در واقع کاسب‌هایی که برای حفظ سلامتی خود و خانواده‌شان از خیر بازار شب عید گذشتند در ماه‌های آغازین بهار باید جبران مافات می‌کردند، اما مساله ماندگاری بیماری و سپس شیوع موج دوم، یکسری شغل‌ها را در مرز تعطیلی همیشگی قرار داده است. وضعیت جبری فاصله‌گذاری، واحدهای صنفی متعددی را در معرض انقراض قرار داده ‌است. گرچه یکسری مشاغل کسادی، رکود و تعطیلی‌های موقت را تجربه می‌کنند، اما واقعیت تلخ و اجتناب‌ناپذیر روال روبه نابودی آنهاست. بعضی از این کسبه، همچنان حیرت‌زده، خسارت‌ها و ضررهایشان را که روزانه رقم بزرگ‌تری می‌شود، شماره می‌کنند و بعضی شکست مالی را پذیرفته و وسایلشان را حراج کرده‌اند. اما در هر بحرانی نخستین کاری که باید انجام داد، جلوگیری از رفتارهای هیجانی و شتاب‌زده است.

پاندمی همه مشاغل دنیا را تحت تاثیر قرار داده؛ اما با پذیرش تغییر کلی زندگی بشر در مراودات و رفتارهای روزانه، می‌توان تا حد زیادی از ادامه ضررها جلوگیری کرد. تغییر کاربری فضاهای شغلی، تحویل واحدهای استیجاری صنفی، تعطیل و تغییر شغل، راه‌هایی است که ذهن خیلی‌ها را درگیر کرده ‌است. ‌برای نمونه تالارهای پذیرایی ماه‌هاست در سکوت سپری می‌کنند و تعدیل نیروهای زیادی داشته‌اند. مجموعه‌های پذیرایی می‌توانند با رعایت پروتکل‌های بهداشتی با سود کمتر و حاشیه درآمدی پایین‌تر کسب‌و‌کارشان را ادامه دهند. رستوران‌ها و اغذیه‌فروشی‌ها پس از تعطیلی نوروز و دریافت مجوز بازگشایی از سوی دولت، بیشترین ترددها و ازدحام مشتریان را تجربه کردند که یکی از دلایل ماندگاری و گرفتاری پیک دوم بیماری از سوی جامعه پزشکی عنوان می‌شود.

یک قانون فیزیکی به‌نام «گریز از مرکز» وجود دارد که ابعادی بیش از فیزیک را دربر می‌گیرد. این قانون نشان داده در روانشناسی اجتماعی کارکردی اجتناب‌ناپذیر دارد. یکی از دلایل راه‌افتادن موج دوم پاندمی و تعطیلی ادامه‌دار یکسری کسب‌و‌کارها از همین اصل ناشی می‌شود و ستاد ملی  مقابله با کرونا با تکیه بر همین اصول، فاصله‌گذاری فیزیکی را جایگزین قرنطینه اجباری کرد؛ اما این هم نتوانست مانع تعطیلی اجباری یکسری مشاغل بشود. یکی از دلایل هجوم جمعیت به کافه‌ها و رستوران‌ها همین محدودیت موقت بود.

با توجه به تغییراتی که بشر طی نیم قرن اخیر تجربه کرده و شیوه‌های زیستی‌اش دستخوش دگردیسی‌های جدیدی شده است، باید خود را برای زندگی در شرایط انواع هجمه‌های بیولوژیکی آماده کند. شاید ویدئوکنفرانس‌های گروهی خانوادگی جایگزین صله رحم بشود و شاید مراسم‌های جمعی عروسی و عزا، هر روز کم تعدادتر، برگزار شود و هزاران شغل دیگر پیش بیاید. ما باید خود را برای تغییرات زیستی آماده کنیم.