضوح مشاهده کرد. بازار بدهی جایی است که دولت‌‌‌ها اوراق قرضه خود را برای تامین هزینه‌‌‌هایشان در آن عرضه می‌کنند. وجود بازار بدهی پویا در هر اقتصادی برای حفظ سرمایه‌گذاری‌‌‌ها…

فضای سیاست مالی، تحت‌تاثیر میزان منابع مالی است که از طرق مختلف کسب می‌شود و برای اجرای برنامه‌ها و سیاست‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. منابع مالی دولت را می‌‌‌توان از طریق وام یا کمک‌‌‌های خارجی، درآمدهای داخلی و فروش اوراق بدهی افزایش داد. با توجه به وضعیت تحریمی و شرایط اقتصاد کلان کشور، دولت ایران تنها می‌تواند بر افزایش درآمدهای داخلی -عمدتا از طریق درآمدهای مالیاتی- تکیه کند. ولی تا زمانی که دولت با کسری بودجه‌های مداوم روبه‌روست، نمی‌تواند از بودجه به‌عنوان ابزاری برای سیاستگذاری مالی…

کسری بودجه، شاخص خوبی برای سنجش سلامت مالی یک کشور است و هرگاه هزینه‌‌‌های دولت بیشتر از درآمدهایش به دست آید، گفته می‌شود که کسری بودجه وجود دارد و راه‌‌‌های برون‌‌‌رفت از این مساله، یا افزایش درآمد است یا کاهش هزینه. افزایش درآمد، در هر کشور و متناسب با ساختار اقتصادی مربوطه روش‌های مرسوم خود را دارد؛ اما یک راهکار کلی این است که درآمدهای مالیاتی دولت افزایش یابد.

تسنیم: صندوق بین‌المللی پول (IMF) در گزارشی هشدار داد که کسری بودجه و بدهی‌‌‌های فزاینده دولت آمریکا خطر فزاینده برای اقتصاد جهانی است و باید فورا به آن رسیدگی شود.به گزارش راشاتودی، داده‌ها نشان می‌دهد که بدهی ملی این کشور در حال انباشته شدن است و به ۳۵ تریلیون دلار نزدیک شده است. طبق آخرین آمار صندوق بین‌المللی پول، کسری بودجه فدرال آمریکا از ۱.۴ تریلیون دلار در سال مالی ۲۰۲۲ به ۱.۷ تریلیون دلار در سال گذشته میلادی افزایش یافته است.

یکی از مهم‌ترین رویکردهای اقتصادی دولت، از ابتدای سال‌۱۴۰۰ تا امروز، کاهش تورم بوده است. اتخاذ سیاست‌های انقباضی شدید، کنترل نرخ ارز و تلاش برای کاهش میزان چاپ پول، گوشه‌ای از تلاش برای دستیابی به این مهم بوده است. بر اساس گزارش‌های موجود، نسبت پایه پولی به تولید ناخالص داخلی جاری در ابتدای سال ۱۴۰۰، از هشت درصد به حدود پنج درصد در سال ۱۴۰۲ کاهش پیدا کرده است و از این امر، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل موثر بر توفیق دولت در کاهش شیب رشد تورم یاد می‌شود. به‌رغم اینکه بر اساس آمار و ارقام، شاهد…

دنیای اقتصاد: در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری، مروری بر وعده‌های اقتصادی نامزدها و اهداف اعلامی آنها می‌تواند در ارزیابی ما از برنامه آنها بسیار موثر باشد. بررسی وعده‌ها و قول‌های نامزدها نشان می‌دهد بسیاری از نامزدهای ریاست‌جمهوری اهدافی متناقض را در برنامه اقتصادی خود گنجانده‌اند. تقریبا تمام نامزدهای انتخاباتی بر کنترل کسری بودجه و تورم تاکید می‌کنند، با این حال، آنها وعده اضافه کردن یارانه‌های متعدد، افزایش تسهیلات رفاهی و خودکفایی در تولیدات کشاورزی و دامی را داده‌اند که به وضوح در تناقض با شیوه…

عقلانیت تصمیمات اقتصادی در آشکار کردن هزینه‌های پنهان است. دوران انتخابات ریاست‌جمهوری است و انتظار می‌رود نامزدهای انتخاباتی وعده‌های اقتصادی را در عرصه عمومی مطرح کنند. برای تفکیک سره از ناسره در میان این وعده‌ها، می‌توان به اصول اقتصادی متوسل شد و هزینه‌ها و منافع وعده‌های اقتصادی آنها را برجسته کرد.

دنیای اقتصاد: میزان کسری بودجه آمریکا طی ۱۲ماه گذشته از ۲هزار میلیارد دلار عبور کرده و به ۷.۲درصد تولید ناخالص ملی این کشور رسیده است. این استقراض‌های پرهزینه در حالی صورت می‌گیرد که آمریکا طولانی‌ترین سطح بیکاری کمتر از ۴درصد خود طی نیم قرن اخیر را پشت‌سر می‌گذارد. به نظر می‌رسد عبور از سطح سنتی کسری بودجه وارد دهمین سال خود می‌شود و چشم‌اندازی برای تحقق دوباره آن وجود ندارد. این وضعیت نه‌تنها می‌تواند ثبات اقتصاد آمریکا را دچار مشکلاتی کند، بلکه موجب می‌شود خدمات منحصر‌به‌فرد آمریکا به جهان…

دنیای اقتصاد-گروه بازار پول و ارز: نخستین همایش ملی شهرت و اعتبار بانک مرکزی و نقش آن در اثربخشی سیاست‌های پولی و ارزی کشور پنج‌شنبه ۲۰ اردیبهشت ماه در دانشگاه امام صادق(ع) برگزار شد. کارشناسان در این نشست با تاکید بر اهمیت شهرت خوب بانک مرکزی در اثرگذاری سیاست‌های این نهاد، یادآور شدند که تورم، تنها پدیده‌ای پولی نیست، بلکه سیاست مالی دولت و کسری بودجه نیز نقشی اساسی در ایجاد آن دارد. به همین دلیل، اصلاح سیاست پولی، بدون رفع کسری بودجه نمی‌تواند معضل تورم مزمن را حل کند.

دنیای اقتصاد- البرز نظامی: عوامل تعیین‌کننده میزان کسری بودجه چیست؟ این پرسش یکی از مهم‌ترین مسائل پیش‌روی علم اقتصاد است. یکی از نام‌آشناترین توضیحات برای تغییر در میزان کسری بودجه در طول زمان، فرضیه هموارسازی مالیات بارو یا در واقع همان tax smoothing است. بارو در مدل هموارسازی مالیات درصدد آن بود که بتواند راهی برای برآورد اندازه بهینه کسری بودجه پیدا کند. پیرو آن چیزی که ما از بارو آموختیم، باید مراقب باشیم مبادا کسری بودجه دولت‌ها به‌صورت ناکارآمدی بالا باشند. بارو برای حل این مساله بیان کرد که دولت‌ها همواره تمایل…

بودجه از دیدگاه‌های اقتصادی، مالی، سیاسی و حقوقی قابل بررسی است. بودجه سندی ملی است که با پول ملی تنظیم می‌شود؛ ضمن آنکه امروزه ثروت و قدرت در قالب بودجه عمومی تعریف می‌شود. بودجه یک سند مهم اقتصادی و بزرگ‌ترین ابزار سیاست‌های مالی، پولی و ارزی و یک برنامه‌ریزی کوتاه‌مدت سالانه پراهمیت است که نقش مهمی در تحقق بخشیدن به هدف‌های جامعه و کشاندن اقتصاد به تعادل همراه با اشتغال را ایفا می‌کند. بودجه مهم‌ترین سند راهبردی موسسات و بنگاه‌های اقتصادی کشور به شمار می‌رود که بسیاری بودجه را میثاق مدیریت…

وظایف اصلی نهاد ناظر و قانون‌گذار در بازار سرمایه حفاظت از منافع سرمایه‌گذاران، بالاخص سرمایه‌گذاران خرد است؛ همچنین تسهیل تشکیل سرمایه و تنظیم بازار‌‌‌ منصفانه و کارآ و رفتار منصفانه با آحاد سرمایه‌گذاران اعم از خرد و کلان. اعتماد عمومی زمانی افزایش می‌یابد که نظام نظارتی منصفانه و شفاف باشد.

ایسنا: ترکیه در سه ماهه اول سال ۲۰۲۴، کسری بودجه ۱۶.۶ میلیارد دلاری ثبت کرد. ارقام رسمی نشان داد که تراز بودجه ترکیه در سه ماهه اول سال جاری میلادی ۵۱۳.۵میلیارد لیر (۱۶.۶ میلیارد دلار) کسری داشته که نسبت به مدت مشابه در سال گذشته دو برابر شده است.

اقتصاد کشور گرفتار یک دایره شوم تولید تورم مستمر و فزاینده شده است. نقطه آغاز این دایره شوم کسری بودجه دولت است. کسری بودجه دولت ناشی از بیشتر بودن هزینه‌های دولت از درآمدهای آن است. هزینه‌های دولت شامل هزینه‌های جاری دستگاه‌های دولتی، هزینه‌های عمرانی، پرداخت یارانه‌های مستقیم، کمک به صندوق‌های بازنشستگی و امور رفاهی مانند یارانه‌های دارو و بیمه‌های همگانی است. درآمدهای دولت عمدتا از صادرات نفت میعانات و گاز و مالیات و بخشی نیز از فروش شرکت‌ها و دارایی‌های ثابت تامین می‌شود. برآورد معاون…

ایرنا: رئیس سازمان برنامه و بودجه تاکید کرد: گفت: کسری بودجه پنهان در قانون بودجه ۱۴۰۳ عملا وجود ندارد.

دنياي اقتصاد: قیمت ارز و طلا افزایش پیدا کرده و همین موضوع موجب نگرانی مردم شده است. اگرچه برخی افزایش نرخ ارز را به دلیل جبران کسری بودجه دولت می‌دانند، اما نمایندگان در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» افزایش نرخ ارز را ناشی از انتظارات تورمی عنوان کردند. محبی، عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس دلیل افزایش نرخ ارز و طلا را تورم انتظاری و تورم معمول و سالانه دانست که در کشور وجود دارد و انتظار این است که این تورم خود را در پایان سال نشان دهد. همچنین علیپور، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس عنوان کرد که مردم انتظار داشتند…

ایرنا: رئیس سازمان برنامه و بودجه اعلام کرد: در لایحه بودجه ۱۴۰۳ با هدف اجتناب از کسری بودجه پنهان و ارتقاء شفافیت بودجه ای، ضمن اجتناب از بیش برآوردی در منابع مالی دولت، برخی از منابع نسبت به سال جاری کاهش داده شده است.

در همایش «چشم‌انداز اقتصاد ایران ۱۴۰۳»، سید حمید پورمحمدی، معاون پیشین سازمان برنامه و بودجه صحبت‏‏‌هایش را با تشریح عملیات فرا‏‏‌بودجه‏‏‌ای و ناترازی‏‏‌های مبنی بر رفتار مالی دولت، به عنوان مهم‌ترین بازیگر اقتصاد آغاز کرد. او در ابتدای سخنان خود اعلام کرد که روش‌های متعارف و نامتعارف تامین کسری دولت، مبانی حقوقی و نحوه اثرگذاری آن، ارتباط بودجه با تورم از منظر نیمه‌پنهان آن به نام عملیات فرابودجه‏‏‌ای و آثار عملیات فرابودجه‏‏‌ای بر تورم و پایه پولی از موضوعات اصلی این ارائه به شمار می‌رود.…

بررسی تجارب ۴۰ ساله گذشته و سیاست‌‌‌هایی که در کشور اتخاذ شده نشان می‌دهد نارضایتی‌‌‌ها در حوزه‌‌‌های رشد اقتصادی و رفاه و... افزایش یافته و متغیرهای اقتصادی در حال نزول هستند و این موضوع بهترین علامت برای ضرورت تغییر برنامه‌‌‌ها و روش‌ها در حوزه اقتصاد است. در این میان دولت‌‌‌ها به بهانه نظارت بر عملکرد بخش خصوصی آنقدر سامانه طراحی و موانع ایجاد کرده‌اند که سرعت گردش نقدینگی در شرایط جنگ اقتصادی کنونی به یک‌دوم قبل کاهش یافته که باعث شده واحدهای تولیدی با کمبود شدید سرمایه روبه‌‌‌رو شوند.

دنیای اقتصاد -گروه صنعت‌ومعدن: دولت به‌واسطه عدم توفیق در کسب درآمد‏‏‌های موثر و عملیاتی، ترجیح می‌دهد با استفاده از اهرم مالیات، کسری بودجه خود را تامین کند. تازه‏‏‌ترین گزارش بازوی پژوهشی اتاق ایران نشان می‌دهد که دولت با وضع برخی مواد مالیاتی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۳، فشاری گسترده بر تولید و خلق ارزش‌افزوده در کشور تحمیل کرده است. سیاستگذاری‏‏‌های کشور در یک‌دهه گذشته بر ارتقای ظرفیت تولید متمرکز بوده و سیاستگذاران بر حمایت از تولید تاکید می‌کنند؛ اما آمار‏‏‌ها و بررسی ساده نظرات فعالان اقتصادی نشان می‌دهد که تولید در…

طی روزهای گذشته، اختلافات دولت و مجلس بر سر افزایش بار مالی لایحه بودجه۱۴۰۳ بالا گرفته است. درحالی‌که مجلس بر حمایت از اقشاری مانند کارمندان و بازنشستگان تاکید می‌کند، اما دولت نسبت به تشدید ناترازی بودجه و اثرات اقتصادی آن هشدار می‎دهد. نکته مهم این است که بزرگ شدن حفره کسری بودجه می‌تواند با اثرگذاری بر درصد تحقق بودجه در سال آینده به تشدید تورم دامن بزند. لایحه بودجه سال۱۴۰۳، مسیر پر فراز و نشیبی را تا رسیدن به صحن علنی مجلس طی کرد. ابتدا که پس از تقدیم به مجلس، کلیات آن رای نیاورد و بار…