نابرابری

سعی من در این مقاله بر این است که ضمن بررسی تضادها و نابرابری‌‌‌های چشمگیر اجتماعی و اقتصادی بین زعفرانیه و یافت‌‌‌آباد، به‌عنوان دو منطقه مهم و نمادین در تهران، پیامدهای عمیق این تفاوت‌‌‌ها را بر سلامت عمومی و سیاست‌‌‌های اجتماعی برجسته کنم. پیاده‌‌‌روی از زعفرانیه، منطقه‌‌‌ای اعیان‌‌‌نشین و مرفه به یافت‌‌‌آباد، منطقه‌‌‌ای فقیر و حاشیه‌‌‌نشین، آشکارا تفاوت‌‌‌های شگفت‌‌‌آور در ساختار اجتماعی، ترکیب فروشگاه‌‌‌ها، وضعیت بهداشت عمومی، حضور پلیس، نرخ بیکاری و قیمت املاک را نشان می‌دهد. این…

یارانه، این هدیه‌‌ شیرین دولت‌‌‌ها به مردم و صنایع، مثل یک شمشیر دولبه است که می‌‌‌تواند هم معجزه کند و هم فاجعه بیافریند. از یک طرف، می‌‌‌تواند مثل یک فرشته‌‌ نجات، دست اقشار کم‌‌‌درآمد را بگیرد و آنها را از ورطه‌‌ فقر نجات دهد، می‌‌‌تواند به صنایع استراتژیک کمک کند تا بال و پر و اوج بگیرند، برای جوانان جویای کار، شغل ایجاد کند، نابرابری را کاهش دهد و اقتصاد را به یک مهمانی پررونق تبدیل کند.

پرهام پهلوان: شرایطی که افراد در آن متولد می‌‌‌شوند و در آن رشد می‌کنند، اعم از وضعیت اجتماعی- اقتصادی خانواده، محل زندگی، شبکه‌‌‌های اجتماعی، وضعیت اشتغال، تحصیلات و سطح دستمزد، از مهم‌ترین عواملی هستند که وضعیت سلامتی یک نفر را مشخص می‌کنند. تحقیقات نشان می‌دهند که رونق اقتصادی از قرارگرفتن در معرض خطرات بهداشتی اجتناب می‌کند.

نابرابری، تنها یک مساله اقتصادی نیست؛ بلکه در ابعاد پیچیده‌‌‌تر یک بحران سلامت است. هر روز که شکاف بین فقرا و ثروتمندان بیشتر می‌شود، جان‌‌‌های بیشتری از دست می‌رود.

سلامت یکی از مولفه‌‌‌های توسعه پایدار و از عوامل مهم تعیین‌‌‌کننده کیفیت سرمایه انسانی است. سطح توسعه اجتماعی-اقتصادی یک کشور به میزان قابل‌‌‌توجهی به وضعیت سلامت افراد وابسته است؛ چراکه سلامت می‌‌‌تواند از طریق کانال‌‌‌هایی مانند بهره‌‌‌وری و نوآوری بر رشد و توسعه اقتصادی تاثیر بگذارد. مطالعات صورت‌‌‌گرفته در زمینه عوامل تعیین‌‌‌کننده سلامت نشان می‌دهد که عوامل غیر‌پزشکی، از جمله عوامل اجتماعی، رفتاری و عوامل محیطی تعیین‌‌‌کننده سلامت، به مراتب نقش مهم‌تری نسبت به عوامل پزشکی ایفا می‌کنند.

برانکو میلانوویچ ،اقتصاددانی صربستانی-آمریکایی و نویسنده کتاب «داراها و ندارها تاریخ مختصر و خاص نابرابری جهانی» و رئیس دپارتمان پژوهشی بانک جهانی و استاد دانشگاه مِری‌لند در کالج پارک است.

پرهام پهلوان: دکتر احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در سخنرانی پیش از خطبه‌‌‌های نماز جمعه تهران به اهمیت گسترش بخش تعاونی در مبارزه با فقر، بیکاری، نابرابری و توسعه عادلانه اشاره کرد. با توجه به اهمیت قدرت‌‌‌های کوچک در ایجاد تحولات بزرگ و ظرفیت‌‌‌های مهم تعاونی‌‌‌ها در اشتغال‌زایی و اداره کشور، پرداختن به بخش تعاونی و افزایش قدرت‌‌‌ شبکه‌‌‌های اجتماعی مردمی، می‌‌‌تواند یک کلید جدی برای رسیدن به رشد و توسعه پایدار کشور باشد. در دنیای امروز تعاونی‌‌‌ها می‌‌‌توانند در جریان اصلی اقتصاد…

بحث تعاونی و نقش آن در توزیع درآمد و کاهش نابرابری از طریق آنها امر تازه‌ای نیست و از سال‌های دور به انحای مختلف در سایر کشورها رایج بوده است. پیش از انقلاب و از سال ۱۳۴۱ همزمان با بحث انقلاب‌سفید شاه، موضوع مشارکت کارگران و کشاورزان در فعالیت‌های اقتصادی از طریق تشکیل تعاونی‌ها به صورت رسمی و قانونی مطرح شد.

پشت پرده آمارهای خوش‌بینانه از کاهش نابرابری در ایران، واقعیت تلخ «افزایش چشمگیر فقر» پنهان شده است. گفته می‌شود در دوران دولت سیزدهم ضریب جینی (نابرابری درآمد) کاهش یافته، پس همه باید جشن بگیریم؛ اما وقتی به سفره‌‌‌های خالی مردم نگاه می‌کنیم، می‌بینیم واقعیت چیز دیگری است. واقعیت این است که برآوردها نشان می‌دهد سیاست‌‌‌های اقتصادی اخیر نه‌تنها نتوانسته‌‌‌اند شکاف طبقاتی را کاهش دهند، بلکه به عمق آن افزوده‌‌‌اند.

دنیای اقتصاد: زمانی که از افراد خواسته شود تا نظر خود را در خصوص سطوح نابرابری که در جامعه وجود دارد بیان کنند، عنوان می‌کنند که نگران شدید نابرابری‌ها هستند. اما درجه نگرانی آنها بسیار متغیر و دچار سوگیری است و این تفاوت می‌تواند منجر به شکل‌گیری گرایش‌هایی در ایشان شود که به تعبیری به رشد تقاضای آنها در خصوص افزایش سیاست‌های توزیعی و حرکت به سوی ایده‌های چپ‌گرایانه منجر شود. اما لزوما این اتفاق نخواهد افتاد؛ زیرا آنچه مطالعات نشان می‌دهند این است که «درک از نابرابری» بسیار تعیین‌کننده‌تر از «نابرابری…

دنیای اقتصاد-گروه اقتصاد بین‏ الملل: کریستالینا جورجیوا، رئیس صندوق بین‌المللی پول، در تازه‌ترین تحلیل خود درباره وضعیت رشد اقتصاد جهانی، زنگ خطر را به صدا درآورده است. او هشدار می‌دهد که حرکت اقتصاد جهانی سنگین شده است و این کندی می‌تواند به مبارزه جهانی علیه فقر و نابرابری ضربه مهلکی وارد کند.

یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌هایی که همراه با رشد مطرح می‌شود، نحوه توزیع عواید آن است. رشد اقتصادی ممکن است صرفا بخش اندکی از جامعه را منتفع سازد. بنابراین موضوع تقدم رشد بر توزیع یا عکس آن، یکی از موضوعات مهم در انتخاب استراتژی رشد برای جوامع مختلف بوده است.

دنیای اقتصاد-کیوان حسین‌وند: فقر را می‌توان این‌گونه توضیح داد که فقر، فقدان نیازهای اولیه انسانی برای دسته‌‌‌ای از افراد است که در مقابل این گروه محروم، گروه دیگری هستند که به فرصت‌‌‌ها و نتایج بالاتر، دسترسی آزادانه‌‌‌تر دارند. بر این اساس به ارتباط میان فقر و نابرابری نیز می‌توان رسید. فقدان گروه اول، به معنای توزیع ناعادلانه یا نابرابر منابع بین مردم یا گروه‌ها تعریف می‌شود‌(یانگ، ۲۰۱۷)‌.

سیاستگذاران اقتصادی غالبا سه هدف را دنبال می‌کنند: حفظ ثبات اقتصادی، افزایش بهره‌وری و کاهش نابرابری. گستره‌ای از عوامل بر توفیق سیاستگذاران در پیگیری این اهداف تاثیر می‌گذارند. تغییرات در فناوری تولید و ارائه خدمات یکی از این عوامل است. در این میان، پیشرفت‌های اخیر در فناوری هوش مصنوعی مولد (Generative Artificial Intelligence) در زمره‌ تغییراتی ا‌ست که احتمالا می‌تواند تاثیرات معناداری بر بهره‌وری (و در پی آن، رشد اقتصادی) و نابرابری (و در پی آن، عدالت اجتماعی) بگذارد. اما، پیش از ارزیابی…

ایسنا: کارشناسان هشدار می‌دهند هر چند فناوری‌های هوش مصنوعی به عنوان فناوری‌ پیشرفته، مورد استقبال قرار می‌گیرند، اما خطر تکرار سوگیری‌ها و نابرابری‌های موجود در دنیای امروز را دارند. در یکی از بزرگ‌ترین کنفرانس‌های فناوری جهان، چه در صحنه اصلی، چه در پنل‌های جانبی آن، یا در ده‌ها غرفه پر زرق و برق شرکت‌ها، همه از هوش مصنوعی صحبت کردند.

مدرسه زمستانه فقر و نابرابری به همت اندیشکده سیاستگذاری اقتصادی تهران و دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران، با حمایت موسسه توسعه و تحقیقات اقتصادی، ونداد کپیتال و پادکست سکه طی روزهای ۱۱ تا ۱۴ بهمن ماه امسال در دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران برگزار شد. این مدرسه، چهارمین مدرسه اندیشکده سیاستگذاری اقتصادی تهران بود. نخستین مدرسه در تابستان۱۴۰۱ با هدف معرفی جدیدترین و بهترین پژوهش‌ها و فعالیت‌های علمی در میان اقتصاددانان ایران برگزار شد. سپس مدرسه زمستانه۱۴۰۱ نظام بودجه‌ریزی در راستای آشنایی دانشجویان…

مساله نابرابری مدت‌ها است که از کانون پژوهش در حیطه اقتصاد فرا‌تر رفته و به موضوعی میان‌رشته‌ای تبدیل شده است. در این حوزه کارهای تجربی ارزشمندی صورت گرفته که به‌عنوان نمونه می‌توان به تحقیق ارزشمند آلبرتو آلسینا درخصوص نابرابری قومی و نقشی که در عقب‌ماندگی جوامع داشته است، اشاره کرد. کار آلواردو و آسواد نیز یک نمونه از کارهای ارزشمند در این حیطه است که با تمرکز بر خاورمیانه انجام شده است.

شومیپتر معتقد بود نوآوری به‌طور اجتناب‏‏‌ناپذیری اقشار پایین را نیز متنفع می‏‏‌سازد، اما اینکه این اتفاق چه زمانی رخ دهد، به سیاستگذاری بخش عمومی برمی‏‏‌گردد. بسیاری، از جمله استیگلیتز نظری عکس شومپیتر دارند. به طور قطع اثر تسریع استفاده از فناوری‌هایی نظیر هوش مصنوعی بر سطح نابرابری جوامع جدی است. در این پرونده از «باشگاه اقتصاددانان» سعی کرده‌ایم با بررسی آثاراقتصادی و اجتماعی توسعه فناوری وسرریزهای انقلاب صنعتی چهارم، این مساله را بررسی کنیم.

اقتصاد نیوز: ده درصد فقیرترین جمعیت ایران در سال ۹۹ تنها توانسته اند حدود ۲ درصد از کل درآمد موجود در ایران را به خود اختصاص دهند.

احسان آذر نیا: اوایل ماه نوامبر نخستین واکسن کرونا با اثرگذاری بالا از سوی دو شرکت فایزر و بایون‌تک معرفی شد. چندی بعد دو واکسن دیگر نیز معرفی شدند و روند تولید انبوه و توزیع آن در برخی کشورها مدتی است آغاز شده است. از مدت‌ها قبل درباره نابرابری در توزیع واکسن‌های کرونا هشدارهایی از سوی متخصصان بهداشتی داده شده بود و به‌نظر می‌رسد این نابرابری تحقق یافته است.

دنیای‌اقتصاد: نمایشگاه انفرادی عکس‌های آرش پژوه با عنوان «منطقه ۱» از جمعه ۲۳ خرداد در گالری شمیده برگزار می‌شود. در توضیح این نمایشگاه که با کیوریتوری بابک حقی برپا خواهد شد، آمده است: طبقه اجتماعی، گروه‌بندی وسیعی از افراد است که دارای منابع اقتصادی هستند. طبقات به تفاوت‌های اقتصادی و نابرابری در تملک و کنترل منابع مادی بستگی دارند. پایه‌های اصلی تعیین طبقات اجتماعی ثروت و شغل است. آرش پژوه در این مجموعه به بررسی طبقه‌ای ویژه از دو نظام اقتصادی ایران و آمریکا با نگاه و قاب ویژه خود پرداخته است.…