کشف راه دریایی به هند

در ۲۸ آگوست ۱۴۹۸، راه دریایی هندوستان، توسط دریانورد پرتغالی، واسکودوگاما کشف شد. گاما در ۱۷ فوریه ۱۴۶۹ به دنیا آمد. در آن زمان، جوانان زیادی به دریانوردی علاقه داشتند، از این رو واسکودو گاما نیز وارد این حرفه شد و در سال‌های بعد، به دریانوردی مجرب تبدیل شد. در همان اوقات که کریستف کلمب، دریانورد و مکتشف ایتالیایى، راهی را به سوی هندوستان جست‌وجو می‌کرد، واسکودوگاما در پی یافتن مسیری از طرف دماغه امید نیک در جنوب آفریقا بود تا از طریق خلیج عمان به هند برسد.

از این رو به‌عنوان اولین اروپایى، سفر خود را به هند در سال ۱۴۹۷ آغاز کرد. وی که در این سال لیسبون، پایتخت پرتغال را با چهار کشتی ترک کرده بود، از طریق اقیانوس اطلس عازم جنوب شد و چون برخلاف پیشینیان خود از خط ساحلی حرکت نمی‌کرد، در وقت صرفه‌جویى زیادی کرد. واسکودوگاما پس از دور زدن دماغه امید نیک در جنوبی‌ترین نقطه قاره افریقا، به سوی سواحل شرقی آفریقا بالا آمد و شهرهای ثروتمند تجار عرب را در موزامبیک مشاهده کرد. وی در ادامه، از سواحل کنیا عازم اقیانوس هند شد و در آوریل ۱۴۹۹ پس از حدود ۲۰ماه سفر دریایى، در بندر تجارتی کلکته در شبه‌قاره هند پهلو گرفت. راه اکتشافی واسکودوگاما بسیار طولانی بود، ولی به دنبال او، دریانوردان دیگر پرتغالی نیز همان راه را پیش گرفتند و بنادر تجارتی و مستعمراتی پرتغال را در آفریقای شرقی و ساحل غربی هند تشکیل دادند. همچنین دستیابی اروپاییان و به‌ویژه پرتغالی‌ها بر این سرزمین سبب رونق تجارت و انباشت ثروت بادآورده در اروپا شد. واسکودوگاما در سفر دوم خود، با ۲۰کشتی به حرکت درآمد و قصد داشت حاکمیت پرتغال را بر آفریقا تثبیت کند که در این راه از اعمال زور و فشار نیز خودداری نکرد. با این حال، به سبب خشونت و سوءمدیریت و نیز بدگویى از وی، به مدت ۲۰ سال خانه‌نشین شد. واسکودوگاما در سال ۱۵۲۴ به‌عنوان نائب‌السلطنه هند راهی این سرزمین شد، اما این مقام چندان پایدار نماند و با مرگ وی در ۱۶ نوامبر ۱۵۲۴ در ۵۵ سالگی، رویای او برای حکومت بر هند تعبیر نشد. واسکودوگاما در سفرهای دریایی خود، مناطق ناشناخته‌ای را کشف کرد و راه‌های دریایی را شناساند، اما این امر زمینه‌ساز حضور استعماری نیروهای پرتغال و دیگر کشورها در آفریقا و آسیا و باعث استثمار مناطق وسیعی از جهان در طول قرن‌های متمادی شد.