نیکولای پرژوالسکی، جغرافیدان و سیاح
وی در ارتقای دانش اروپاییان از جغرافیای آسیای مرکزی نقشی برجسته داشت. از دیگر سو پرژوالسکی به دلیل کشف شتر وحشی و تنها گونه باقی مانده اسب وحشی موسوم به اسب پرژوالسکی شهرت دارد.
پرژوالسکی در ۱۲ آوریل ۱۸۳۹ در یک خانواده اشرافی در اسمولنسک امپراتوری روسیه به دنیا آمد و در یک آکادمی نظامی در سن‌پترزبورگ تحصیل کرد. در ۱۸۶۴ وی در یک مدرسه نظامی در ورشو تدریس جغرافیا را آغاز کرد.
در ۱۸۶۷ وی از انجمن جغرافیای روسیه خواست تا راهی ایرکوتسک در جنوب سیبری شود. هدف وی کشف حوضه آبگیر رودخانه یوسوری بود. در سال‌های بعد وی چهار سفر اکتشافی به آسیای مرکزی انجام داد:
• از ۱۸۷۰ تا ۱۸۷۳ از دریاچه بایکال تا صحرای گبی را درنوردید و سپس راهی بیجینگ شد. وی سپس یانگتزه علیا را کشف کرد و در ۱۸۷۲ راهی تبت شد. وی توانست هجده هزار کیلومتر مربع را پیمایش کند.
• از ۱۸۷۶ تا ۱۸۷۷ از ترکستان شرقی (سین کیانگ) و از طریق کوهستان تین شان سفر خود را آغاز کرد. او از بیابان تاکلاماکان گذشت و کوشید تا به لهاسا برسد.
• سومین سفرش از ۱۸۷۹ تا ۱۸۸۰ و از ناحیه هامی شروع شد. وی از حوضه آبگیر چیدام تا دریاچه چینگهای را درنوردید و سپس از تین شان راهی تبت شد. او توانست به ۲۶۰ کیلومتری لهاسا برسد اما مقامات آن ناحیه وی را از ادامه این سفر منع کردند.
• پرژوالسکی چهارمین سفر خود را از اولان باتور مغولستان آغاز کرد و از طریق صحرای گبی راهی آلاشان وکوهستان شرقی تین شان شد؛ او از ترکستان غربی گذشت و توانست از ایسیک کول، یکی از بزرگ‌ترین دریاچه‌های کوهستانی جهان بازدید کند.
سفرهای پرژوالسکی دانش غرب در مورد جغرافیا، گیاهان و گونه‌های جانوری آسیای مرکزی را در باب آسیای مرکزی ارتقا داد. پرژوالسکی در حالی که داشت برای پنجمین سفر اکتشافی خود مهیا می‌شد در پی ابتلا به بیماری تیفوس در اول نوامبر ۱۸۸۸ در قراکول قرقیزستان در سن ۴۹ سالگی درگذشت.
