دموکراسی

با پیروزی نهضت مشروطه، فضای سیاسی و اجتماعی ایران درگیر تحولات شتابنده و قابل تاملی شد. گروه‌ها و نحله‌های فکری مختلف و متفاوتی ظهور کردند و در پی بسط و گسترش آمال و آرمان‌هایشان بودند. البته در فقدان تجربه فعالیت آزاد سیاسی، این قبیل انجمن‌ها، جمعیت‌ها و بعدتر احزاب، بیش از آنکه برآمده از همگرایی، همنشینی و همانندی دیرپا و بلندمدت متفکران و فعالان سیاسی بوده و محصول شناخت دقیق و ریشه‌ای از بایسته‌ها و نیازهای اجتماعی باشند، نتیجه محتوم فضای ملتهب انقلابی و هیجانات متاثر از دگرگونی‌های به‌وجود…

دنیای‌اقتصاد – گروه بین‌الملل: نشریه اکونومیست در یکی از سرمقاله‌های خود به موضوع جنگ اوکراین پرداخته است و اشاره می‌کند که اکنون بزرگ‌ترین سرمایه ولادیمیر پوتین فقدان دید استراتژیک مقامات اروپایی نسبت به بحران اوکراین است که باعث شده است روسیه فعلا دست برتر را داشته باشد. از منظر تحلیلگران این نشریه، برای اولین‌بار از آغاز جنگ در فوریه۲۰۲۴ به نظر می‌رسد که پوتین می‌تواند برنده باشد. رئیس‌جمهور روسیه کشورش را وارد مسیر جنگ کرده و قدرت داخلی‌اش را نیز تقویت کرده است. او از خارج محموله‌های تسلیحاتی دریافت می‌کند و در ایجاد…

در دنیای امروز، نظام تامین‌اجتماعی مقوم دموکراسی سیاسی و رقابت‌پذیری اقتصادی به شمار می‌رود. از قرن نوزدهم به این سو، یعنی از زمان سرعقل آمدن سرمایه‌‌‌داری (به تعبیر دکتر علی شریعتی) تامین‌اجتماعی عامل مهم تفاهم نوشته یا نانوشته کارفرمایان، صاحبان سرمایه و کارگران بنگاه‌های تولیدی در ماشین عظیم تولید مدرن‌‌‌ هستند. این نظام، ستون اصلی سیاست‌های امنیت انسانی و توسعه اجتماعی بعد از جنگ دوم تلقی می‌شود و تجارب نیم‌قرن اخیر، به‌ویژه اجرای سیاست‌های آزادسازی و اصلاحات اقتصادی (موسوم به تعدیل…

دنیای‌اقتصاد: در پی رونمایی ایران از موشک هایپرسونیک «فتاح ۲» رسانه‌‌‌های انگلیسی با ارائه جزئیاتی درباره قابلیت‌‌‌های آن، این موشک را قدرتمند توصیف و تاکید کردند که قادر است پدافند هوایی رژیم صهیونیستی را شکست دهد.روزنامه دیلی تلگراف در گزارشی نوشت که جمهوری اسلامی ایران از موشک مافوق صوت جدیدی رونمایی کرده است که می‌‌‌گوید، قادر است ۱۵ برابر سریع‌‌‌تر از سرعت صوت پرواز کند و پدافند هوایی اسرائیل را شکست دهد.

آیا عراق و متعاقبا بقیه خاورمیانه موفق به ایجاد و حفظ نهادهای دموکراتیک خواهند شد؟ بسیاری از اقتصاددانان در مورد چشم‌‌انداز دموکراسی در خاورمیانه و شاید در بسیاری از بخش‌های دیگر جهان که از نظر اقتصادی کمتر مرفه هستند، مانند کشورهای جنوب صحرای‌آفریقا، تردید دارند. زیربنای این شک و تردید، نظریه‌‌ای است که به‌طور گسترده توسط دانشگاهیان، سیاستگذاران و روزنامه‌‌نگاران پذیرفته‌شده‌است، این دیدگاه بر مبنای این است که دموکراسی تنها زمانی مستقر می‌شود که توسط جمعیتی با تحصیلات عالی و یک «فرهنگ…

رحمن قهرمانپور کارشناس مسائل بین‌الملل در توییتی نوشت: دموکراسی هلند مبتنی بر اجماع است و بنابراین ویلدرز به‌رغم پیروزی شگفت‌آور در انتخابات پارلمانی روز چهارشنبه قادر نخواهد بود بدون همراهی احزاب نسبتا بزرگ دیگر کابینه تشکیل دهد. در هلند تشکیل کابینه گاهی بیشتر از ۲۰۰ روز طول کشیده است و دلیل آن ضرورت اجماع میان احزاب کوچک است.

با به پایان رسیدن دهمین سالگرد ابتکار «کمربند و جاده»، وقت آن رسیده که کشورهایی که در این مراسم شرکت کردند از خود بپرسند که شهروندانشان از این همکاری برد-برد با چین چه نفعی بردند. سومین نشست ابتکار «کمربند و جاده» و دهمین سالگرد آن، ماه گذشته برگزار شد و مهمانان زیادی از جمله ولادیمیر پوتین و طالبان در آن حضور داشتند. به نظر می‌رسد دهه‌‌‌ها پس از معرفی این ابتکار، خود آن و جهان پیرامونش تغییرات بسیاری کردند. خوش‌بینی و جاه‌‌‌طلبی برای این طرح جای خودش را به وعده‌‌‌های عملی‌نشده، سد‌‌‌های…

رهبر چین، شی جین پینگ، حدود یک‌دهه پیش ابتکار «کمربند و جاده» را برای استفاده از ظرفیت اقتصادی کشور، گسترش قدرت ژئوپلیتیک خود و مقابله با نفوذ ایالات‌‌‌متحده و دیگر دموکراسی‌‌‌های صنعتی آغاز کرد. از آن زمان تاکنون چین حدود یک‌تریلیون دلار به اکثر کشورهای در حال توسعه عمدتا در قالب وام و برای ساخت نیروگاه‌‌‌های برق، جاده‌‌‌ها، فرودگاه‌‌‌ها، شبکه‌‌‌های مخابراتی و دیگر زیرساخت‌‌‌ها پرداخت کرده است. شی جین پینگ از توان مالی و همچنین تخصص چین برای پیوند با کشورهای آسیا، آفریقا، آمریکای‌‌‌لاتین و…

دنیای‌اقتصاد- گروه اندیشه: در سپتامبر سال۱۹۷۰، زمانی که اسم «دکتر سالوادور آلنده» از صندوق رای انتخابات ریاست‌جمهوری شیلی بیرون آمد، دنیا در بهت و حیرت فرو رفت. هیچ‌کس انتظار نداشت که یک «مارکسیست» از دل یک دموکراسی ریشه‌دار آمریکای لاتین بیرون بیاید، آن هم در منطقه‌ای از جهان که کلاشنیکف چریک‌های سیرامائسترا، شبح سوسیالیسم را بر کوبا چیره‌ کرده ‌بود.

دنیای اقتصاد: کتاب «در ستایش عقل؛ چرا دموکراسی وامدار عقلانیت است» نوشته مایکل پ. لینچ با ترجمه یاسر میردامادی منتشر شد. لینچ در مقدمه این کتاب می‌گوید که در نوشته‌های فلسفی، شکاکیت عمدتا با این ‌ایده همبسته است که ما از معرفت بی‌بهره‌ایم. علاقه نویسنده به ارزش عقل، تا حدودی ناشی از گمان قدیمی‌اش به این ‌امر است که علاقه واقعی به شکاکیت نه به‌خاطر پیامدهای شکاکیت برای معرفت‌فهمی است، بلکه این‌ علاقه به سبب چالشی است که شکاکیت پیش‌ روی اهمیت عقل‌ورزی و کار و بار دلیل‌آوری می‌نهد. به نظر لینچ، در بیشتر…

درحالی‌که چند روز پیش رهبران ایالات متحده و چین سرگرم مذاکره در «سانفرانسیکو» بودند، جمع قابل توجهی از ناظران و تحلیلگران با ساده‌سازی موضوع و به قیاس تجارب گذشته جهان سیاست، از دو قطبی بزرگ به‌وجودآمده و جنگ سردی جدید سخن می‌گفتند: «غرب در مقابل بقیه! دموکراسی در مصاف با خودکامگی!» این همه در حالی است که «یاکوب بورکهارت» (مورخ شهیر سوئیسی و از پایه‌گذاران تاریخ فرهنگی) خیلی قبل‌تر و در دهه‌های پایانی قرن نوزدهم از جماعت «ساده‌انگار» و ساده‌سازی‌های مهلک آنها بر حذرمان داشته و نسبت به آدرس‌های…

روش تاریخ مفهومی به مطالعه جوامع گذشته و تغییرات اجتماعی با بررسی چگونگی تغییر مفاهیم سیاسی و اجتماعی اساسی در گذر زمان معطوف است. بنابراین تاریخ مفهومی رویکردی به مطالعه تاریخ است که از تحلیل زبان به‌قصد مطالعه اوضاع اجتماعی و روابط اجتماعی گذشته استفاده می‌کند. چنین می‌شود گفت که تحلیل‌های زبان‌شناختی «ابزار» و جامعه «موضوع» تاریخ‌های مفهومی ا‌ست. در عمل، تاریخِ مفهومی با تمرکز بر یک مفهوم اجتماعی عمده یا اصطلاحا یک «مفهوم اساسی تاریخی» محقق می‌شود. از نمونه‌های این مفاهیم اساسی واژه‌هایی…

دنیای‌اقتصاد: ماریا کورینا ماچادو، یک کاندیدای راست میانه، در انتخاباتی پیشتاز است که نشان‌دهنده ایمان رای‌دهندگان به دموکراسی و نارضایتی از سال‌ها حکومت استبدادی است. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، یک نامزد راست میانه روز دوشنبه در انتخابات مقدماتی در ونزوئلا به پیروزی رسید تا نامزد نهایی اپوزیسیون برای رقابت در انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده شود؛ رایی که می‌تواند برای سرنوشت کشوری که یک دهه بحران اقتصادی و استبداد را تحمل کرده است، تعیین‌کننده باشد.

مارک دوبوویتز مدیرعامل بنیاد دفاع از دموکراسی در توییتی نوشت: بیانیه عربستان درباره محکوم کردن اقدامات اسرائیل پاسخ بسیار ناامید‌کننده از پادشاهی سعودی بود. این به نفع ایران خواهد بود. اسرائیل در گذشته حملات موشکی حوثی‌ها علیه عربستان سعودی را محکوم کرده بود. این بیانیه پاسخی نیست که باید از کشوری که به دنبال تضمین‌های امنیتی از آمریکاست، انتظار داشته باشیم.

رابطه گذار از سوخت فسیلی و رسیدن به دموکراسی پایدار، موضوعی نیست که در یک یادداشت یا یک مقاله بگنجد. در سال ۲۰۱۷ «آیا خاورمیانه سبز‌تر آزادتر است؟» عنوان یک سوژه تحقیقاتی در دانشگاه اسلو شد. موضوعی که از قول پروفسور برایان لیا موضوع قابل اعتنایی است و بسیار کم به آن پرداخته شده است. بی‌شک این موضوع بی‌ارتباط با تغییر رویه‌ سرمایه‌گذاری در کشورهای تولید‌کننده‌ نفت در خاورمیانه نیست.

دنیای‌اقتصاد - گروه اقتصاد بین‌الملل: هفته‌نامه اکونومیست یکی از سرمقاله‌های شماره هفته اول اکتبر خود را به شرح بحران دموکراسی در آفریقا اختصاص داده است. از منظر این نشریه، وخامت شرایط در این قاره به مرحله بحرانی وارد شده است؛ سودان به دره قتل عام سقوط کرده و نسل‌کشی به دارفور بازگشته است. افروبارومتر، سازمان مستقل مستقر در آفریقا، در نظرسنجی اخیر خود عنوان کرد که سهم افرادی که دموکراسی را به هر شکل دیگری از حکومت ترجیح می‌دهند، از ۷۵درصد در سال۲۰۱۲ به ۶۶درصد کاهش یافته است.

ايسنا: هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا در مصاحبه‌ای با ژئوف بنت، مجری شبکه «پی.بی.اس» گفت: «من این که یک آمریکایی طرف پوتین را بگیرد درک نمی‌کنم اما ما چنین چیزی را دیده‌ایم و شنیده‌ایم و باید با آن مبارزه کنیم.»

رحمن قهرمانپور، پژوهشگر ارشد مسائل بین‌الملل در رشته توییتی نوشت: «چرا ارمنستان در مساله قره‌باغ شکست خورد؟ ‌۱- اعتماد استراتژیک به روسیه و اطمینان از اینکه روسیه به ارمنستان پشت نخواهد کرد. ‌۲- فقدان استقلال امنیتی از روسیه و سپردن امنیت مرزها به آن ‌۳- هویتی کردن مساله قره‌باغ و ناتوانی در حل دیپلماتیک آن ‌۴- اختلافات شدید داخلی و فقدان هماهنگی میان نهادهای سیاسی، نظامی و قضایی ‌۵- توسعه‌نیافتگی ارمنستان و تبدیل شدن تدریجی آن به یک دولت در حال ورشکستگی که باعث شد این کشور دیگر جذابیتی برای…

دنیای‌اقتصاد–گروه اقتصاد بین‌الملل: «اکونومیست» در تلاش برای شناسایی اینکه کدام جنبه از دموکراسی رو به زوال بوده است، با استفاده از روشی آماری که تاثیر سوگیری انسانی را به حداقل می‌رساند، شاخص ترکیبی خود را طراحی کرده است. در این روش دو جنبه کلیدی حکمرانی در نظر گرفته می‌شود. «جنبه حکومتی» که مستقیما با ظرفیت دولت تعیین می‌شود و «جنبه‌های لیبرالیسم» که توسط باز بودن اقتصاد و امکان رقابت سنجیده می‌شود.

دنیای‌اقتصاد-البرز نظامی: پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، کم‌وبیش همگان به این نتیجه رسیده ‌بودند که برای دستیابی به رشد اقتصادی، راهی جز برقراری دموکراسی نیست. به دیگر سخن، دموکراسی به شرط لازم رشد و توسعه اقتصادی بدل شده‌ بود و به‌عنوان یگانه راه رستگاری تلقی می‌شد. آن‌چنان‌که گویی هیچ راهی جز دموکراسی برای رشد و توسعه اقتصادی وجود ندارد.

در میان پژوهشگران عرصه‌های مختلف علوم انسانی و از جمله تاریخ، استادان فراوانی هستند که به‌دلیل تسلط بر مباحث مختلف، می‌توانند در ارائه اطلاعات و نظریه‌های قابل طرح در هر مبحث، نقشی مهم و تاثیرگذار ایفا کنند؛ اما پژوهشگران نظریه‌پرداز، چندان پرتعداد نیستند. نخستین موضوعی که باید در بررسی آثار و فعالیت‌های علمی دکتر محمدعلی همایون‌کاتوزیان مورد توجه قرار داد، نظریه‌پردازی اوست.

دنیای‌اقتصاد - گروه اقتصاد بین‌الملل: ابرهای تیره راست‌گرایان سپهر سیاست اروپا را فراگرفته است. هفته‌نامه اکونومیست سرمقاله‌ این هفته خود را به خطر قدرت گرفتن احزابی از جناح راست در سرتاسر اروپا اختصاص داده است. از منظر این نشریه، منزوی‌ شدن اقلیت‌ها اشتباهی بزرگ در راه فرمانروایی دموکراسی در این قاره خواهد بود. حزب آلترناتیو برای آلمان (AFD) که از پرچم‌داران بیگانه‌هراسی است، به دومین حزب محبوب این کشور تبدیل شده است.

دنیای‌اقتصاد: با حضور تعداد زیادی از صاحب‌نظران، فعالان اقتصادی و تحلیلگران، نخستین جلسه اتاق فکر همکاری‌های اقتصادی ایران و عربستان در اتاق بازرگانی تهران تشکیل شد. براساس اعلام رئیس مرکز خدمات سرمایه‌گذاری ۵۵۰ نفر عضو این اتاق فکر شده‌اند. اولین جلسه اتاق فکر همکاری‌های اقتصادی ایران و عربستان با دستورکار معرفی و تبیین برنامه‌‌‌‌‌‌‌ها و اهداف این اتاق فکر و ارائه نظرات و دیدگاه‌های صاحب‌نظران این حوزه در رابطه با چگونگی تحقق توسعه مناسبات اقتصادی و تجاری دو کشور، در محل اتاق بازرگانی تهران برگزار شد. در…

دنیای‌اقتصاد- شهلازمانی اسکوئی: رهبران بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان روز شنبه (۱۸ شهریورماه) گرد هم آمدند تا ضمن اینکه راه‌های کاهش بار کشورهای فقیرتر را مورد بحث و بررسی قرار دهند، اجلاس گروه ۲۰ را هم افتتاح کنند؛ اجلاسی که میزبانان هندی امیدوارند برنامه‌های اقتصادی جهانی را پیش ببرند، حتی اگر تحت‌الشعاع جنگ روسیه در اوکراین و عدم حضور رهبران روسیه و چین در این نشست قرار گرفته باشد.

فارس: واشنگتن اعلام کرد، هتک حرمت کتاب‌های مقدس نفرت‌آمیز است اما از آزادی بیان حمایت می‌کنیم.

مطالعات جدید تاریخ اقتصاد با استفاده از آمار و داده‌ها نشان می‌دهد که نظریه مارکس درباره اینکه انباشت سرمایه به نابرابری و نابرابری به سوسیالیسم منتهی می‌شود، نادرست بود. مارکس با نادیده گرفتن اصلاحات و انعطاف‌پذیری نظام سرمایه‌داری و جامعه باز در حل چالش‌های خود مرتکب خطایی جدی شده است.

دنیای‌اقتصاد: کریستین ساینس مانیتور در مطلبی به قلم ند تمکو نوشت: این یک چرخش واقعا قابل‌توجه است: یکی از رهبران خاورمیانه که همین پنج سال پیش به خاطر قتل و تکه‌تکه کردن یک مدافع برجسته دموکراسی، بدنام و رسوا شده بود، اکنون با آغوش باز و مشتاقانه واشنگتن و متحدان اصلی غربی‌اش مواجه شده است.

دنیای‌اقتصاد: «مائوی قرن‌۲۱» لقب شی جین پینگ، رئیس‌جمهور ۷۰ ساله چین است؛ چراکه او بعد از مائو قدرتمندترین رهبر چین با وسیع‌ترین اختیارات است. اگرچه بعد از بنیان‌گذار چین کمونیستی تصمیم بر این گرفته شد که در راستای محدود کردن قدرت رئیس‌جمهور «کنترل و توازن»هایی بر قدرت نفر اول کشور وضع شود؛ اما در دوران شی تمام این محدودیت‌ها کنار گذاشته شد. در سال۲۰۱۸ همزمان با اصلاح قانون اساسی، زمینه برای سومین دوره قدرت شی هموار شد. او در دوره سوم ساختار قدرت را تغییر داد؛ به‌گونه‌ای‌که بسیاری از نخبگان وفادار به خود…

رحمن قهرمانپور کارشناس مسائل بین‌الملل در رشته توییتی نوشت: مکرون افزون بر چالش‌های سیاست داخلی اکنون باید درصدد حفظ جایگاه فرانسه در آفریقا ناظر بر کودتا در گابن هم باشد. این در حالی است که او پیش‌تر از ضرورت تشکیل ارتش مستقل اروپایی سخن گفته بود. همه اینها نشان می‌دهد حتی قدرتی مثل فرانسه اگر ایده و طرح و برنامه روزآمد و جدیدی نداشته باشد جایگاه خود در سیاست جهانی را از دست می‌دهد. فرانسه دو دهه است گرفتار چالش‌های داخلی اقتصادی و سیاسی است و اکنون این چالش‌ها در حال سرریز شدن به سیاست خارجی…