رئیس اتحادیه صنف اغذیه‌فروشان و موادغذایی تهران در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد»:
۹۰ درصد واحدهای صنفی تعطیل شده‌اند
صنف اغذیه در این روزگار کرونایی واقعا فقط ۱۰ درصدش فعال بوده؟
بله، این ویروس منحوس روی همه حوزه‌های کاری به‌طور گسترده تاثیر منفی داشته و صنف پزندگان و اغذیه فست‌فود نیز تا ۹۰ درصد تعطیل شده.
دلخوشی آن ۱۰ درصد برای فعالیت؟
به‌صورت بیرون‌بر فعالند برای اینکه چراغ‌های مغازه خاموش نشود وگرنه استفاده چندانی برایشان ندارد.
وضعیت کارگرها چطور است، بسیاری هم که بیمه نیستند؟
اکثر واحدهای برند تا ۵۰۰نفر پرسنل داشتند، برخی برندها در تهران تا ۱۳ شعبه دارند، حتی در شهرستان‌ها شعبه دارند الان اکثر کارگرها بیمه شده‌اند.
این ویروس در اسفندماه نازل شد که برای ما «فصل» فروش است و معمولا واحدها چندماه پیش‌تر با خرید مواد اولیه طوری زمان‌بندی می‌کنند که در اسفندماه کسب‌وکارشان گل کند.
پس اوج فعالیت و درآمد صنف شما همین فصل بوده که از دست رفته؟
بله. واحدها دچار ضرر مضاعف شدند حتی مواد اولیه تاریخ مصرف‌دار فروش نرفت و...
پس اوضاع خوبی ندارید؟
عرض کردم. صنف ما واقعا دچار عسر و حرج شده.
حدس می‌زنید چند نفر بیکار شده‌اند؟
فعلا مشخص نیست. خیلی واحدها به ویژه برندها، حق بیمه کارگرانشان را با وجود بیکاری‌شان واریز می‌کنند و بیمه‌ها فعلا برقرار است تا ان‌شاءالله این وضعیت سفید شود.
تعداد واحدهای صنفی فعال تهران؟
حدود سه هزار واحد. با پروانه.
حداقل کارگرهای هر واحد به جز برندها؟
واحدهای بزرگ اکثرا تا چهل، پنجاه نفر پرسنل دارند اما میانگین هرکدام را پنج تا شش نفر حساب کن.
برای جبران زیان‌های صنفی پیشنهادهایی به دولت ندادید؟
چرا الان متن درخواست پیش روی من است چند درخواست اصلی داریم.
نخستین درخواست از دولت؟
اعطای تخفیفات و تعدیل‌های مالیاتی اعم از مالیات عملکرد و ارزش افزوده.
دومین تقاضا؟
شهرداری عوارض دریافت نکند.
دیگر؟
معافیت پرداخت حق بیمه کارگران برای مدت معلوم.
چهارم؟
لحاظ بیمه بیکاری برای کارکنان و کسبه.
پنجم؟
شمول مقررات بیمه بیکاری حداقل سه‌ماهه برای صاحبان واحدهای صنفی.
ششم؟
اعطای وام‌های کم‌بهره.
هفتم؟
جبران خسارت مواد اولیه تاریخ مصرف‌دار.
هشتم؟
استمهال ارسال اظهارنامه مالیاتی و منظورنکردن جریمه دیرکرد.
به کدام تقاضا ترتیب اثر داده شده؟
در ارتباط با مالیات چندماهی مهلت داده‌اند اما درباره دیگر موارد درخواستی تاکنون هیچ ترتیب اثری داده نشده.
کسانی هستند که مستاجر واحد صنفی‌اند تکلیف این خسارت‌دیدگان چه می‌شود؟
متاسفانه خیلی ضرر کردند البته با پیگیری‌های برخی مالک‌ها ۳۰ تا ۵۰ درصد از اجاره کم کرده‌اند. برخی مالک‌ها اسفند و فروردین اجاره نگرفته‌اند.
برندهای شاخص برای واحدهای استیجاری برای دکور و مبلمان مغازه و... هزینه‌های زیادی کرده‌اند تکلیف چنین زیان‌هایی چه می‌شود؟
شما حساب کن برخی برندها برای یک واحد ۲۰۰، ۳۰۰ متری بالای یک میلیارد هزینه کرده برای فضاسازی. چون هزینه‌ها سرسا‌آور است.
پس واقعا خیلی‌ها دچار عسر و حرج شده‌اند!
بله ضمن اینکه خیلی از واحدها نیز «گنجشک‌روزی»اند یعنی اگر مغازه‌شان یک روز کار نمی‌کرد شب برای زن و بچه‌شان چیزی نمی‌توانستند خانه ببرند. این چنین مشکلاتی رخ داده.
اما شایع است که این صنف تا ۵۰ درصد سود دارد؟
صنف ما از اصناف کم‌درآمد و ضعیف است. حدود ۸۰ درصدشان درآمد متوسط دارند و به شدت آسیب‌پذیرند. زیرا در سطح تهران به قدری واحد صنفی ایجاد شده که به حد اشباع که چه عرض کنم، از زمان خیلی پیش‌تر از کرونا به حد بحران رسیده بود! دوما کسی جرات نمی‌کند چنان سودهایی داشته باشد.
لطفا بیشتر توضیح دهید.
زیرا بحث رقابت است هر واحد می‌خواهد نازل‌ترین قیمت و باکیفیت‌ترین جنس را عرضه کند تا چراغ مغازه‌اش روشن باشد. الان در این صنف رقابت‌ها تنگاتنگ است.
پس رقابت بی‌رویه در این صنف هم مخل است و نه سازنده؟
در صنف‌های دیگر هم رقابت بی‌رویه اغلب مخل کسب‌وکار است. اما در صنف ما این واقعیت بدتر است؛ اینکه در یک خیابان مثلا ۱۰ واحد صنفی لازم است اما می‌بینید ۵۰ تا باز می‌شود! اغذیه‌فروشی هم که بورس‌پذیر نیست.
اوایل کرونا اگر می‌دانستید چنین تاثیر گسترده‌ای خواهد داشت چه توصیه‌ها و راهکارهایی به همکاران می‌دادید؟
واقعیتش این کرونا بلایی بود که ناگهانی آمد. صنف مواد غذایی با مردم و خانواده سروکار دارد. خانواده‌ها که بیرون می‌آیند در کنار خرید و گردش غذایی هم بیرون می‌خورند اما در این دوران ناگهان ورق برگشت. هیچ کاری از دستمان بر نمی‌آمد چه‌کار می‌توانستیم بکنیم.
از سوی همکاران چه انتقادهایی می‌شود؟
واحدهای تحت پوشش ما انتقاد و اعتراض دارند. تلفن می‌زنند و مراجعه می‌کنند ولی ما تنها کاری که توانستیم بکنیم نامه به اتاق اصناف تهران و ایران و وزارت بازرگانی دادیم. کاری دیگر از دستمان بر نمی‌آید. صدمه دیدیم واقعا.
دولت که گفته به کمک آسیب‌دیدگان می‌آید؟
تا حالا که در حد حرف بوده و ما هیچ کمکی ندیده‌ایم.
دولت توان مالی کمک بلاعوض مانند دیگر کشورها ندارد. اما وعده و وعید داده‌اند برای پرداخت وام کم‌بهره. این سیاست کارساز است؟
واحدهای بسیاری هستند که اگر کمک دریافت نکنند دیگر نمی‌تواند به فعالیت خود ادامه دهند که خودش خطر بزرگی است. واحدهایی که اگر روزانه کار نمی‌کردند زن و بچه‌هایشان نیازمند می‌شدند الان بسته شده و سرمایه‌ای ندارند تا به کار بپردازند دولت باید این بخش را دریابد و وام بلاعوض بدهد تا به بیکاران اضافه نشود ولی متاسفانه دارد همان می‌شود.
پس درآمد اغلب واحدها در هر صورت پایین است، چه کرونا بماند چه برود.
در گذشته ما حریم امن داشتیم و امنیت صنفی برقرار بود به خاطر مثلا مهار یا پنهان کردن بحران بیکاری این فضا و حریم امن را برداشته‌اند که اشتباه بود چون در هر شغلی باید حد و حدودی باشد آیا درست است در یک خیابان چند واحد اغذیه وجود داشته باشد؟
شده یکی بود یکی نبود در هر خیابان، کُلی اغذیه‌فروشی بود؟
ما بالاخره به مسوولان حرف و اعتراض و نظرات‌مان را می‌رسانیم و آنها هستند که تصمیم‌گیرنده‌اند. برخی وقت‌ها هم زیاد اصرار کنیم می‌گویند به‌خاطر خودتان می‌گویید که چندتا واحد صنفی دارید!
ولی شما که نماینده یک صنف هستید هرچند صاحب واحدهایی هم باشید!
منطق نباشد این حرف‌ها هم زده می‌شود صنف ما بالای ۸۰ درصد مظلوم واقع شده چون صنف ضعیفی هستیم بیشتر ضررکرده‌ایم.
گردش مالی صنف شما قابل احصا است که دریابیم در این دوران میزان ضرر و زیان‌تان چه قدر بوده است؟
می‌شود این را جمع و تفریق کرد هرچند تاکنون انجام نشده ولی در کل ما سه هزار واحد صنفی و شماری واحدهای بدون پروانه داریم ولی رقم بالایی است؛ کم نیست حتی آن ۱۰ درصد فعال هم زیان‌ده است.
سکوی پرتابی و امیدی نیست؟
امید واحد صنفی به اتحادیه‌اش است ما هم که تحت پوشش اتاق اصناف تهران و در راس آن اتاق ایران و «صمت» هستیم. ما که خودمان نمی‌توانیم وام بدهیم خود اتحادیه سه ماه است که درآمد ندارد و تعطیل است.
راهکار برون‌رفت از این وضعیت؟
خود مسوولان بیایند بررسی کنند و برنامه بدهند تا وضع از این بدتر نشود. چرخه فروش و تولید و پخش زنجیروار به هم ربط دارند ما بیشتر مصرف‌مان پنیر، گوشت مرغ، سوسیس و... است که اگر یکی از زنجیره‌ها آسیب ببیند دیگران هم متاثر می‌شوند. مثلا در این مدت ارزانی مرغ به خاطر بسته بودن اغذیه‌فروشی‌ها بوده است که مصرف پایین آمد و تولید بالا بود.
پس حال عمومی صنف شما اصلا خوب نیست؟
اصلا. ضربه مهلکی خورده. بی‌سابقه در تاریخ.
فراتر از این همه تلخی از خوشی‌ها و خاطرات خوب اتحادیه بگویید.
در این سی و اندی سال من از اول حقوق نگرفتم برای رضای خدا با عرق صنفی تلاش کردم مشکل مراجعان حل بشود و گرهی باز کنیم اینها مایه شادی است.
اطلاع دارید در کشورهای دیگر چه کمک‌هایی از سوی دولت‌شان برای اتحادیه‌ها منظور شده؟
تا جایی که خبر دارم در آمریکا و اروپا یکایک این واحدهای زیان‌دیده شناسایی شده‌اند. واحدهای بسته شده تحت حمایت هستند و کمک می‌گیرند. اینجا در ارتباط با اظهارنامه‌های مالیاتی چند ماهی فرجه داده‌اند و بس. ولی خودشان هم می‌دانند با این احوال کسی نمی‌تواند اظهارنامه بدهد.
و از رخدادهای صنفی خوب؟
این اتحادیه در کارهای نیک هم فعال است. در رزن استان همدان و روستاهای محروم اردبیل هفت هشت تا مدرسه ساختیم و در کارهای نیک دیگر هم فعال هستیم. سال گذشته حدود ۸۰ مورد جهیزیه برای نوعروس‌های نیازمند تهیه کردیم. هرچند گفتن ندارد.
