اقتصاد ایران

اقتصاد ایران طی سال‌های اخیر با چالش‌های زیادی مواجه بوده است که رکود اقتصادی و کاهش سرمایه‌گذاری خارجی از جمله مهم‌ترین آنها بوده است. این وضعیت، نیاز به تعامل بیشتر با نهادهای مالی بین‌المللی و جذب سرمایه‌های خارجی را بیش از پیش آشکار کرده است. یکی از مباحثی که در این زمینه بسیار مورد توجه قرار گرفته، پیوستن به گروه ویژه اقدام مالی (FATF) است. در‌حالی‌که برخی از کارشناسان معتقدند FATF می‌تواند کلید حل بسیاری از مشکلات اقتصادی ایران باشد، عده‌ای دیگر بر این باورند که تنها پذیرش آن برای خروج…

دنیای اقتصاد: اقتصاد ایران در سال‌های اخیر با بحران‌های متعددی روبه‌رو بوده و این بحران‌ها به‌شدت بر زندگی و معیشت مردم تاثیر گذاشته‌اند. بر اساس آمارهای رسمی، تعداد افراد زیر خط فقر در پنج سال گذشته افزایش یافته است و یک دهک دیگر از جمعیت کشور به فقرا اضافه شده‌اند. به گفته کارشناسان اکنون حدود ۳۰درصد از مردم زیر خط فقر قرار دارند. این موضوع بیانگر آن است که طی این مدت، بخش بزرگی از جمعیت کشور به دلیل مشکلات اقتصادی از جمله کاهش قدرت خرید، تورم، بیکاری و رکود اقتصادی، توانایی خود را برای تامین نیازهای…

تکرار همیشه ملال‌آور نیست. وقتی در مورد مهم‌ترین مسائل کشور صحبت می‌کنیم که سال‌هاست اصلاح آنها به تعویق افتاده، هرچه بیشتر تکرار کنیم و زوایای پیدا و پنهان مسائل را باز کنیم، امید به حل آنها بیشتر می‌شود.

امروز بیش از هر زمان دیگری از مواجهه دولت با ناترازی‌ها سخن به میان می‌آید و متعاقب آن عده‌ای بر ضرورت انجام جراحی اقتصادی تاکید می‌کنند و عده‌ای دیگر آن را پوست خربزه‌ای زیر پای دولت جدید قلمداد می‌کنند. رئیس‌جمهور محترم، استاد و پزشک حاذقی است که با حکمت نهج‌البلاغه نیز آشناست و اخیرا در مشهد اعلام کرد که «ما مریض را بدون اخذ رضایت عمل نمی‌کنیم و اگر بخواهیم جراحی اقتصادی انجام دهیم، با رضایت مردم خواهد بود.» پرواضح است که کشور بیش از هر زمان دیگری نیازمند مداخلات توسعه‌ای و اصلاحات اقتصادی…

قریب به ۵دهه است که تورم در اقتصاد ایران مزمن شده است. تورم مزمن را به راحتی نمی‌توان از بین برد؛ چراکه بخش مهمی از فرآیند علاج تورم مزمن مستلزم رفع مشکلات ساختاری است. کشوری که با کسری ساختاری در بودجه مواجه است و بانک‌های آن دچار ناترازی‌های غیر قابل پیش‌بینی در جریان ورود و خروج نقدینگی و ناترازی ترازنامه‌ای هستند، نمی‌تواند صرفا با اتکا به سیاست‌های انقباضی پولی یا تثبیت نرخ ارز با تورم مقابله کند. از طرف دیگر، کشوری که به‌دلیل تحریم‌ها و استیلای انحصارات دولتی و شبه دولتی در صنعت، محکوم…

دنیای اقتصاد-گروه شرکت‌های ساختمانی: برنامه هفتم توسعه سند بالادست اداره کشور طی پنج سال آینده در حوزه‌‌‌های مختلف به‌ویژه در اقتصاد است که در یک سال گذشته خبرهای بسیاری از آن به رسانه‌‌‌ها مخابره شده و در خصوص زوایای مختلف آن نظرات بسیاری مطرح شده است. برنامه مذکور که در بعد کلان تقریبا تمامی بخش‌‌‌های اقتصاد ایران را در بر می‌گیرد، در دل خود نکات قابل تاملی دارد که از آن جمله می‌توان به مسائل مربوط به شهرسازی و قیود توسعه در بخش مسکن اشاره کرد. بررسی‌‌‌ها نشان می‌‌‌دهد که این بخش از اقتصاد ایران طی سال‌‌‌های اخیر نیازهای…

پرهام پهلوان: یکی از چالش‌‌‌های اقتصادی مهم حل‌نشده کشور در سطح کلان، مساله نظام بانکی است که امروز، با شبکه‌‌‌ای از مشکلات در هم‌‌‌تنیده روبه‌‌‌روست. واحد‌‌‌های تولیدی و صنعتی که در سال‌ها گذشته‌‌‌ با تورم، افزایش نامرتب و دائمی هزینه‌‌‌های تولید و سرکوب قیمتی مواجه بوده‌‌‌اند، انتظار دارند شبکه بانکی سرمایه در گردش آنها را تامین کند. شبکه بانکی همیشه به‌عنوان راهکاری برای تامین مالی تولید و صنعت در کشور مورد تاکید بوده است، در حالی که تولیدکنندگان از وضعیت تسهیلات‌‌‌دهی رضایت ندارند و از شبکه بانکی انتظار…

یکی از مباحث مهم بانکی بحث مربوط به ایجاد نهادهای موردنیاز در ساماندهی، اصلاح و گزیر (حل و فصل) و ضوابط حاکم بر آنها در نظام بانکی است. خوشبختانه در مورد انجام این‌گونه اقدامات تجربیات فراوانی در سایر کشورها وجود دارد که به‌راحتی می‌تواند در تهیه و تدوین قانون مورد استفاده قرار گیرد، کما اینکه در مورد قانون بانک‌مرکزی هم در بسیاری از مواد از چنین تجربیاتی استفاده شده است. بخش عمده مطالب ناظر بر موضوع مورد بحث در قانون بانک‌مرکزی در مواد ۲۸ تا ۳۴ مطرح شده است و حاوی نقاط قوت بسیار و در مواردی…

حدود پنج‌ماه بعد از شکل‌گیری انقلاب اسلامی، دستور ملی‌سازی بانک‌های خصوصی صادر شد و این بانک‌ها نیز مانند بسیاری از بنگاه‌های اقتصادی دیگر، دولتی اعلام شدند و تا چند سال، بانک‌های خصوصی در سیستم اقتصادی ایران وجود نداشت و نظام بانکی به شکل یکپارچه در اختیار مالکیت و تحت مدیریت دولت قرار گرفته بود. این موضوع حدود ۲۰‌سال به همین منوال ادامه یافت تا کم‌کم ناکارآمدی‌های سیستم بانک دولتی از یک‌سو و شکل‌گیری نیازهای جدید به ابزارهای مالی نوین از سوی دیگر، رفته‌رفته نیاز به تغییرات اصلاحی در مالکیت و…

هم‌زمان با روی کار آمدن دولت جدید، نظرات و دیدگاه‌‌‌های متعددی در خصوص ضرورت اصلاحات و اقدامات اقتصادی در ابعاد مختلف منتشر شده است.‌‌‌ این نوشتار به‌دنبال ارائه صورت‌‌‌بندی دقیقی از وضعیت فعلی بانکداری بین‌المللی ایران است تا بتواند مبنایی برای «تشخیص» و «تعریف» مسائل موجود و «تجویز» راهکارهای مناسب در چشم‌‌‌انداز آتی فراهم کند. اگرچه بانک‌های مرکزی در کشورهای مختلف طیف متنوعی از وظایف را برعهده دارند، اما در حوزه بانکداری بین‌المللی، نظام بانکی با محوریت بانک‌مرکزی همواره دو کارکرد اساسی دارد:

در نظام بین‌الملل در حال‌ گذار با تکانه‌های سیاسی معنادار در میانه زوال نظم کهنه و نظم‌یابی جدید، الگوی رفتار سیاست خارجی بازیگران، اقتصادمحور و با منطق کنش‌‌‌های بده‌بستان تنظیم شده است. در فرآیند نقش‌یابی دیپلماسی اقتصادی، دولت‌ها در تلاشند سهم خود از کیک جهانی را افزایش دهند و زمینه جایگاه‌یابی در زنجیره‌های تامین و تولید ارزش جهانی را پیدا کرده و ارتقا دهند.

تردیدی نیست که عدم‌حضور در زنجیره‌‌‌های جهانی ارزش اثرات رفاهی مشخصی برای کشورها در پی خواهد داشت. ایران یکی از بازیگران اقتصاد در خاورمیانه و آسیاست که سالیانی دور سهمی بالغ بر یک‌درصد از تجارت جهانی داشت. سیاست‌‌‌های اقتصادی مبتنی بر خودکفایی در کنار اثر تحریم سبب شد تا اقتصاد ایران با افتی چشمگیر در زمینه تجارت خارجی، افولی چشمگیر را در زمینه سهم‌‌‌بری از اقتصاد جهان تجربه کند. این افول تا حدی است که رئیس مرکز پژوهش‌‌‌های اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای‌اقتصاد» در سال ۱۴۰۱…

امروزه، زنجیره تامین عبارتی ناآشنا نیست. همکاری و هماهنگی شرکت‌ها برای دستیابی به خواسته‌ای مشترک در سطح جهان شکل گرفته است. دنیای امروز به شکلی از زنجیره‌‌‌های تامین جهانی وابسته است که در آن کشورها و شرکت‌ها با هم درگیر تولید، توزیع و مصرف کالاها و خدمات هستند و منابع، مواد اولیه و کالاها از یک‌نقطه در جهان به نقطه‌‌‌ای دیگر منتقل می‌‌‌شوند. زنجیره تامین و بالاخص زنجیره تامین جهانی به‌عنوان شبکه‌‌‌ای پیچیده از تولیدکنندگان، توزیع‌‌‌کنندگان و مصرف‌کنندگان در سراسر جهان تعریف می‌شود که شامل…

تسنیم: عبدالناصر همتی در عراق، تنوع‌بخشی به منابع وارداتی را به عنوان یکی از راه ها برای تقویت اقتصاد عنوان کرد.

ایرنا: امام جمعه مشهد گفت: در کشور سه نظریه از سوی اقتصاددانان برای مقابله با جنگ اقتصادی وجود دارد که نظریه نخست مذاکره و بستن قرارداد با غرب برای پایان یافتن تحریم‌ها و توطئه‌هاست که این نظریه در دولت یازدهم و دوازدهم به صورت برجام پیگیری شد.

طرح تولید چادر مشکی درکشور جزو اولویت‌های کاری وزارت صنایع و معادن قرار گرفت و نتایج بررسی ابعاد این طرح تا دو هفته دیگر اعلام خواهد شد.

اقتصادنیوز: یکی از اعضای کنسرسیوم ایران سل طی یک جسله مطبوعاتی به نمایندگی از طرف ایرانی این کنسرسیوم خبر از قطع ارتباط این کنسرسیوم برنده اپراتور دوم با شرکت ترک‌سل سرمایه‌گذاری خارجی این پروژه داد.

تجارت یکی از مهم‌ترین شاخصه‌‌‌‌‌‌‌های موثر بر تولید ناخالص داخلی است. از تجارت می‌توان به‌عنوان یکی از موتورهای محرک توسعه اقتصادی و اثرگذار بر صنعت کشور نام برد. تسهیل تجارت و ارتقای سطح صادرات زمینه گذار کشور به اقتصادی سالم و با درآمدهای پایدار را فراهم می‌کند. ضعف در توسعه صادرات یکی از مشکلات کلیدی اقتصاد ایران است که خود به‌عنوان مانعی در مسیر گسترش تولید بدل شده‌ است. برقراری روابط تجاری سازنده با دنیا، ظرفیت‌های بالقوه‌‌‌‌ای را برای ثروت‌آفرینی و اشتغال‌زایی ایجاد می‌کند و از این…

مهر: وزیر اقتصاد گفت: اگر قیمت گذاری دستوری و مداخلات دولتی ادامه داشته باشد، پیش بینی ناپذیری اقتصاد کشور تداوم پیدا می‌کند و بخش خصوصی نمی‌تواند در این زمینه رشد کند.

دنیای اقتصاد-نیوشا شایان‌مهر: در سال‌جاری، بازار سهام ژاپن با نوسانات قابل‌‌‌توجهی روبه‌‌‌رو شد که تاثیرات آن بر اقتصاد داخلی و تصمیمات سرمایه‌گذاران به‌وضوح مشاهده می‌شود. پس از دوره‌‌‌ای از ثبات نسبی، تغییرات در نرخ بهره، تحولات اقتصادی جهانی و تصمیمات کلیدی بانک‌مرکزی ژاپن به نوسانات شدید در این بازار دامن زده‌‌‌اند. این تغییرات، به همراه عوامل دیگر مانند سیاست‌‌‌های مالی دولت موجب ایجاد چالش‌‌‌های جدیدی برای تحلیلگران و سرمایه‌گذاران شده‌اند.

یادداشت کوتاه تلگرامی دکتر امیر ناظمی با عنوان نفت، مصدق و هویت ملی! با وجود اینکه نکته مهمی را گوشزد می‌کند، در مقدمه بحث، دست‌کم از دو جهت قابل نقد است. نخست از زاویه اطلاعات نادرست تاریخی و دیگر، تحلیل تقلیل‌گرایانه‌ای که از شکست دولت مصدق ارائه می‌دهد. ناظمی در همان آغاز یادداشت می‌نویسد: «در فاصله میان ملی شدن نفت ایران تا کودتای ۲۸مرداد، مصدق در عمل جز یک کشتی نتوانست هیچ نفتی بفروشد. تنها یک کشتی نفت توسط شرکت ایده میتسوی ژاپن خریداری شد. یک شرکت کوچک جاه‌طلب که با نفتکش نیشومارو به…

دنیای اقتصاد: فاصله ژئوپلیتیک از سال۲۰۱۸ به یک محرک مهم در جریان تجارت بین‌الملل تبدیل شده و تاثیر آن در طول زمان به‌طور پیوسته افزایش یافته است. توجه به چشم‌انداز تجارت خارجی کشور از دریچه ژئوپلیتیک می‌تواند چالش‌ها‌ و فرصت‌های پیش ‌روی ایران را آشکار سازد.

دکتر «پترسن» سفیر جمهوری فدرال آلمان در محل غرفه این کشور در نمایشگاه بین‌المللی تهران در مصاحبه‌ای با نمایندگان مطبوعات در زمینه روابط اقتصادی دو کشور ایران و آلمان مطالبی بیان کرد.

دنیای اقتصاد: وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه تعاونی می‌تواند روابط عادلانه بین انسان‌ها برقرار کند و پیوند‌های اجتماعی بین انسان‌ها به وجود آورد، گفت: اما ما نتوانستیم تعاونی‌ها را گسترش دهیم. مداخلات نادرست دولت‌ها موجب تضعیف تعاونی‌ها شد. احمد میدری با بیان اینکه سهم تعاونی‌ها در اقتصاد باید ۲۵ درصد باشد، گفت: تعاونی‌ها اکنون فقط پنج درصد در اقتصاد کشور سهم دارند.

ناترازی‌‌‌های اقتصادی در ایران به یکی از موضوعات حیاتی اقتصاد ما تبدیل شده است. یکی از ناترازی‌‌‌های مهمی که اقتصاد ایران امروزه با آن مواجه است، در حوزه انرژی، از برق گرفته تا بنزین است. نکته مهمی که در خصوص این ناترازی‌‌‌ها وجود دارد، از این قرار است که دیگر نمی‌‌‌توان با تغییر سیاستی مساله را حل کرد. در شرایط کنونی رفع ناترازی‌های موجود نیازمند یک طرح جامع اصلاحات اقتصادی است.

«ناترازی» به یکی از واژگان عمومی‌‌‌ ساحت عمومی کشور تبدیل شده است و همه درباره ناترازی صحبت می‌‌‌کنند. پیش‌‌‌تر تراز بخش‌های مختلف، مثبت بوده و به دلیل سیاست‌های اشتباه دولت‌ها، روند مصرف یا قاچاق به‌‌‌گونه‌‌‌ای پیش رفته که تقاضا از عرضه پیشی گرفته و ترازها منفی شده است. کشور در ماه‌هایی از سال در بخش‌های برق و گاز و اخیرا در تمام روزهای سال در تولید بنزین دچار کمبود شده است. مساله کلیدی هم این است که این بخش‌ها به هم مرتبطند و تلاش برای حل مجزای هریک از این بخش‌ها بدون درنظر گرفتن سایر بخش‌ها…

جناب پزشکیان در اظهارنظری بیان کرده است «هیچ منطقی وجود ندارد که بنزین را با دلار آزاد بخریم و با سوبسید به مردم بفروشیم» (تابناک، ۶شهریور۱۴۰۳). ایران بنزین را به قیمت فوب خلیج‌فارس با نرخ بازار بین‌المللی خریداری می‌کند. در شرایط کنونی متوسط قیمت جهانی یک لیتر بنزین ۱.۳ دلار است (رسانه خبری تحلیلی بازار نفت و گاز، ۱۰شهریور ۱۴۰۳)، این در حالی است که قیمت آزاد بنزین در ایران، حدود ۵ سنت است. بنابراین روشن است که دولت با خرید ۳ میلیارد دلار بنزین و فروش آن به ارزش ۱۵۰ میلیون دلار در شرایط کمبود…

چندی پیش، رئیس‌جمهور در یک سخنرانی عمومی، به مساله یارانه بنزین اشاره کرد و خرید سوخت به قیمت جهانی و فروش آن به قیمتی بسیار پایین‌تر را غیرمنطقی دانست. در نگاه اول به نظر می‌رسد که این جمله رئیس‌جمهور کاملا درست است. با این حال، چرا بخش قابل توجهی از مردم، در شبکه‌های اجتماعی به سخنان پزشکیان واکنش نشان داده و آن را مورد انتقاد قرار دادند؟

رئیس جمهور از جراحی اقتصادی کشور سخن گفت.

دنیای اقتصاد: در طول ۳۰ سال‌گذشته، ‏‏‏‌ عمده کالاهای صادراتی غیرنفتی کشور را مشتقات نفتی به خود اختصاص داده‌اند. این موضوع از دو جنبه قابل‌بررسی است؛ اول اینکه تنوع کالاهای صادراتی ایران بسیار پایین است و نفت همیشه پای ثابت این جریان محسوب می‌شود. کالای نفتی ایران، در زنجیره ارزش جهانی جزو مواد اولیه صنعتی به‌حساب می‌آید و ارزش‌افزوده زیادی را نصیب کشور نمی‌کند. این معضل خود را در ارزش هر‌تن کالای صادراتی ایران نشان می‌دهد، ارزش هر‌تن کالای صادراتی در گزارش جدید گمرک ایران با ۵۶.۲‌درصد افزایش به ۳۶۲ دلار…