ایران و عربستان

دنیای‌اقتصاد: طی چند ماه اخیر و همزمان با شدت گرفتن تنش‌ها در منطقه، سیگنال‌های متفاوتی از سوی ریاض به سمت تهران مخابره شده است. از یکسو فیصل بن فرحان،‌ وزیرخارجه سعودی اخیرا اعلام کرده که این کشور به دنبال تنش‌زایی با ایران نیست؛ اما دیدگاه‌شان در رابطه با تهران با واشنگتن یکسان است. وی مدعی شده که در صورت تغییر رفتار ایران، می‌توان با این کشور وارد مذاکره شد. از سوی دیگر روزنامه لبنانی البناء به نقل از برخی منابع فرانسوی اعلام کرد که سعودی‌ها خواستار گفت‌وگو با ایران بودند؛ اما آمریکایی‌ها با این مساله…

ایسنا: سفیر ایران در بغداد با بیان اینکه شهیدسلیمانی در سفرش به بغداد حامل پیام ایران در رابطه با مبارزه با تروریسم، ایجاد صلح و امنیت و محبت بود، تاکید کرد: ایران تمایل دارد در اسرع‌وقت اختلافات خود با امارات و عربستان را حل کند.

حمله به تاسیسات نفتی سعودی در سپتامبر ۲۰۱۹ بیدارباشی بود تا نشان دهد که آتش ستیز بین عربستان و ایران در صورت حل نشدن می‌تواند به شکلی مهارنشدنی گسترش یابد و امنیت هر دو کشور را به مخاطره اندازد. از آن زمان تلاش‌های بین‌المللی برای میانجی‌گری بین ریاض و تهران آغاز و همواره شکست خورده است.

دنیای‌اقتصاد: عمران‌خان نخست‌وزیر پاکستان در مصاحبه‌ای به تشریح تلاش‌های این کشور برای مهار تنش بین ایران و عربستان پرداخت. به گزارش خبرگزاری تسنیم، عمران‌خان نخست‌وزیر پاکستان در گفت‌وگو با خبرگزاری آناتولی در مورد تلاش این کشور برای حل اختلافات از طریق راهکارهای غیرنظامی گفت: من اعتقادی زیادی به این مساله دارم که راهکارهای نظامی قادر به حل مشکلات نیستند.

دنیای‌اقتصاد- کامران کرمی: در اوج تنش‌های منطقه‌ای میان ایران و آمریکا، تهران و ریاض در اظهار نظرهایی از سوی وزرای خارجه خود از آمادگی برای مذاکره خبر داده‌اند. فیصل بن فرحان وزیر امورخارجه عربستان گفته کشورش از گفت‌وگو با ایران استقبال می‌کند. البته او آغاز گفت‌وگوها را مشروط به تغییر برخی رفتارها کرده است؛ اما محمد جواد ظریف با گوشزد کردن برخی رفتارها به ریاض گفته که ما هیچ پیش شرطی برای مذاکره تعیین نمی‌کنیم. «دنیای اقتصاد» در گزارشی راز و رمز ارسال این سیگنال‌ها را بررسی کرده است.

طی روزهای اخیر، مقامات دیپلماتیک دو کشور عربستان سعودی و ایران تمایل خود را برای مذاکره با طرف مقابل نشان داده‌اند. اظهارات وزرای خارجه دو کشور حاکی از این موضوع است.

روابط ایران و عربستان در دهه‌های گذشته با تغییرات مختلفی همراه بوده است. اما روابط دو کشور در طول چندسال اخیر بیشترین سطح تنش را در دوره پس از پیروزی انقلاب اسلامی تجربه کرده است. تنش‌هایی که به‌رغم ریشه داشتن در عوامل ساختاری و رقابت‌های نوین منطقه‌ای تا حد زیادی از نگاه متفاوت و تهاجمی رهبران سعودی در دوره ملک‌سلمان و همچنین واکنش‌های ایران ناشی شده است.

عمان مانند بسیاری از کشورهای کمتر شناخته شده، به ندرت توجه جامعه جهانی را به خود جلب می‌کند و به نظر می‌رسد این وضعیت خاص، خواست خود این کشور است. مقامات عمان با تکیه بر این وضعیت ویژه، در پشت صحنه اثرگذاری قابل‌ملاحظه‌ای بر رویدادهای خاورمیانه داشته‌اند و روابط خود را با قدرت‌های رقیب منطقه‌ای از جمله ایران و عربستان و نیز قدرت‌های بزرگ جهانی نظیر آمریکا، چین و روسیه حفظ کرده‌اند. اما به نظر می‌رسد در آینده تغییراتی در موضع‌گیری‌های عمان در قبال مسائل خاورمیانه مشاهده خواهد شد.

درحال‌حاضر سه روند متفاوت در خلیج‌فارس وجود دارد. اولی به ایران و نیروهای منطقه‌ای متحد آن مربوط می‌شود. واکنش سنتی رژیم‌های محافظه‌کار عرب منطقه به «ابتکار عمل صلح هرمز» شکاکانه و محتاطانه و مبتنی بر این استدلال بوده است که این ابتکار عمل ریشه در دیدگاه به اصطلاح هژمونیک ایران به تحولات منطقه‌ای دارد و بنابراین، می‌تواند مغایر با منافع آنها باشد.

فارس نوشت: پس از آنکه سعودی‌ها از حمایت رئیس جمهور آمریکا از خود ناامید شدند،‌ راهبرد جدیدی را در منطقه غرب آسیا در پیش گرفته و به دنبال کاهش تنش‌ها با همسایگان هستند.

اعتماد آنلاین: سخنگوی وزارت خارجه: گفت‌وگوهای اخیر میان ایران و عربستان، در چارچوب بحث «عمره مفرده» بوده‌ است.

باشگاه خبرنگاران جوان: ولیعهد سعودی و نخست‌وزیر پاکستان در عربستان درباره روابط دوجانبه، زمینه‌های همکاری مشترک و تحولات منطقه‌ای گفت‌وگو کردند.

دنیای‌اقتصاد: روزنامه «پاکستان تودی» گزارش داد که عمران خان، نخست‌وزیر پاکستان با هدف کاهش تنش‌ها میان تهران و ریاض راهی عربستان شده‌ است. عمران خان در ماه مهر هم سفری به ریاض و تهران داشت تا تنش‌ها در خاورمیانه را کاهش دهد. زیرا به گفته او هر جنگی در منطقه، کابوسی برای اسلام‌آباد است. مقامات تهران در جریان سفر« خان» به ایران به او گفتند که حل بحران یمن کلید کاهش تنش ایران و عربستان است. همزمان نشریه «نشنال اینترست» از تغییر موضع ضد‌ایرانی واشنگتن در بحران یمن خبر داد.

فارس: نخست‌وزیر پاکستان قرار است روز شنبه در راستای تلاش‌های خود برای میانجی‌گری بین ایران و عربستان سعودی عازم ریاض شود.

فارس: رئیس سازمان حج و زیارت در رأس هیات همراه، برای مذاکرات حج تمتع ۹۹ بامداد شنبه ۱۶ آذرماه عازم عربستان شد. علیرضا رشیدیان، رئیس سازمان حج و زیارت پیش از عزیمت به عربستان اظهار کرد: سفر به عربستان برای مذاکرات حج تمتع ۹۹ و بنا به دعوت وزیر حج و عمره عربستان سعودی صورت گرفته است.

مهر: رئیس سازمان حج و زیارت در رأس هیأت همراه، برای مذاکرات حج تمتع ۹۹ بامداد امروز ۱۶ آذرماه عازم عربستان شد.

دنیای اقتصاد: پایگاه الخلیج الجدید مدعی شده است که ریاض با دقت درحال بررسی پیشنهادهای تهران درباره صلح و امنیت در خلیج‌فارس است و مذاکرات سری بین تهران و ریاض از طریق کویت در حال انجام است. رئیس‌جمهوری ایران اخیرا در نامه‌ای به سران شورای همکاری با ارائه طرح ابتکار صلح هرمز، همسایگان جنوبی را به گفت‌وگو دعوت کرده است. ابتکاری که تاکنون با پاسخ مثبت برخی پایتخت‌های عربی مواجه شده است.

دنیای‌اقتصاد: روزنامه آسیاتایمز در مطلبی نوشت که تحلیلگران هند تمایل دارند که تصمیمات دولت مودی به نزدیکی با ایران و عربستان‌سعودی را بر مبنای فاصله گرفتن از دیگری تحلیل کنند. در چنین شرایطی، هند قطعا از عدم حمایت از ایران در برابر تحریم‌های ایالات‌متحده و دل بستن به سرمایه‌گذاری‌های بعید سعودی ضرر خواهد کرد. در این گزارش که به قلم ام.‌کی. بادراکومار نوشته شده و سایت دیپلماسی ایرانی آن را منتشر کرده، آمده است:

ایلنا: نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا بر تمایل خود برای مذاکره با ایران تاکید کرد. به گزارش ایندیپندنت، «برنی سندرز»، نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا گفت: عربستان متحد قابل اعتمادی برای آمریکا نیست. عربستان سعودی نه‌تنها جمال خاشقجی را به قتل رساند، بلکه یک دیکتاتوری بی‌رحم است که هر کاری برای نابودی دموکراسی انجام می‌دهد، عربستان با زنان به‌عنوان شهروندان درجه سوم رفتار می‌کند. او در ادامه اضافه کرد: ما باید در سیاست خارجی‌مان تجدیدنظر کنیم. چیزی که باید بدانیم این است که عربستان‌سعودی متحد…

ایلنا: نامزد انتاخابات ریاست جمهوری آمریکا بر تمایل خود برای مذاکره با ایران تاکید کرد.

فارس: یکی از نامزدهای حزب دموکرات برای انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا گفته در صورت پیروزی در انتخابات ایران و عربستان سعودی را پای میز مذاکره خواهد آورد.

خبر آنلاین: کارشناس مسائل منطقه به بررسی نامه اخیر رئیس جمهوری کشورمان به برخی کشورهای عربی و همچنین روابط ایران و عربستان می پردازد.

خبر آنلاین: علی مطهری، نماینده تهران در یادداشتی با عنوان «وحدت اسلامی» در کانال تلگرامی اش منتشر کرده است.

خبر آنلاین: اعلام دوازدهم تا هفدهم ربیع‌الاول به عنوان هفته وحدت اسلامی، ابتکار مناسب و لازمی بود که به پیشنهاد مرحوم آیت‌الله منتظری و موافقت امام خمینی(ره) انجام شد.

خبر آنلاین: گزارش زیر دورانی را بررسی می کند که روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی بیشترین تنش ها و اختلافات را تجربه کرده است.

دنیای‌اقتصاد: معاون سیاسی وزیر امورخارجه ایران با بیان اینکه تمام کشورهای منطقه درحال بررسی طرح ابتکار صلح هرمز هستند، افزود: ایران و عربستان دو بازیگر مهم در تمام مسائل هستند و باید از طریق گفت‌وگو مشکلاتشان را حل کنند. به گزارش «ایسنا» عباس عراقچی در گفت‌وگو با اسپوتنیک در رابطه با طرح «ابتکار صلح هرمز» گفت: این ابتکار درحال بررسی گسترده از سوی کشورهای منطقه و دیگر طرف‌های مربوطه بین‌المللی است و پیامی از سوی حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران به تمام حکام و پادشاهان کشورهای خلیج‌فارس ارسال شده است.

ایسنا نوشت: عراقچی با بیان اینکه تمام کشورهای منطقه درحال بررسی طرح ابتکار صلح هرمز هستند افزود که ایران و عربستان دو بازیگر مهم در تمام مسائل هستند و باید از طریق گفت‌وگو مشکلات‌شان را حل کنند.

دنیای اقتصاد: عمران خان، نخست‌وزیر پاکستان اوایل ماه جاری میلادی (اکتبر) برای کاهش تنش در خلیج‌فارس به تهران و ریاض سفر کرد و در پایان این سفر با اشاره به تلاش‌های میانجی‌گرانه برای کاهش تنش میان تهران و ریاض گفت: «اکنون با نگرشی مثبت به ریاض سفر خواهم کرد.» با این همه وبگاه تحلیلی المانیتور، تلاش‌های عمران خان برای میانجی‌گری میان تهران و ریاض را ماموریتی دشوار و شاید غیر‌ممکن توصیف کرده‌است.

ایرنا نوشت: "خالد الجیوسی" تحلیلگر مسائل منطقه درباره تعیین "فیصل بن فرحان آل سعود" وزیر جدید امورخارجه سعودی نوشت:سیاست خارجی عربستان که معمولا با تدبیر و تعقل همراه بوده است، به تدریج تغییر رویه می‌دهد.

تابناک: آیا دیدار دوستانه تیم های ملی ایران و عربستان برگزار می‌شود؟