انتقال آب از زاب سال ۹۸ خاتمه می‌یابد
گزینه جدید احیای دریاچه ارومیه
بیش از دو دهه است که دومین دریاچه شور دنیا شرایط سختی را سپری می‌کند و تاکنون طرح‌های احیا نتوانسته شرایط آن را بهبود بخشد، کاهش بارش‌ها به همراه کم‌آبی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه این بار مسوولان را ناچار به روی آوردن به گزینه‌های جدید از جمله واردات آب از کشورهای همسایه کرده است.در خصوص احیای دریاچه ارومیه طی سال‌های گذشته تاکنون گزینه‌های زیادی مطرح‌شده، از دو سال پیش نیز موضوع انتقال آب دریاچه وان به دریاچه ارومیه بر سر زبان‌ها افتاده و این در حالی است که مسوولان آن را یک طرح در دست بررسی می‌دانند.
اسحاق جهانگیری در بازدید از آخرین وضعیت دریاچه ارومیه گفته بود: در طول سال‌های گذشته ستاد احیای دریاچه ارومیه تصمیمات متعددی اتخاذ کرده است و یکی از مباحث که از ابتدا مطرح بود موضوع انتقال آب حتی از دریای خزر و از خارج کشور به دریاچه ارومیه بود که این موضوع همچنان در دستور کار قرار دارد و مشاور خارجی نیز انتخاب‌شده تا مطالعات لازم را انجام دهد.اکنون دریاچه ارومیه بخش زیادی از وسعت خود را از دست داده و حجم و غلظت بالای نمک، تبخیر آب را افزایش می‌دهد. حال با این شرایط انتقال آب از سایر کشورهای همسایه چقدر می‌تواند تن تشنه این دریاچه را سیراب کند؟ این پرسشی است که پاسخ آن منوط به بررسی و انجام مطالعات همه‌جانبه است.
فاصله طولی دو دریاچه ارومیه و وان که روزهایی کاملا متفاوت را سپری می‌کنند، حدود ۱۷۰ کیلومتر است، در نظر گرفتن این فاصله کم به‌اضافه شرایط مطلوب فعلی وان ترکیه سبب شده متولیان احیای دریاچه ارومیه انگشت روی طرحی بگذارند که مخالفان و موافقان زیادی دارد.مدیر دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان غربی از رو به بهبود بودن وضعیت دریاچه ارومیه اظهار رضایت می‌کند اما درعین‌حال معتقد است به‌دلیل نبود ذخایر برف و نیز احتمال ادامه روند کاهش بارش‌ها از اردیبهشت امسال هیچ روان آبی به دریاچه ارومیه سرازیر نخواهد شد که این در فصل تابستان وضعیت دریاچه ارومیه را حادتر خواهد کرد.
انتقال آب تنها در حد یک ایده است
مهدی سرخوش در خصوص طرح انتقال آب از دریاچه وان ترکیه به دریاچه ارومیه گفت: انتقال آب از دریاچه وان در کشور همسایه تنها یک ایده است و هنوز هیچ اقدامی برای تحقق آن صورت نگرفته است.مدیر دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان غربی افزود: به‌دلیل کاهش بارش‌ها و وضعیت بحرانی دریاچه ارومیه در کنار تزریق نامناسب اعتبارات ستاد احیا، اهداف موردنظر طرح‌های یاد شده که سه سال از آغاز آنها گذشته نتوانسته تغییری در وضعیت موجود ایجاد کند که این موجب شده گزینه‌ای جدید در کنار طرح‌های ستاد احیا همچون واردات آب از کشورهای همسایه و حتی سایر منابع آبی داخلی مطرح شود.سرخوش با بیان اینکه تاکنون انتقال آب از زاب، دریای خزر و نیز آب دریاچه وان ترکیه مطرح شده است، گفت: بر اساس مطالعات اولیه که روی آب این دریاها انجام گرفته مشخص شد که آب خزر مناسب برای انتقال نبوده، ولی آب دریاچه وان از نظر فیزیکی و شیمیایی با آب دریاچه ارومیه مطابقت دارد.وی گفت: اکنون انتقال آب بین‌حوضه‌ای یکی از مصوبات اصلی ستاد احیای دریاچه ارومیه بوده که به این منظور عملیات اجرایی انتقال آب از زاب (در آذربایجان غربی) آغاز شده است.
انتقال آب از زاب سال ۹۸ خاتمه می‌یابد
سرخوش با اشاره به اینکه این طرح به وسعت ۳۵ کیلومتر در حال اجرا است، اضافه کرد: تاکنون ۱۸ کیلومتر از این طرح اجرایی شده و تا پایان سال ۹۸ آماده بهره‌برداری می‌شود که در صورت اتمام به‌صورت متوسط در دو دوره زمانی تابستانه و زمستانه ۶۵۰ میلیون مترمکعب آب به دریاچه ارومیه سرازیر می‌شود.مدیر دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه با تاکید بر اینکه اگر این طرح اتمام یابد دیگر نیازی به انتقال آب از دریاچه وان ترکیه نخواهد بود، گفت: حوضه زاب دومین حوضه پرآب کشور است که امیدواریم با تزریق به‌موقع اعتبارات شاهد تسریع در روند اجرای آن و اتمام بر اساس زمان‌بندی باشیم تا دیگر نیازی به بحث واردات آب نباشد.
شرایط در تابستان سخت‌تر می‌شود
هرچند سرخوش از مشخص شدن نتایج مطالعاتی آب دریاچه وان و مطابقت آن با دریاچه ارومیه خبر می‌دهد اما معاون فنی حفاظت محیط‌زیست آذربایجان غربی با اشاره به اینکه هر بحثی در خصوص انتقال آب باید با مجوز زیست‌محیطی صورت گیرد، گفت: هنوز هیچ نتیجه‌ای در خصوص مطابقت آب این دو دریاچه به محیط‌زیست ابلاغ نشده است.حجت جباری با بیان اینکه مطالعات حوزه به حوزه باید با مجوز محیط‌زیست صورت گیرد، اظهار کرد: طرح انتقال آب از دریاچه وان به دریاچه ارومیه جزو مصوبات ستاد احیای دریاچه ارومیه نبوده و در حد یک ایده است.وی در خصوص عدم تحقق اهداف طرح‌های ستاد احیای دریاچه ارومیه اضافه کرد: هنوز طرح‌های احیای دریاچه ارومیه در حال اجرا بوده و به اتمام نرسیده است از این رو نمی‌توان نظر کارشناسی قطعی در خصوص موفقیت و عدم موفقیت این طرح‌ها ارائه کرد.
جباری کاهش میزان بارندگی و عدم تزریق مناسب اعتبارات طرح‌های ستاد احیای دریاچه ارومیه را از مهم‌ترین دلایل عدم تحقق پیش‌بینی‌ها دانست و گفت: بر اساس برنامه زمان‌بندی شاهد عقب بودن طرح‌های ستاد احیا هستیم که امید می‌رود امسال با تزریق اعتبارات مناسب شاهد بهبود وضعیت فعلی باشیم.معاون فنی حفاظت محیط‌زیست آذربایجان غربی اظهار کرد: متأسفانه با توجه به کاهش میزان بارش‌ها در تابستان سال جاری شاهد تبخیر بالای آب موجود خواهیم بود.وی گفت: چند سالی است شاهد هستیم دریاچه ارومیه تبدیل به یک تالاب فصلی شده و با آغاز بارش‌ها در فصل زمستان وضعیت آن به‌صورت نسبی مناسب می‌شود و در فصل تابستان با تبخیر آب ناچیز دریاچه شرایط بحرانی‌تر می‌شود و این چرخه چند سالی است که ادامه دارد.
گزینه احتمالی
نماینده ارومیه در مجلس نیز در خصوص آخرین وضعیت دریاچه ارومیه و طرح انتقال آب از دریاچه وان ترکیه به دریاچه ارومیه گفت: با توجه به اینکه وضعیت دریاچه ارومیه نگران‌کننده بوده و توفان‌های نمکی ناشی از آن تأثیرات زیست‌محیطی مخربی در پی خواهد داشت احیای دریاچه ارومیه در اولویت دولت و سایر مسوولان قرار دارد.هادی بهادری با بیان اینکه در این زمینه طرح انتقال آب از زاب و سایر حوضه‌ها طی سال‌های اخیر مطرح شد، گفت: اکنون طرح انتقال آب از زاب با پیشرفت ۵۰ درصدی در حال اجراست و تا دو سال آینده نیز روند اجرای آن خاتمه می‌یابد.وی گفت: با توجه به وضعیت دریاچه ارومیه، علاوه‌بر انتقال آب از زاب نیاز به انتقال آب از سایر حوضه‌ها وجود دارد که طرح انتقال آب از وان به دریاچه ارومیه مطرح شد.
بهادری ادامه داد: در این راستا مطالعات تطابق آب دریاچه ارومیه و دریاچه وان توسط تیم‌های کارشناسی داخلی و نیز دانشگاه ملبورن صورت گرفت و نتایج این مطالعات مشخص کرد از نظر شیمیایی و نیز زیست‌محیطی آب وان مناسب برای انتقال است. نماینده ارومیه با بیان اینکه به‌دلیل اختلاف ارتفاع زیاد دریاچه وان از دریاچه ارومیه انتقال آب به‌راحتی می‌تواند صورت گیرد، افزود: هنوز این طرح عملیاتی نشده و مسیر انتقال آن مشخص نیست ولی اگر دو کشور به توافق برسند، این انتقال می‌تواند یکی از گزینه‌های مناسب برای احیای دریاچه ارومیه باشد.
بهادری گفت: ستاد احیای دریاچه ارومیه هر طرحی که بتواند موجب نجات این تالاب بین‌المللی شود را تحت بررسی و مطالعه قرار می‌دهد که انتقال آب از وان یکی از این طرح‌ها است.باوجود اینکه دولت، مسوولان و نمایندگان مجلس در روزهای اخیر طرح انتقال آب از دریاچه وان به دریاچه ارومیه را مجدد مطرح و سرتیتر خبرها قرار داده‌اند اما باید منتظر ماند و دید آیا با تجویز نسخه جدید نجات دریاچه ارومیه، می‌تواند دومین دریاچه شور دنیا را سیراب کند؟نسخه‌ای که تجویز آن به اعتقاد عده‌ای از کارشناسان نشدنی بوده و اگر روزی امکان اجرایی شدن نیز داشته باشد صرفه اقتصادی نداشته و نمی‌تواند گزینه مناسب و خوبی برای دریاچه ارومیه باشد.
ارسال نظر