اقتصاد ایران

مطالبات معوق به عنوان یکی از چالش‌‌‌های دیرینه سیستم بانکی ایران، همواره بر پایداری و کارآیی آن تاثیرگذار بوده است. رشد روزافزون این مطالبات، ناترازی در ترازنامه بانک‌‌‌ها را تشدید کرده و توانایی آنها را در اعطای تسهیلات جدید محدود کرده است. در این راستا، توسعه بازار ثانویه مطالبات به عنوان یک ابزار مالی کارآمد، می‌تواند نقش مهمی در مدیریت این چالش ایفا کند.

دنیای اقتصاد: میانگین بلندمدت P/E بازار سهام ایران حدود ۷واحد است. انتظارات تورمی بالا، رشد نرخ بهره و ریسک‏های سیاسی، دلایل پایین‏ ماندن نسبت مذکور است. این در حالی است که P/E در نیوزیلند، هند و آمریکا به‌دلیل رشد اقتصادی بالا و تورم پایین، بیش از ۲۰واحد است.

دنیای اقتصاد: اقتصاد ایران در سال‌های اخیر با چالش‌های متعددی روبه‌رو بوده که از مهم‌ترین آنها می‌توان به ناترازی‌های ساختاری، کسری بودجه بالا، تورم پایدار، تحریم‌های بین‌المللی، و نوسانات بازار سرمایه اشاره کرد. عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد، در پستی در شبکه اجتماعی ایکس به‌صراحت به مشکلات عمده اقتصادی کشور اشاره کرد و به نقش این مشکلات در تنگنای مالی و محدودیت دولت در اقدامات اصلاحی پرداخت.

رمزریال، کلیدواژه جدیدی است که پاییز ۱۴۰۰ توسط مقامات بانک‌مرکزی معرفی شد و زمزمه‌های اجرای آن شنیده می‌شود. در این یادداشت قصد داریم به بررسی این موضوع بپردازیم و ببینیم که رمزریال می‌تواند نجات‌دهنده اقتصاد ایران شود یا زخم جدیدی بر تن نحیف اقتصاد ایران خواهد بود.

دنیای اقتصاد: سومین نشست از مجموعه نشست‌های «هم‌اندیشی برای اقتصاد ایران» به میزبانی گروه رسانه‌ای «دنیای‌اقتصاد» و با ارائه مسعود نیلی برگزار شد. این اقتصاددان با اشاره به چالش‌های اساسی اقتصاد، استراتژی لازم برای گام برداشتن به سوی اصلاحات اقتصادی را تشریح کرد. او در این نشست سه سوال کلیدی را در رابطه با راهکارهای اصلاحات اقتصادی مطرح کرد: اینکه در فرآیند اصلاح، کدام ناترازی اقتصادی باید در اولویت اصلاحات قرار داده شود؟ اصلاحات در چه مقیاسی انجام شود؟ و سوال آخر اینکه با توجه به باقی ماندن ناترازی مادر…

در ۱۵ فصل گذشته، براساس آمارهای رسمی، اقتصاد ایران رشد مثبت را تجربه کرده است. با این حال، احساس عمومی مردم نسبت به شرایط معیشتی و کیفیت زندگی همچنان منفی است. در این شرایط، بسیاری از مردم گزارش می‌دهند که تغییر ملموسی در زندگی خود نمی‌‌‌بینند. در این مقاله به بررسی دلایلی می‌‌‌پردازیم که می‌‌‌توانند شکاف میان رشد اقتصادی و ادراک عمومی از بهبود وضعیت زندگی را توضیح دهند.

مرکز آمار ایران گزارشی از رشد اقتصادی بهار امسال منتشر کرده است. در این گزارش آمده که در سه‌ماه اول سال‌جاری، رشد تولید ناخالص داخلی با نفت ۴.۶‌درصد و رشد تولید ناخالص داخلی بدون نفت ۲.۸‌درصد بوده است. در مورد رشد بخش‌های اقتصادی آمده است؛ بخش کشاورزی ۲.۳درصد، استخراج نفت خام و گاز طبیعی ۱۰.۲درصد، سایر معادن ۲.۳درصد، صنعت ۱.۸درصد، توزیع گاز طبیعی ۶درصد، تامین آب و برق ۴.۴درصد، ساختمان ۲.۲درصد و گروه خدمات ۳.۱‌درصد نسبت به سه‌ماه اول ۱۴۰۲ رشد داشته‌اند. هرگاه آمارهای رشد اقتصادی اعلام می‌شود،…

دنیای اقتصاد-محمد نعمت‌زاده: بلای جان این چند‌ساله اخیر اقتصاد ایران، به گـــواه اکـــثریــت صاحب‌نظران و اندیشمندان اقتصادی، قیمت‌گذاری دستوری بوده‌است. امروزه همه مراجع علمی اقتصادی بر باطل‌بودن نظام قیمت‌گذاری دستوری تاکید دارند. صنعت لبنیات کشور هم از این قاعده مستثنا نخواهد بود و با واقعی‌شدن قیمت‌ها و حذف رانت و سوبسید ‌غیر‌اثرگذار، اولین تاثیرات مثبت آن بدون‌تردید، بر صورت‌های مالی شرکت‌های بورسی این صنعت در بازار سرمایه هویدا خواهد شد. ۱۱ شرکت بورسی در صنعت لبنیات وجود دارد، بنابر این بررسی روند سودآوری آینده‌نگر…

دنیای اقتصاد: قیمت‌گذاری دستوری چهار محصول لبنی حذف شد. به گفته دبیر انجمن صنایع لبنی، قیمت‌گذاری دستوری چهارمحصول لبنی براساس مصوبه ستاد تنظیم بازار و مجوز سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان برداشته شد. با حذف قیمت‌گذاری دستوری این محصولات لبنی، فعالان اقتصادی امیدوارند دامنه کالاهای مشمول حذف نرخ‌‌‌گذاری دولتی افزایش یابد. اقتصاد ایران طی نیم‌قرن اخیر متاثر از نرخ‌‌‌گذاری دستوری وضعیت نابه‌سامانی داشته است. از همین‌رو حذف قیمت‌گذاری دستوری و توقف سرکوب قیمتی، یکی از ‌‌مطالبات اصلی فعالان اقتصادی…

سعید ترابیان رئیس کمیسیون گردشگری صنایع دستی و کسب و کار خانگی به تبیین تاریخی گردشگری در ایران پرداخت و گفت: گردشگری یکی از مهم‌ترین محورهای توسعه در ایران است، از آنجا که ایران هم از منظر باستانی و هم از منظر طبیعی دارای ظرفیت‌‌‌های قابل‌توجهی در گردشگری است می‌تواند موتور اصلی محرک در رشد و توسعه باشد.

دنیای اقتصاد: وابستگی صندوق‌های بازنشستگی به بودجه عمومی موجب شده است کارمندان دولت و نیروهای مسلح، حتی پس از بازنشستگی حقوق‌بگیر دولت باقی بمانند. تغییرات جمعیتی، افزایش امید به زندگی، مدیریت ناکارآمد و تحریم‌ها از جمله ریشه‌های شکل‌گیری بحران این صندوق‌ها است که اصلاحات مدیریتی و اقتصادی در این حوزه را اجتناب‌ناپذیر کرده است.

توزیع درآمد (نابرابری درآمدی) از جمله موضوعات اقتصادی است که به‌طور نسبی توجه بیشتری را در رسانه به خود جلب می‌کند. علاوه بر این، توزیع درآمد و به‌طور مشخص چگونگی بهبود آن (کاهش شکاف طبقاتی) همواره در ادبیات سیاستمداران در اقصی نقاط جهان جایگاه ویژه‌ای داشته است. پژوهشگران سایر علوم انسانی و اجتماعی نیز به این مقوله توجه و واکنش بیشتری نشان داده‌اند. دولت‌های رفاه نیز در راستای همین دغدغه‌های سیاسی و اجتماعی به منصه ظهور رسیده‌اند.

اقتصادنیوز: اگر در دیگر کشورهای منطقه، امنیت روانی درباره مسائل سیاسی و بین‌المللی کم است، در کشور ما، ناامنی روانی درباره مسائل اجتماعی و اقتصادی هم وجود دارد.

دنیای اقتصاد: در سال‌های اخیر و پس از اعمال چندین دوره تحریم علیه ایران از سوی ایالات‌متحده و سختگیری‏‏‏‌های قابل‌توجه در روند اجرای این محدودیت‌ها، شاهد کاهش روابط اقتصادی میان ایران و سایر کشورها بودیم. البته در این میان سیاستگذاران، صنعتگران و تجار اهتمام خود را به‌کار بسته‏‏‏‌اند تا از تحریم عبور کنند. باوجود موفقیت‌هایی که در این مسیر حاصل شده اما باید اذعان کرد؛ تحریم‌،لطمات جدی را به چالش‌های اقتصادی ایران، افزوده‌است.

دنیای اقتصاد- علیرضا کتانی: در سال‌های اخیر، شاهد تغییرات گسترده‌ای در بازارهای مالی و نحوه دسترسی به منابع مالی بوده‌ایم. این تغییرات به لطف ظهور فناوری‌های مالی (فین‌تک) و توسعه ابزارهای نوین اعتباری به وقوع پیوسته‌اند. در گذشته، افرادی که نیاز به منابع مالی یا اعتبار داشتند، تنها دو مسیر عمده برای دریافت آن در اختیار داشتند یا باید از طریق بانک‌ها و موسسات مالی رسمی اقدام به دریافت وام با شرایط خاص و غالبا سخت‌گیرانه می‌کردند یا مجبور بودند از بازارهای غیررسمی با نرخ‌های بسیار بالای بهره استفاده کنند. اما امروز با…

دنیای اقتصاد: نتایج برخی از مطالعات نشان می‌دهد که تحریم‌ها باعث افزایش تاب‌آوری اقتصاد ایران شده است؛ اما باوجود نگاه متفاوتی که به موضوع محدودیت‌های پیش روی کشور تحت تاثیر کاهش روابط با دنیا شده، بسیاری از فعالان عرصه تجارت، نسبت به این شرایط گله دارند. این فعالان تجاری تحریم و محدودیت در تعاملات جهانی را عامل جاماندگی ساختارهای بانکی و پولی عنوان می‌کنند. چالش یادشده به هزینه‌بر شدن صادرات و واردات منتهی شده و تولید را از رقابت‌پذیری دور کرده است.

دنیای اقتصاد: مطالعه رفتار بورس‌های جهانی در مواجهه با تروریسم نشان‌دهنده تعدیل رفتار سهامداران بازارهای مالی است. اما بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» چنین الگویی را در میان سهامداران تهران نشان نمی‌دهد. ضعف ساختاری اقتصاد ایران و عمق کم بازار سهام در کنار سوءمدیریت از مهم ترین دلایل این اتفاق هستند.

اقتصاد ایران از هر دو بعد عرضه و تقاضا در معرض شوک‌های داخلی و خارجی بسیاری است. تلاطم قیمت‌های جهانی منابع طبیعی، تحریم‌ها و کاهش تقاضای جهانی در کنار عواملی همچون کسری برق و کمبود مواد اولیه، هر دو طرف عرضه و تقاضای اقتصاد ایران را تحت‌تاثیر منفی قرار داده است. در چنین شرایطی شاخص امنیت سرمایه‌گذاری می‌تواند نمایی از وضعیت اقتصادی ایران باشد. سرمایه‌گذاری از مهم‌ترین متغیرهای اقتصادی و موتور محرک اقتصاد است که در تولید و رشد و توسعه اقتصادی کشور نقش کلیدی دارد. این شاخص اما در ایران طی…

نتایج تنها یک پژوهش سیاستی و کاربردی در حوزه تحولات صنعتی جهان نشان می‌دهد که اگر سیاستگذاران ایرانی در تدبیر صنعت قطعه‌‌‌سازی دیر بجنبند، منافع بزرگی را از دست می‌دهند که این امر کشور را با زیان‌‌‌های جبران‌‌‌ناپذیر روبه‌رو می‌‌‌سازد. پژوهش مشترک گروه مشاوران بوستون (BCG) و مجمع جهانی اقتصاد (WEF) که اخیرا روی وب‌سایت این دو مجموعه بارگذاری شده است، به‌خوبی نشان می‌دهد همسویی با تغییرات جهانی صنعت خودرو از جمله در سه بخش هوشمندسازی، خودران و الکتریکی‌‌‌سازی می‌‌‌تواند عایدی بسیار بزرگی برای…

صنعت پوشاک و نساجی صنعتی چندبعدی است که سودآوری و میزان اشتغال‌زایی بالایی دارد. این صنعت از صنایع با حاشیه سودبالا محسوب می‌‌شود. پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۵ بازار صنعت پوشاک و نساجی به ۲هزار میلیارد دلار در سال برسد. هم‌‌‌اکنون گردش مالی این صنعت در اقتصاد ایران حدود ۱۵میلیارد دلار تخمین زده می‌شود که شامل تولید داخلی، واردات و قاچاق است.

توسعه فراگیر در تعریف مرکز توسعه بین‌المللی آمریکا (USAID) یک رویکرد عادلانه توسعه براساس هویت و پیشینه هر فرد و جامعه است که با هدف تغییر و بهبود جامعه و جلب مشارکت آنها در کل فرآیند توسعه انجام می‌شود. برمبنای این تعریف، توزیع عادلانه منابع و فرصت‌ها و تنوع جغرافیایی، منطقه‌ای و فرهنگی یک اولویت جدی صنعتی است که باید مورد توجه قرار گیرد. یکی از این دستگاه‌های اجرایی که در این زمینه در ایران وظایفی دارد، سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران است که به‌عنوان زیرمجموعه وزارت صنعت، معدن و…

حالا تقریبا ۱۳سال از آغاز موج بزرگ تحریم‌‌‌های ظالمانه آمریکا و غرب علیه ایران گذشته و این آفت اثر واقعی خود را در اقتصاد ایران نمایان ساخته و در قالب‌‌‌های مختلف رفاه ایرانیان را کاهش داده است. مهم‌ترین نکته در بررسی اثر تحریم‌‌‌ها بر اقتصاد ایران، مساله تجارت آزاد و اثری است که تحریم بر این فضا گذاشته است. ذکر یک نکته در ابتدا الزامی است که آمریکا به رغم داعیه تاریخی درباره التزام به تجارت آزاد همواره از این ابزار علیه کشورهای رقیب سوءاستفاده کرده است.

تحریم، ابزاری اقتصادی برای رسیدن به مقاصد سیاسی است. در این چارچوب، تحریم اقدامی است از سوی چند بازیگر بین‌المللی علیه یک یا چند بازیگر که در قالب ممنوعیت آنها از تجارت و نقل ‏‏‌و انتقالات مالی با کشورهای دیگر ظاهر می‌شود. تحریم می‏‏‌تواند به هر دو طرف تحریم‏‏‌کننده و تحریم‏‏‌شونده ضربه بزند، منتهی اگر از لحاظ سهم دوطرف از اقتصاد جهانی، سطح فناوری و مولفه‏‏‌های کلیدی تجارت بین آنها نابرابری وجود داشته باشد، امکان اعمال تحریم‏‏‌ها بیشتر است.

دنیای اقتصاد: بررسی آمارهای وضعیت کار در تابستان سال جاری، نشان‌دهنده بهبود شاخص‌های اشتغال و نیروی کار است. بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری در تابستان ۷.۵درصد شد. این نرخ بیکاری نسبت به بهار ۰.۲واحد درصد کمتر شده است. نکته قابل توجه اینکه در تابستان کاهش نرخ بیکاری، همزمان با افزایش نرخ مشارکت و افزایش میزان اشتغال همراه بوده است. نرخ مشارکت در تابستان سال جاری به ۴۱.۷درصد رسیده که بیشترین میزان در ۴سال اخیر است. برای داشتن تصویری بهتر باید اشتغال تابستانی را مورد کنکاش قرار داد. تعداد جمعیت شاغل…

دنیای اقتصاد: تولید در ایران تا حدود زیادی وابسته به واردات است. این وابستگی در مورد تولیدات صنعتی به‌مراتب بیشتر است. اما وابستگی صنعت به واردات از چند جنبه قابل بررسی است و دارای جوانب مثبت و منفی متعددی است. براساس آمار سه‌ماهه تجارت خارجی در سال ۱۴۰۳، صنعت سهم ۶۴درصدی از واردات کشور دارد. همچنین آمار نشان می‌دهد که کالاهای واسطه‌‌‌ای و سرمایه‌‌‌ای در مجموع سهم بیش از ۸۵درصدی از ارزش واردات کشور دارند. براساس این آمار به نظر می‌رسد صنعت برای ارتقای تولید، ایجاد ارزش‌افزوده و همچنین افزایش بهره‌‌‌وری…

بی‌ثباتی اقتصاد کلان به شکل تورم‌های بالا و پرنوسان در شرایطی که دولت‌ها وعده کنترل قیمت‌ها و حفاظت از رفاه شهروندان را بدون کنترل تورم می‌دهند، وضعیتی فراهم می‌کند که مصداق نوعی جنگ اعصاب دائمی مرتبط با قیمت‌ها است. می‌دانیم که تورم به معنی افزایش سطح عمومی قیمت‌ها است؛ به این معنی که در شرایط تورمی همه قیمت‌ها در حال افزایش هستند و افزایش قیمت، منحصر و محدود به کالایی خاص یا دسته‌ای خاص از کالاها نیست.

متاسفانه در سال‌های اخیر صنعت ساختمان ایران بسیار مهجور واقع شده است. همین امر سبب شده تا صنعت ساختمان به عنوان یکی از مهم‌ترین بخش‌‌‌های اقتصاد ایران و به نوعی اشتغال‌زاترین قسمت آن، از تحقق استعدادهای خود باز بماند. بنابراین هدف از برگزاری جلسه‌‌‌هایی نظیر آنچه طی هفته گذشته، انجمن صنعت ساختمان برگزار کرد می‌تواند به بهبود همدلی و همکاری میان فعالان صنعت کمک بسیاری کند.

برای پی‌بردن‌ به وضع اقتصادی کشور نیازی به تحلیل‌های پیچیده اقتصادی نیست. هر شهروند عادی با گوشت و پوست خود حس می‌کند که وضعیت معیشتی وی در سال‌های اخیر بهتر نشده و چشم‌اندازی هم برای بهبود آن با ادامه وضع موجود متصور نیست. مسوولان دولتی گرچه ممکن است آشکارا اذعان نکنند، اما به خوبی می‌دانند که مشکلات عدیده ناظر بر ناترازی‌های مالی مدت‌هاست که از آستانه بحران عبور کرده است.

اقتصاد ایران در یک‌دهه‌‌ گذشته، همواره با مشکلات متعددی مواجه بوده است؛ مواردی از قبیل نبود ‌رشد باثبات، کسری بودجه، تورم مزمن، بیکاری و... که در حال حاضر تمامی آنها بر زندگی آحاد مردم تاثیر مستقیم دارند. حال پرسش اساسی آن است که علت به‌‌‌وجود آمدن موارد فوق چیست؟ در پاسخ به این سوال عوامل و مسائل فراوانی وجود دارد، اما یکی از دلایل اصلی ایجاد و تشدید مشکلات امروز اقتصاد ایران، ناترازی در بخش‌‌‌های گوناگون از جمله انرژی است. به‌منظور بررسی ناترازی انرژی لازم است تا این ناترازی را از دو بعد…