رقابت و اعتراض

یکی از مهم‌ترین مفاهیمی که از نظر آلبرت هیرشمن از آن غفلت شده مفاهیم خروج، اعتراض و وفاداری به مثابه نیرو‌هایی هستند که در قلب جریان‌های اقتصادی و سیاسی در طول تاریخ اقتصادی عملکرد‌های قابل‌توجهی در بازگرداندن سازمان‌ها، بنگاه‌ها و حتی نظام اقتصادی یک کشور به عملکرد صحیح و منطقی داشته‌اند. رفتار عقلانی اگرچه در پیش‌فرض‌های اساسی اقتصاد نئوکلاسیک قرار دارد، اما در غیاب مفاهیم خروج و اعتراض تنها به مفهومی متافیزیکی در جهانی غیر‌واقعی مبدل می‌شود.