این یادداشت به بررسی سیاستورزی ژئوپلیتیکی روسیه در حوزه نفوذ سنتی اتحاد جماهیر شوروی خواهد پرداخت. تحلیل «نوع» و «کیفیت» رابطه روسیه با کشورهای پیرامونیاش که تا سهدهه قبل، بخشی از یکامپراتوری بزرگ در قالب «اتحاد جماهیر شوروی» بودند، چه پیش و چه پس از فروپاشی شوروی، همواره از بحثبرانگیزترین و در عین حال مبهمترین موضوعات در عرصه روابط بینالملل در نظر گرفته میشود.
دنیای اقتصاد: سومین مرحله از رقابتهای گرندپری در سال ۲۰۲۲ امروز جمعه ۲۹ مهرماه در حالی با حضور ۲۵۶ تکواندوکار از ۶۱ کشور به میزبانی انگلستان در منچستر آغاز شد که ملیپوشان ایران به دلیل صادر نشدن روادید از سوی سفارت انگلستان در آنکارا، حضور در این مسابقات را از دست دادند. آنطور که فدراسیون گزارش داده، از ۱۵ شهریور ماه مدارک مربوطه ارسال و پیگیریهای لازم از سوی روابط بینالملل فدراسیون انجام شده است. ضمن اینکه نامههای متعددی به کمیته برگزاری، فدراسیون جهانی و فدراسیون تکواندوی انگلستان در…
نفت و گاز طبیعی، مهمترین منابع تامین انرژی بشر امروزی هستند، بهطوریکه نفت خام ۴۵ درصد و گاز طبیعی ۲۵ درصد انرژی دنیا را تامین میکنند، ازاینرو نفت و گاز در معادلات اقتصادی - سیاسی جهان اهمیت راهبردی دارند و در فرآیند روابط بینالملل نقش مهمی میتوانند ایفا کنند. کشورهای جهان، به لحاظ برخورداری از ذخایر انرژی به دو گروه تقسیم میشوند: گروه اول که بیشترین انرژی را در جهان مصرف میکنند، سهم ناچیزی از ذخایر نفت و گاز دنیادارند. برای مثال، گروه کشورهای صنعتی OECD که حدود ۶۲ درصد نفت جهان را…
محمود شوری، پژوهشگر مسائل بینالملل، در توییتی نوشت: به گفته ریچارد ند لبوو، از نظریهپردازان روابط بینالملل، بر اساس دادههای تاریخی رهبرانی که جنگها را آغاز میکنند، در بیش از نیمی از موارد متحمل شکست شدهاند. این رقم پس از ۱۹۴۵ به بیش از ۸۰درصد رسیده است.
اقتصاد نیوز:
جان جی میرشایمر، نظریه پرداز روابط بین الملل و صاحب نظریه رئالیسم تهاجمی با انتشار مقاله ای با عنوان «بازی با آتش در اوکراین؛ خطرات نادیده گرفته شده تشدید فاجعه بار اوضاع» در نشریه فارن افرز نسبت به ادامه چنین وضعیتی هشدار داده است.
فارس:
سخنگوی دولت در توئیتی که در صفحه شخصی خود منتشر کرد از درس های کودتای ۲۸ مرداد که در ذهن ملت ایران مانده است سخن گفت و تاکید کرد اعتماد به آمریکا معنا ندارد.
دنیایاقتصاد - سعیدهسادات فهری:
تهران و واشنگتن پاسخ خود در خصوص متن پیشنویس اتحادیه اروپا را در تاریخ تعیینشده، یعنی پایان روز دوشنبه ارائه کردند و بهزعم اغلب کارشناسان و نزدیکان به تیم مذاکراتی، اکنون بیش از هر زمانی به پایان توافق و احیای برجام نزدیک شدهایم. البته در این بین، سناریوی محتمل این است که یکدور مذاکره دیگر برگزار شود تا طرفین بهتر بتوانند آنچه را جمعبندی شده است برای یکدیگر تبیین کنند.
دنیایاقتصاد:
بامداد سهشنبه اتحادیه اروپا تایید کرد که پاسخ ایران به بسته پیشنهادی بورل را دریافت کرده است. پس از آن گمانهزنیها درباره محتوای متن ارائه شده ایران بالا گرفت. برخی از دیپلماتهای اروپایی بدون ذکر نام اعلام کردند که این پاسخ دربرگیرنده ملاحظات ایران در حوزه تحریمها و تضمین است. کارشناسان روابط بینالملل نیز در گفتوگو با «دنیایاقتصاد» به این پرسش پاسخ دادند.
اقتصاد نیوز:
استفان والت با بررسی تعارضات میان روسیه و غرب درباره ناتو، ایران و آمریکا و شرکای آن در خاورمیانه، و رقابت فزاینده آمریکا و چین، به چیستی «معمای امنیتی» و چرایی عدم درک صحیح از آن پرداخت.
مسعود كمالي اردکانی/ عضو هياتعلمي موسسه مطالعات و پژوهشهاي بازرگانی
یکی از مشخصههای مهم فرآیند جهانیشدن، پیدایش قدرتهای نوظهور و گرایش کشورها برای حضور پررنگ در این فرآیند است. اقتصادهای نوظهور با توجه به رشدهای اقتصادی بالا و نفوذی که در عرصه روابط بینالملل پیداکردهاند میتوانند نقش تعیینکنندهای در مناسبات بینالمللی ایفا کنند. در این راستا رهبران کشورهای نوظهور اقتصادی شامل برزیل، روسیه، هند و چین برای اولینبار در روسیه، در حاشیه اجلاس گروه جی ۸ در جولای ۲۰۰۶ با یکدیگر ملاقات کردند.
دنیایاقتصاد:
وبگاه شبکه المیادین با انتشار یادداشتی در آستانه سفر منطقهای رئیسجمهور آمریکا، به بررسی ابعاد سیاسی و راهبردی این سفر و دلایل اصلی و پشتپرده آن پرداخت. به گزارش خبرگزاری فارس، در مقدمه این یادداشت آمده است که ناتو دیگر یک اتحاد نیست. دیگر روابط بینالملل بر اساس دوستی کشورها با یکدیگر اداره نمیشود، بلکه بهگونهای شده که کشورها بهطور همزمان دوست و دشمن یکدیگر شدهاند. در برخی مسائل که منافعشان با یکدیگر تلاقی پیدا میکند، دوست یکدیگرند و در…
انتخاب:
برنامه درسی رشته «معارف اسلامی و روابط بینالملل» به تصویب نهایی اعضای شورای تحول و ارتقای علوم انسانی رسید. غلامعلی حدادعادل، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ضمن موفقیتآمیز دانستن تجربه دانشگاه امام صادق(ع) در تهیه برنامههای درسی و رعایت چهار موضع شورای تحول، تصریح کرد: از تجارب این دانشگاه به عنوان الگو به خوبی میتوان استفاده کرد.
دنیایاقتصاد - سعیده سادات فهری:
با سفر علی باقری، معاون سیاسی وزیر خارجه و مذاکرهکننده ارشد هستهای و رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران به دوحه قطر، مذاکرات احیای برجام وارد فاز تازهای شد؛ قرار است در این مذاکرات غیرمستقیم بین تهران و واشنگتن، انریکه مورا، معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نقش تسهیلگر را داشته باشد. در عین حال یک مقام آمریکایی پیش از این به پولیتیکو گفته بود «انتظارات بسیار کمی» از این مذاکرات وجود دارد. دو مقام ارشد آمریکایی نیز گفته بودند که مذاکرات در قطر احتمالا بیش از دو یا سه…
دنیایاقتصاد:
علی باقری کنی مذاکرهکننده ارشد ایران پنجشنبه شب در یک رشته توییت، از اقدام و تصمیم در حوزه سیاست خارجی سخن به میان آورد. این رشته توییت به سرعت با واکنش گسترده در فضای توییتر و سپس رسانهای و افکار عمومی مواجه شد. با توجه به حساسیت افکار عمومی نسبت به سرنوشت برجام و به وجود آمدن فضای ابهام بهخصوص با توجه به تعلیق مذاکرات احیای برجام در وین، تفسیر اظهارات مذاکرهکننده ارشد ایران به یک موضوع مهم و محوری در شرایط کنونی تبدیل شده است. در همین خصوص «دنیایاقتصاد» در گفتوگو با ۹ استاد و پژوهشگر…
ايسنا:
رضا نصری، کارشناس ارشد روابط بینالملل درباره تاثیر تصویب قطعنامه علیه ایران در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی بر مذاکرات وین گفت: «مهمترین تاثیر تصویب این قطعنامه این است که آمریکا و غرب عملا به یک اهرم دیگر برای اعمال فشار به ایران بر سر میز مذاکره مجهز شدهاند.»
دنیای اقتصاد:
سعید خطیب زاده، سخنگو و رئیس مرکز دیپلماسی عمومی وزارت امورخارجه، روز پنجشنبه در مراسم اختتامیه «اولین کنفرانس بینالمللی تبلیغ جهانی دین: چالش ها و فرصت ها» که به میزبانی جامعه المصطفی برگزار شد، در سخنرانی خود با موضوع تبلیغ جهانی دین از منظر دیپلماسی گفت: «محیط عمل و بسیاری از مفاهیم پایه روابط بینالملل به طور اعم و روشها و کنشگران عرصه دیپلماسی دچار یک تغییر و دگرگونی شکلی و ماهوی شدهاند به گونهای که قواعد سنتی و شناخته شده و کنشگران کلاسیک همانند سابقفضای منحصربهفرد و اختصاصی…
خبر آنلاین:
سخنگو و رئیس مرکز دیپلماسی عمومی وزارت امور خارجه موضوع حقوقبشر را یکی از مهمترین قربانیان روابط بینالملل عصر حاضر عنوان کرد و بیان داشت که مقولهی حقوق بشر به دلیل رویکرد کانونهای قدرت بین المللی به ابزاری سیاسی برای پیشبرد اهداف آن کانون ها مبدل گشته است.
دنیایاقتصاد – احسان ابطحی، کامران کرمی:
دکتر سیدجلال دهقانیفیروزآبادی، استاد روابط بینالملل دانشگاه علامهطباطبایی در گفتوگو با «دنیایاقتصاد» صفبندیهای جدید در خاورمیانه و اتحادها و ائتلافهای نوظهور در این منطقه را تشریح کرد. او تاکید میکند که قدرتهای منطقهای به این جمعبندی رسیدهاند که نقش و تعریف جدیدی برای خود در این نظم جدید قائل شوند. در این گفتوگو نقش و جایگاه ایران در نظم جدید خاورمیانه بررسی شدهاست.
خبر آنلاین:
دیاکو حسینی نوشت: گذشت ۱۰ ماه از آغاز به کار دولت کافی است برای درک اینکه اولاً پیوند اقتصاد با برجام یا هر توافقی که تحریمها را تخفیف دهد گریزناپذیر است
اقتصاد نیوز:
جوزف نای، نظریه پرداز برجسته حوزه روابط بینالملل با انشار یادداشتی با عنوان «چرا چین برای پایان دادن به جنگ اوکراین میانجیگری نمی کند؟» در پایگاه تحلیلی پراجکت سیدنیکیت به تحلیل نقش چین در این بحران پرداخته است.
دکتر ابراهیم متقی
استاد روابط بینالملل و رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
درک سیاست ایرانی از روابط بینالملل نسبتا ساده و براساس الگوهای کنش متقابل شکل گرفته است. واقعیت دیپلماسی هستهای و مذاکرات وین آن است که آن را باید در زمره موضوعات سیاست بینالملل طبقهبندی کرد. حل موضوعات سیاست بینالملل دارای ماهیت امنیتی و راهبردی است. طبعا قدرتهای بزرگ نقش موثر، تعیینکننده و تاثیرگذاری در روند حلو فصل موضوعات سیاست بینالملل خواهند داشت. برجام را میتوان در زمره موضوعاتی دانست که نهتنها با منافع ملی جمهوری اسلامی، بلکه با ضرورتهای امنیت منطقهای و سیاست…
اقتصاد نیوز:
فرید زکریا مجری، تحلیلگر و نظریهپرداز روابط بینالملل در سال ۱۹۹۷ مقاله مفصل و مهمی در نشریه فارن افرز منتشر کرد که در آن برای نخستین بار از اصطلاح «دموکراسی غیرلیبرال» استفاده کرد و در واقع از خیزش موجی در عرصه حکمرانی در سراسر جهان پرده برداشت.
دنیای اقتصاد-احسان ابطحي- علي حسني:
تهاجم گسترده نیروهای نظامی روسیه به خاک اوکراین، همه تحولات جهانی از جمله مذاکرات بر سر احیای برجام را تحتالشعاع قرار داد و پرسشهای زیادی را در افکار عمومی دامن زد: پوتین از حمله به اوکراین چه هدفی را دنبال میکند؟ جایگاه اوکراین در ژئوپلیتیک جهانی کجاست؟ اوکراین چه اشتباهاتی کرد که کار به اینجا رسید؟ درسهای بحران اوکراین برای ایران چیست؟ این بحران چه تاثیری بر سرنوشت مذاکرات هستهای در وین دارد؟ متغیر انرژی و امنیت غذایی چه سهمی در معادله بحران اوکراین دارند؟ ایدئولوگها و نظریهپردازانی…
دکتر ابراهیم متقی / رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
اگرچه بخش قابلتوجهی از توافق برجام نهایی شده اما هنوز موضوعات جدی جدیدی وجود دارد که نیازمند تصمیمگیری سیاسی از سوی مقامات و نهادهای اجرایی ایران و آمریکا خواهد بود. ایران تجربه برجام ۲۰۱۵ را دارد و بر این اساس تمایلی به تکرار آن در توافقی ناپایدار و غیرمتوازن ندارد. هر چند که برخی از مقامات وزارت خارجه ایران از ادبیات و مفاهیمی بهره میگیرند که نسبت چندانی با واقعیتهای توافق پایدار در روابط بینالملل نشان نمیدهد.
دنیای اقتصاد:
یک کارشناس ارشد روابط بین الملل ویژگیها و نشانههای یک توافق خوب هستهای در وین را برشمرد. رضا نصری، در گفت وگو با «ایسنا» در مورد دستاوردهای یک توافق خوب برای کشور در جریان مذاکرات وین اظهار کرد: معتقدم یک توافق خوب، توافقی است که در آن روابط تجاری و اقتصادی ایران با جهان «عادیسازی» شود؛ پروژه امنیتیسازی ایران و ایرانهراسی را خنثی کند، به نحوی که هیچ کشوری نتواند اقدامات خصومتآمیز و خلاف قانون خود علیه ایران را «مشروع» و «لازم» جلوه دهد؛ فضا را به گونهای سامان بخشد که…
ایلنا:
بلینکن گفت: مسأله تهاجم احتمالی روسیه به اوکراین یک نگرانی بینالمللی است و باید هم اینطور باشد، زیرا برخی اصول روابط بینالملل در معرض خطر قرار گرفته است.
رسالت:
برخی سیاستمداران ما متأسفانه روسیه را به «روسیه تزارها» و «روسیه شوروی» میشناسند و حاضر نیستند یک تکانی به حافظه تاریخی خود بدهند و تحولات روسیه را پس از فروپاشی شوروی مورد ارزیابی و سنجش قرار دهند، بهویژه روسیهای که با پوتین وارد هزاره سوم شد.
فارس:
سخنگوی وزارت امور خارجه چین گفت: ترور (سردار) قاسم سلیمانی نمونه دیگری است که نشان میدهد چگونه آمریکا خودسرانه هنجارهای حاکم بر روابط بینالملل بر اساس منشور سازمان ملل را تضعیف کرده است. این همچنین یکی از جنایات جنگی است که ایالات متحده با سوء استفاده از زور مرتکب شده است.