اقتصاد ایران

دنیای اقتصاد: عبدالناصر همتی از جمله وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم است که پیش از آغاز به کار، برنامه مدونی را منتشر کرده است. او که اقتصادخوانده و سابقه اجرایی مانند ریاست بانک مرکزی را دارد، چالش‎های اقتصادی کشور را می‌شناسد و در برنامه خود به ارائه راه‌حل‌های کارشناسی پرداخته است.

دنیای اقتصاد: اقتصاد ایران سال‌هاست که با معضل تورم دست‌و‌پنجه نرم می‌کند. با وجود اینکه اقتصاددانان راهکارهای متعددی برای کنترل تورم پیشنهاد می‌دهند، اما در عمل و در شرایط خاص اقتصاد ایران، وجود تورم‌های دورقمی گویای آن است که تورم همچنان به عنوان یک چالش جدی باقی مانده است.نشست «حکمرانی اقتصادی، مهار تورم و رشد تولید» در روز ۳۰ مردادماه ۱۴۰۳ در پژوهشکده پولی و بانکی برگزار شد.

این روزها رفتار سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه، نشان از تغییر پارادیم ذهنی آنها و امیدواری نسبی به آینده اقتصاد کشور، پس از یک دوره توفانی همراه با فشار حداکثری بر جامعه سهامداری دارد. پس از طی یک دوره فرسایشی چهارساله، همراه با اصلاحات زمانی و قیمتی غیرقابل‌تصور، به دورانی رسیده‌‌‌‌‌‌ایم که شاید بعدها از آن به‌عنوان نقطه‌عطف در مدیریت اقتصادی و بهبود اوضاع بنگاهی و کسب‌وکار‌‌‌‌‌‌های مولد نام برد.بی‌‌‌‌‌‌شک، القای اقتصاد شبه‌‌‌‌‌‌کمونیستی و گسترش اقتصاد دستوری که سبب بروز رانت‌‌‌‌‌‌های صدهاهزار…

۱. ایران در ابعاد مختلف توسعه، وضعیت کلنگی پیدا کرده و به مرحله بحران فراگیر رسیده است. در میان کثیر ناترازی‌ها و بحران‌های پیش‌رو، بحران صندوق‌های بیمه و بازنشستگی در رتبه‌های نخست قرار دارد. دولت چهاردهم باید برنامه خود برای این مهم را به‌فوریت ارائه کند.

بررسی‌های آماری گویای آن است که بیشترین نرخ مشارکت مردان در بهار امسال مربوط به سنین ۳۵ تا ۳۹ سالگی بود.

دنیای اقتصاد: محیط کسب‌وکار همچنان از نظر فعالان اقتصادی نامساعد است. بررسی‏‏‌ها حاکی از این است که محیط کسب‌وکار نسبت به فصل گذشته روند رو به بهبودی نداشته و تقریبا بدون تغییر باقی مانده است. شاخص محیط کسب‌وکار نسبت به سال‌های ۱۳۹۹، ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ نامساعدتر شده و از سال ۱۴۰۲ نیز چندان روند رو به بهبودی را ثبت نکرده است. غیرقابل‏‏‌ پیش‌بینی بودن و تغییرات قیمت مواد اولیه، دشواری تامین مالی از بانک‌ها و بی‏‏‌ثباتی سیاست‏‏‌ها، قوانین و مقررات و رویه‎های اجرایی ناظر بر کسب‌وکار از اصلی‏‏‌ترین مولفه‏‏‌های…

توسعه ابزارهای مالی بدون عمق پیدا کردن بازار سرمایه می‌تواند به بحران‌های اقتصادی منجر شود، این مساله‌ای است که در تئوری به آن پرداخته شده و در کشورهای مختلف نیز تجربه شده است؛ توسعه ابزارهای مالی در بازارهای کم‌عمق و بدون زیرساخت‌های مناسب، مانند ابزارهای مالی پیچیده در آمریکا (۲۰۰۸) که شامل اوراق بهادار با پشتوانه وام‌های مسکن (MBS) و تعهدات بدهی وثیقه‌ای (CDO) بود، منجر به بحران شد. در بحران مالی آسیای شرقی (۱۹۹۷)، افزایش بدهی‌های خارجی در بازاری با نقدینگی کم باعث فروپاشی شد. بحران مالی…

سیاست و ورزش همواره پیوندی نزدیک با یکدیگر دارند و اغلب با هم تلاقی می‌کنند که نمونه‌هایی از آن را می‌شد در المپیک۲۰۲۴ پاریس مشاهده کرد. علاوه بر رابطه متقابل، سیاست و ورزش، به‌ویژه ورزش‌های گروهی مانند فوتبال، از نظرگاه‌های مختلف مانند استراتژی، مدیریت، کارتیمی، سازگاری و انعطاف‌پذیری و پاسخ‌گویی با یکدیگر شباهت دارند: هر دو نیازمند تیم‌های رقابتی با بازیکنانی به‌دقت تمرین کرده و آماده هستند و گاه، در غیاب سازوکارهای استعدادیابی با صف بازیکنان پا به سن گذشته مواجه می‌شوند. بیش از این، بازی…

نرخ تورم بالا در کنار نوسانات زیاد آن به یکی از معضلات اصلی اقتصاد ایران در طول دهه‌های گذشته تبدیل شده است. این در حالی است که با گذشت مدت طولانی هنوز در بین صاحب‌نظران اقتصاد ایران اجماع نظر در مورد عوامل ایجاد تورم و به طور طبیعی راهکارهای مهار آن وجود ندارد. مهار تورم می‌تواند از طریق کاهش نااطمینانی (بهبود چشم‌انداز سرمایه‌گذاری)، کمک به تخصیص بهینه‌تر منابع در اقتصاد (با کاهش اختلال در قیمت‌های نسبی) و افزایش تقاضای مصرفی (کاهش مالیات تورمی بر مصرف) منجر به بهبود وضعیت اقتصادی و رشد…

دنیای اقتصاد: «دنیای‏‏‌ اقتصاد» در گزارشی مبسوط به بررسی برنامه اقتصادی وزیر پیشنهادی صمت پرداخته است. در این برنامه ۱۰هدف کلی برای رفع چالش‏‏‌های بخش صنعت، معدن و تجارت ترسیم شده است. این اهداف به منظور ارتقای حکمرانی صنعتی و توسعه رقابت‏‏‌پذیری تدوین شده است.

یکی از مشکلات اساسی مزمن در نظام اقتصادی کشورمان، به اذعان بسیاری از محققان و سیاستگذاران، وجود نظام‌های مالیاتی و حمایتی ناکارآ و ناعادلانه است. در سمت نظام مالیاتی، اگر انتظار نهایی از نظام مالیاتی را تامین منابع مالی کافی برای تحقق دو هدف اصلی تامین کالاهای عمومی و بازتوزیع برای حمایت از افراد نیازمند بدانیم، سهم پایین مالیات‌ها از تولید ناخالص داخلی (حدود ۷درصد در کشورمان در مقایسه با ۳۰درصد کشورهای توسعه‌یافته و حدود ۲۰درصد متوسط جهانی) شاهدی روشن بر ناکارآیی و ناعادلانه بودن نظام مالیاتی…

دنیای اقتصاد: با افزایش درآمدهای ارزی حاصل از فروش نفت در ایران، تثبیت نرخ دلار آغاز شد، در نتیجه این عملیات، واردات افزایش پیدا کرد و رفاهی زودگذر در کشور ایجاد شد ولی با کاهش درآمدهای ارزی، شوک قیمتی به دلار وارد شد و قیمت‌ها افزایش چند برابری را تجربه کردند. در ادبیات اقتصادی تثبیت نرخ ارز به لنگر ارزی معروف است؛ این سیاست بسیار شکننده است و با هر کاهش یا افزایش در درآمدهای ارزی، ‏‏‏‏‏‌ لنگر تعادل اقتصاد به هم می‌ریزد و تورم آغاز می‌شود. در سال‌های اخیر و با افزایش تحریم‌ها، درآمد دلاری دولت کاهش پیدا…

دنیای اقتصاد: شاخص مدیران خرید در سه‌ماه گذشته افت شدیدی را تجربه کرده و به مقادیری رسیده که حتی در اوج تحریم‌ها نیز سابقه نداشته است. بار شوک‌های اقتصادی همچون قطعی برق در سه‌ماه گذشته مانند سال۱۴۰۲ بیشتر بر دوش صنایع و بخش کشاورزی بوده و اثر این شوک‌ها باعث افت این شاخص شده است. پیش‌بینی می‌شود در ماه‌های آتی رکود اقتصادی تشدید شود و بنگاه‌ها علاوه بر ضعف‌های زیر ساختی سمت عرضه با کمبود تقاضای موثر نیز مواجه شوند.

سیزدهم مردادماه سالروز امضای تشکیل مجلس شورای ملی توسط مظفرالدین شاه قاجار در سال ۱۲۸۵خورشیدی بود. [یک‌روز بعد در تاریخ ۱۴مرداد۱۲۸۵ فرمان مشروطیت صادر شد.] انقلاب مشروطه ایران (اسفند۱۲۸۳- مارس۱۹۰۵ تا مرداد۱۲۸۵- اوت۱۹۰۶) دوره‌ای کلیدی در تاریخ ایران است که جدا از عوامل سیاسی و اجتماعی، محرک‌های اقتصادی مهمی هم داشت. همراستایی این عوامل اقتصادی با پویایی‌های اجتماعی و سیاسی، موجب تقویت نیروی انقلاب شد. در این یادداشت کوتاه ریشه‌های اقتصادی این انقلاب را در سه محور اصلی به اختصار بررسی می‌کنیم:…

نبردهای رسانه‌ای بر سر اثربخشی سیاست‌های اقتصادی در ایران هر روز ابعاد جدیدی به خود می‌گیرد؛ اما مرور نماگرهای اقتصادی کشور از اثربخشی و کارآیی اندک این سیاست‌ها حکایت دارد. در‌حالی‌که صرفا در فقره انرژی و حامل‌های این حوزه روایت‌های آماری خبر از توزیع حدود ۱۰۰میلیارد دلار یارانه در سال می‌دهد، فقر، بیکاری و نابرابری وضعیتی نامطلوب دارد. البته در بین همه متغیرهای اقتصادی شرایط فقر بغرنج‌تر است، به شکلی که برخی روایت‌ها از ۱۵میلیون و برخی دیگر از حدود ۲۵میلیون نفر زیر خط فقر خبر می‌دهند که در…

تحریم‌ها اثرات مخرب بسیار زیادی بر اقتصاد ایران گذاشته است. علاوه بر شاخص‌های کلان اقتصادی که تحت‌تاثیر تحریم‌ها آسیب‌های غیر‌قابل جبران دیده‌اند، تحریم‌ها اثرات زیان‌بار زیادی بر زیست فردی و اجتماعی ایرانیان گذاشته است که یکی از مهم‌ترین آنها گسترش فقر و افزایش شکاف طبقاتی‌ است. وضعیت ایران نیاز به مطالعه تجربه تحریم‌های گذشته در کشورهای دیگر و مشابه را تقویت کرده است. یکی از این موارد مطالعه می‌تواند کشور عراق باشد؛ هرچند که تحریم‌های عراق فقط بانکی بود و شامل تحریم‌های نفتی، حمل‌ونقل و بیمه…

مقابله با فقر یکی از ادعاهای پرتکرار دولت‌های مختلف بوده است که همواره به عنوان یکی از اولویت‌های اصلی این دولت‌ها مطرح شده است. با‌این‌حال، متاسفانه عملکرد این شاخص مهم اقتصادی و اجتماعی نشان می‌دهد که توفیق زیادی در زمینه کاهش فقر حاصل نشده و به‌خصوص طی ۱۰ سال اخیر از نظر کمیت و کیفیت عمق بیشتری نیز پیدا کرده است.

پشت پرده آمارهای خوش‌بینانه از کاهش نابرابری در ایران، واقعیت تلخ «افزایش چشمگیر فقر» پنهان شده است. گفته می‌شود در دوران دولت سیزدهم ضریب جینی (نابرابری درآمد) کاهش یافته، پس همه باید جشن بگیریم؛ اما وقتی به سفره‌‌‌های خالی مردم نگاه می‌کنیم، می‌بینیم واقعیت چیز دیگری است. واقعیت این است که برآوردها نشان می‌دهد سیاست‌‌‌های اقتصادی اخیر نه‌تنها نتوانسته‌‌‌اند شکاف طبقاتی را کاهش دهند، بلکه به عمق آن افزوده‌‌‌اند.

دنیای اقتصاد: اقتصاددانان عوامل موثر بر تورم را به دو دسته عوامل ناشی از سمت عرضه یا تولید و عوامل ناشی از سمت تقاضا یا مصرف تقسیم می‌کنند. به نظر می‌رسد کمبود انرژی این روزها تبدیل به شوکی موثر در سمت عرضه اقتصاد کشور شده است که پس از شوک تحریم‌ها می‌تواند بر نرخ تورم و کاهش رشد اقتصادی اثرگذار باشد. این شوک در تابستان خود را در قالب کمبود برق و در زمستان خود را در قالب کمبود گاز نمایان می‌کند.

عجیب نیست که اقتصاد ایران بیش از پنج دهه است با تورم بالا دست‌وپنجه نرم می‌کند و گریزی از آن ندارد، چون هیچ‌گاه به فکر «ام‌المصائب» اقتصاد ایران نبوده است؛ کسری بودجه که گفته می‌شود از همان نخستین بودجه‌ای که در دولت ایران از سوی مرتضی قلی‌خان صنیع‌الدوله، وزیر مالیه کابینه دوم حسن مستوفی‌الممالک، تدوین شد، کسری بودجه زاده شد و تا به امروز بودجه‌ای تنظیم نشده مگر از نظر حسابداری تراز بوده اما دچار کسری بوده است؛ کسری‌هایی که لاجرم به تورم تبدیل شده است.

شانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی صنعت مالی (بورس، بانک و بیمه) به‌عنوان بزرگ‌ترین رویداد مالی سال که همه‌ساله نقطه‌ی تلاقی نخبگان و متخصصان بازارهای مالی است، امسال شاهد حضور آکادمی دانایان است.

دنیای اقتصاد -مرضیه احقاقی: صادرات غیرنفتی یکی از مهم‌ترین شاخصه‏‏‏‌های موثر بر تولید ناخالص داخلی است که زمینه گذار کشور به اقتصادی سالم و با درآمدهای پایدار را فراهم می‌کند. ضعف در توسعه صادرات یکی از مشکلات کلیدی اقتصاد ایران است که خود به‌عنوان مانعی در مسیر گسترش تولید عمل می‌کند. تولید غیرهدفمند نیز از دیگر شاخص‌هایی است که به توسعه‏‏‏‌نیافتگی صادرات منتهی می‌شود، به‌عبارتی دیگر در این زمینه یک رابطه دو طرفه میان صادرات و تولید برقرار است. شتاب‌بخشیدن به صادرات نیازمند ایجاد تحولی ساختاری در حوزه تولید و تجارت است.…

بر اساس شواهد و آمارهای منتشره، واقعیت‌ها نشان می‌دهد اقتصاد ایران به‌خودی‌خود، اقتصاد مطلوبی نبوده و همواره ناکارآمد و مریض است، به‌طوری‌که این اقتصاد هر روز بیشتر از قبل با چالش روبه‌روست. البته این چالش و مریضی مربوط به امروز و این دوران نیست، بلکه از اوایل دهه ۱۳۵۰ هجری شمسی که اقتصاد ایران نفتی شد و با افزایش ناگهانی قیمت نفت، تحت‌تاثیر درآمدهای بالای ارزی و به عبارتی عارضه بیماری هلندی قرار گرفته که کشور نهایتا با پدیده تورم دورقمی مواجه شد و این تورم دورقمی به صورت مزمن در اقتصاد ایران…

مهر: دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت ایران گفت: مردمی‌ترین بخش اقتصاد کشور بنگاه‌های کوچک و متوسط هستند.

پس از محدود‌شدن دامنه‌نوسان توسط سازمان بورس و اوراق‌بهادار، بازهم شاهد افت بیش از ‌هزار‌واحدی شاخص‌کل بورس بودیم. به گفته کارشناسان به‌نظر می‌رسد اقدامات سازمان بورس از قبیل کنترل دامنه‌نوسان و محدود‌کردن آن، یک نوع مُسکن است. وقتی شرکت‌ها و صنایع از یک بیماری سرطانی رنج می‌برند، راه‌‌‌‌ درمان بیماری، مُسکن نیست، بلکه شیمی‌‌‌‌درمانی است.

اگر نظام بانکی ایران در دهه گذشته پیروزی‌های چشم‌گیری نداشته است که بتواند با نمایش آنها برای اقتصاد ایران خودنمایی کند، ولی بی‌تردید می‌تواند با شمارش و بازگو کردن شکست‌هایش همگان را غافل‌گیر و شگفت‌زده کند. از قصه بی‌راهه رفتن برخی بانک‌های نظامی که به ادغام آنها در بانک سپه انجامید تا پایان تلخ داستان کشدار موسسات اعتباری غیر بانکی توسعه، کاسپین و نور که به انحلال و محو شخصیت حقوقی آنها ختم شد و البته هزینه‌های ناخواسته این فعالیت‌های به‌ظاهر بانکی به حساب یکایک ایرانیان گذاشته شد و تاکنون…

مسعود پزشکیان در شرایطی پای به کارزار انتخاباتی گذاشت که احتمالا نمی‌‌‌دانست امکان انتخابش به‌عنوان رئیس دولت چهاردهم بالاست. او سومین گزینه جریان اصلاحات و از ‌‌نامزدهای کمتر شناخته‌شده انتخابات بود که بیشتر به کار در حوزه محلی خود (تبریز و استان آذربایجان‌شرقی) و وزارت بهداشت شهرت داشت. حتی نایب‌‌‌رئیسی او در مجلس یازدهم نیز چیز چندان زیادی از پزشکیان عیان نکرد. وی با همین رویکرد و البته گفتارهای صادقانه و تاکید بر وفاق ملی توانست از انتخابات عبور کند و خود را به پاستور برساند. اما آیا از…