قدرت عاریه‌ای

حمایت ایران از بازیگران غیردولتی نمونه‌ دیگری از برخورداری از قدرت عاریه‌ای است. پژوهشگران به تعاملات ایران با بازیگران غیردولتی اسلام سیاسی مانند حزب‌الله لبنان، سازمان بدر عراق، حوثی‌های یمن، عصائب اهل الحق، کتائب حزب‌الله، حماس و جهاد اسلامی فلسطین (PIJ) اشاره می‌کنند. تعامل‌های ایران را می‌توان از طریق راه‌هایی مستقیم (با حزب‌الله، سازمان بدر، حوثی‌ها، عصائب اهل حق، کتائب حزب‌الله) و غیرمستقیم (با حماس و جهاد اسلامی) نشان داد.

در سپتامبر۲۰۱۷، شیخ سلطان برای شرکت در کنفرانس قبیله‌ای برای حمایت از قبیله‌ آل‌مره به عربستان سعودی سفر کرد. در نوامبر۲۰۱۷، او هزاران نفر از اعضای شاخه‌ بنی‌هاجر از قبیله‌ قحطان را که در استان شرقی عربستان سعودی گرد آمده بودند، مورد خطاب قرار داد و خواستار «پاک‌سازی در کشورش» شد؛ البته با حمایت محدود. در فوریه۲۰۱۸، شیخ سلطان از سوی رهبری امارات مورد استقبال قرار گرفت. با وجود این، تلاش‌های رهبری امارات و عربستان برای بسیج گروه‌های قبیله‌ای مخالف علیه نخبگان حاکم قطر «با موفقیت کمی» مواجه شد و…

قطر از اوایل قرن بیستم وفاداری قبایل را به‌ویژه از کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس و به‌طور گسترده‌تر در خاورمیانه جذب کرده است. همان‌طور که «علی الشاوی» استاد دانشگاه قطر توضیح می‌دهد، قطر به قبایل مسکن و مشاغل رایگان از جمله خدمت در ارتش ارائه می‌دهد. او توضیح می‌دهد که «دولت قطر خواهان جذب قبایل به قطر، جدا از کشورهای همسایه‌ای مثل عربستان و امارات است.»

برای توضیح ظهور قطر، محققان بر استفاده از ابزارهایی مانند رسانه‌ها، ورزش، سازمان‌های خیریه و «ارتباط با جنبش‌های خاص در جهان عرب، به‌ویژه اسلام سیاسی تاکید می‌کنند و وقتی از اسلام سیاسی صحبت می‌کنیم، به‌ویژه درباره اخوان المسلمین در مصر سخن می‌گوییم.» فریر اشاره می‌کند که قطر ابتدا از میانجی‌گری استفاده کرد و «[...] اساسا روی یک نیروی ایدئولوژیک شرط‌بندی کردند […] و بخشی دیگر از قدرت آنها به‌عنوان یک دولت کوچک الجزیره […] بود.» درعین‌حال، مدیرکل سابق الجزیره «وضاح خنفر» اشاره می‌کند که «قطر…

در مقایسه با دیگر انواع تثبیت‌شده قدرت، «قدرت عاریه‌ای» که با گنجاندن بازیگران غیردولتی در محدوده نظریه روابط بین‌الملل، دیدگاهی جایگزین ارائه می‌کند، بر دو چیز متکی است: یک عنصر ظرفیت دولت -مانند ظرفیت مالی - و یک عنصر ظرفیت یک بازیگر غیردولتی مانند تاثیر و نفوذ تثبیت‌شده‌اش. با انجام این کار، یک کشور (با استفاده از ثروت دولتی خود) نفوذ فراملی موجود یک بازیگر غیردولتی (برای اهداف سیاسی خود) را به عاریت می‌گیرد. به همین دلیل است که از واژه «قدرت عاریه‌ای» استفاده می‌شود؛ زیرا آن دولت به‌جای…

کتاب «قطر: رویکردهای یک قدرت عاریه‌ای» به قلم دیانا گالیوا، محقق کالج سنت آنتونی، دانشگاه آکسفورد، در سال۲۰۲۲ به نگارش درآمده و از سوی انتشارات راتلج منتشر شده است. این کتاب پارامترهای رشد سیاسی قطر را با بسط یک نظریه‌ جایگزین قدرت؛ یعنی قدرت «عاریه‌ای» توضیح می‌دهد. نویسنده نشان می‌دهد که چگونه ظهور قطر به‌عنوان یک قدرت منطقه‌ای را می‌توان صرفا با ظرفیت آن به‌عنوان یک کشور «عاریه‌ای»غنی از گاز توضیح داد. با استفاده از قطر به‌عنوان یک مطالعه‌ موردی تجربی از نظریه «قدرت عاریه‌ای»، خوانندگان…