دکتر زمانه حسننژاد
در اغلب منابع جغرافیایی و تاریخی بعد از اسلام فضای طبیعی جنوب و جنوبشرقی دریای خزر تبرستان و نقاط جنوب غربی آن گیلان و گیلانات نامیده شده است. این منطقه در قرون نخستین اسلامی بهدلیل عدم نفوذ مسلمانان از اهمیت چندانی برخوردار نبوده و از سوی جغرافینویسان تلاشی برای شناخت آن صورت نگرفته است. سرزمینهای جنوبی دریای خزر شامل استرآباد، مازندران و گیلان که خود شامل دیلم و تالش است، از بافت جغرافیایی و پوشش طبیعی شبیه به هم برخوردارند و در یک زیستبوم جغرافیایی میگنجند.