کارخانه برق تبریز

امتیاز تاسیس کارخانه برق در تبریز در سال۱۲۸۱ خورشیدی به نام مرحوم قاسم‏خان والی صادر شد و او نخستین کارخانه برق این شهر را در پل شاهی دایر کرد. در کتاب «موانع تاریخی رشد سرمایه داری در ایران» آمده است: «در این زمان (۱۲۸۱ خورشیدی) یک کارخانه برق در رشت دایر و یک کارخانه دیگر برق در تبریز با ۱۲۵ قوه اسب به وسیله قاسم‏خان امیر تومان تاسیس شد.» این کارخانه در سال۱۲۸۵ خورشیدی منهدم شد و از بین رفت. به روایت دیگری قاسم‏خان موفق شد در وهله نخست تعداد کمی چراغ در اطراف خیابان مجیدی (مجدالملک) روشن کند. وی با یک مهندس روسی به نام فون اشمیت قراردادی منعقد کرد تا با مشارکت یکدیگر صنعت برق را در این شهر راه اندازی کنند. مهندس مذکور مبلغ ۲۰۰هزار منات (واحد پول روسی در دوران تزاری) از بانک استقراضی روس وام گرفت و آغاز به‏کار کرد. پس از جنگ جهانی اول که مطالبات بانک استقراضی روس به دولت ایران انتقال یافت، مهندس روسی متواری شد و کارخانه برق زیر نظر وزارت دارایی قرار گرفت.