تصرف سفارت آمریکا از سوی دانشجویان انقلابی
دانشجویانی که سفارت را اشغال کردند، خود را دانشجویان پیرو خط امام نامیدند تا به این وسیله خود را از دیگر دسته‌ها و گروه‌های سیاسی کشور جدا کنند. در اعلامیه‌ای که چند ساعت بعد از سوی دانشجویان منتشر شد، گفته شده بود: ما دانشجویان پیرو خط امام خمینی به منظور اعتراض به دسیسه‌های امپریالیستی و صهیونیستی سفارت جاسوسی آمریکا در تهران را به تصرف در آوردیم تا اعتراض خود را به گوش جهانیان برسانیم. آنان اعلام کردند که اقامت شاه مخلوع در آمریکا توطئه تازه‌ای است که امپریالیسم آمریکا علیه انقلاب اسلامی ایران تدارک دیده است. یک روز بعد از اشغال سفارت، امام خمینی اقدام دانشجویان را تایید کرد و حمایت خود را از آنان اعلام کرد. حمایت امام از اقدام دانشجویان باعث شد تا دانشجویان به‌صورت جدی‌تر و عملی‌تر خواسته‌هایشان را مطرح کنند. دانشجویان در اطلاعیه شماره ۱۷ خود اعلام کردند: به دولت آمریکا اخطار می‌کنیم که باید شاه مخلوع را به ایران تحویل دهد؛ در غیراین‌صورت همان‌ط‌ور که امام فرمودند ملت ایران تصمیم دیگری خواهد گرفت.
در برابر این وضعیت در آمریکا هیات ویژه‌ای برای رسیدگی به مساله گروگان‌ها به ریاست برژینسکی تشکیل شد. در این باره سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا گفت: بین مقامات وزارت امورخارجه و مقامات دیپلماتیک ایران در این مورد تماس‌هایی برقرار شده است. دانشجویان اشغال‌کننده سفارت خواستار بازگردانده شدن شاه که درحال معالجه پزشکی بود به ایران شدند. مقامات آمریکا در پی آن بودند که از دولت موقت برای آزادی گروگان‌ها کمک بگیرند؛ ولی مهندس بازرگان یک روز پس از تصرف سفارت استعفانامه خود را تقدیم امام کرد؛ زیرا بنا به گفته خودش دولت موقت از نظر مسوولیت اداری و سیاسی مملکت و حفظ حقوق نمایندگان و اتباع خارجی طبق تعهدات بین‌المللی نمی‌توانست مخالف این عمل نباشد. پس از استعفای بازرگان، امید آمریکا برای حل هر چه سریع‌تر بحران به یأس تبدیل شد. زیرا ناگهان متوجه شد که هیچ روزنه‌ای برای ایجاد رابطه وجود ندارد.
پس از استعفای بازرگان امام اداره مملکت را تا تشکیل اولین مجلس شورای اسلامی به شورای انقلاب واگذار کرد. شورای انقلاب بر خلاف دولت موقت یکدست نبود و مرکب از عناصر میانه‌رو، تندرو، روحانی و غیر روحانی بود. در درون شورای انقلاب در مورد مساله گروگان‌گیری اختلاف‌نظر وجود داشت. عده‌ای این مساله را خدشه‌ای بر انقلاب و کشور ایران تلقی و برخی دیگر همسو با انبوه طرفداران این مساله موافق و گاه با اندکی انتقاد همراه بودند. دانشجویان پیرو خط امام تا زمان پایان بحران گروگان‌گیری در سال ۱۳۵۹/ ۱۹۸۱ برای کنترل سیاست خارجی ایران به کشمکش با مقاماتی چون بنی‌صدر و قطب‌زاده برخاستند.
ارسال نظر