اصناف و تشکل‌های صنفی از دوران مشروطه تاکنون از اقشار معتمد مردم و یکی از مفاصل روابط‌اجتماعی به‌شمار می‌آیند. طی یک‌سال گذشته به‌دلیل شیوع بیماری کرونا و عدم‌حمایت لازم و به‌وقت از سوی دولت کسبه زیادی دچار خسارت شدند. کسبه و بازاریان با وجود خطر بیماری برای رفع تعهدات اخلاقی و مالی خود در محل کار حاضر شدند. هرجا تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا بر تعطیلی صنوف بود، کرکره‌ها را پایین کشیده و خانه‌نشینی پیش گرفتند. وضعیت پیش‌آمده تا حد زیادی به اعتبار شاغلان زیادی در اصناف مختلف لطمه وارد کرد. بعضی افراد که پس‌اندازی نداشتند و در واحد استیجاری با هزار امید و آرزو، کسب‌وکاری برای خود و نزدیکانشان دست و پا کرده بودند ناچار به تعطیلی مغازه شده و در شهرهای بسیاری، حتی پروانه کسب را تحویل داده و خواهان ابطال آن شدند.

شاید هر کاسبی بتواند با تلاش دوباره خسارت‌های مالی را تا حدی جبران کند اما آسیب‌های روانی و اجتماعی آن به‌مراتب پرهزینه‌تر است. از آنجا‌که سرمایه اجتماعی بزرگ‌ترین سرمایه هر جامعه‌ای به‌حساب می‌آید، هنگام تعطیلی اجباری هر کسب‌وکار، بیشترین هزینه به جامعه وارد می‌شود. یکی از ارزشمندترین دارایی‌های هر فرد شاغل، میزان ارتباط و اعتباری است که در مسیر شغلی کسب کرده است. به‌عبارتی ارزش افرادی که به او اعتماد دارند بر ارقام دارایی‌هایش می‌چربد و ارزش سرمایه اجتماعی، بالاتر از ارزش‌های اقتصادی، به‌عنوان یکی از زیرساختی‌ترین مصالح توسعه پایدار به‌شمار می‌رود. 

حفظ و توسعه اعتماد مردم به اصناف مختلف به افزایش سرمایه اجتماعی می‌انجامد. گرچه اصناف و تشکل‌ها با هدف پیگیری مطالبات صنفی به‌صورت تخصصی در حوزه‌های مختلف تشکیل شده و خبره‌های هر رسته شغلی با رای همکاران انتخاب می‌شوند اما نظرگاه و رویکرد اصناف همان‌گونه که تاکنون بوده، باید مشتری‌محور باشد. اصناف و تشکل‌های زیادی در سطح کشور وجود دارند که سامانه‌هایی برای هم‌افزایی با همکارانشان ایجاد کرده‌اند. جا دارد بخشی هم به صدای مشتری تخصیص دهند تا بیشتر متوجه چالش‌های مشتریان و همگنانشان باهم باشند. شرایط فعلی با خلف‌وعده‌های بسیار دولت و فشارهای اقتصادی به بدنه جامعه، بیشترین آسیب را به اعتماد اجتماعی وارد کرده است. اصناف با پتانسیل بزرگ اعتمادسازی بین اقشار مختلف جامعه، می‌توانند جامعه ایرانی را از یک بزنگاه فرهنگی اجتماعی- اقتصادی به سلامت عبور دهند. اقتصاد این روزهای ایران مانند جامعه بیش از هر چیز به اعتماد نیاز دارد و کسبه و بازاریان بیش از بقیه شهروندان می‌توانند در این شرایط، نقش‌آفرینی داشته باشند. 

در شرایط توسعه فضای مجازی و هجرت شهروندان از پاساژگردی به اینستاگردی، خلاقیت در صنوف مختلف می‌تواند راه‌های جدیدی برای تولید و حفظ اعتماد اجتماعی ایجاد کند. راه‌اندازی آموزش ارتباط با مشتری برای رسته‌های مختلف شغلی، ایجاد راه ارتباطی مشتری با اتحادیه‌ها و ده‌ها راهکار دیگر که اهل فن و مهارت می‌توانند به‌کار ببندند و نتیجه آن افزایش اعتماد اجتماعی است. 

اخبار مرتبط