در مجمع‌جهانی اقتصاد ارائه شد

تحولات جهانی اینترنت ۵G

سیمین عزیزمحمدی صنعت ICT در هر گوشه‌ای از اقتصادها، جوامع و زندگی خصوصی افراد قرار گرفته و به یکی از مهم‌ترین محرک‌های رشد اقتصادی که جهان تا به حال دیده، تبدیل شده است. این صنعت که عمدتا با سرمایه خصوصی ساخته شده، قادر به برقراری ارتباط بین مردم، بین مرزها و بین دستگاه‌های مختلف(از طریق یک راه قابل پیش‌بینی و قابل اعتماد) است و همین امر تحول عظیمی تحت عنوان انقلاب چهارم را رقم خواهد زد. در این میان، یکی از ابزارهای مهم تحول‌آفرینی صنعت موبایل است.

قدرت تغییر فناوری موبایل فوق‌العاده است، تغییری که هیچ تکنولوژی نتوانسته تاکنون ایجاد کند. در حال‌حاضر که نزدیک به چهار دهه از عرضه نخستین نمونه‌های تلفن همراه در دهه ۱۹۸۰ می‌گذرد، حدود ۸/۷میلیارد مشترک موبایل در سطح جهان وجود دارد و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۳ این رقم به ۱/۹ میلیارد مشترک افزایش یابد.همچنین نتایج یک مقاله پژوهشی کالج امپریال لندن حاکی از آن است که رشد ۱۰درصدی نفوذ اینترنت موبایل به‌طور متوسط باعث افزایش ۶/۰ تا ۸/۲ درصدی (بسته به مشخصات مدل) رشد اقتصادی می‌شود که تنها در سال ۲۰۱۶، معادل ۵۰۰ تا ۲ هزار میلیارد دلار در سراسر جهان بود.مقالات منتشر‌شده از سوی مجمع‌جهانی اقتصاد نشان می‌دهد این یک تغییر شگرف بوده و هنوز در آغاز مسیر است. جهان به سرعت در حال حرکت بوده و انتظارات با همین سرعت تغییر می‌کند.

نخستین خدمات تلفن همراه با نسل دوم اینترنت یا ۲G در حد انتقال اطلاعات صوتی و داده‌ها(به‌صورت محدود) بود. در فناوری نسل سوم یا G۳، انتقال داده‌ها بهتر شد تا اینکه با راه‌اندازی نسل چهارم یا G۴، خدمات G۳ سریع‌تر انجام گرفت. البته بدون افزایش کیفیت خدمات و قابلیت‌های G۴، تجربه خدماتی مانند خرید آنلاین، پخش موسیقی و ویدئو به این شکل برای کاربران شکل نمی‌گرفت.تکنولوژی G۴ به سرعت در حال رشد بوده به‌طوری‌که در طول پنج سال نخست راه‌اندازی آن، ۵/۲ میلیارد نفر به آن دسترسی پیدا کردند، این رقم برای کاربران G۳ در هشت سال محقق شد. در طول دوران G۴، شرکت‌های بزرگ اینترنت رشد کرده و تقاضای تقریبا ناپایدار مصرف‌کنندگان برای خدمات ویدئویی و اینترنت همراه در گوشی‌های هوشمند و سایر دستگاه‌های را تامین کرده‌اند. ترافیک در شبکه‌های موبایل به‌طور معمول سالانه با نرخ ۵۰درصد رشد کرده و نوآوری‌هایی مانند صفحات OLED، ویدئو HD و واقعیت افزوده این روند را افزایش می‌دهند.

به هر حال، تحولی که با نسل اول ارتباطات و گوشی بزرگ و بدقواره در دهه ۱۹۸۰، تعداد محدودی کاربر و تماس صوتی آنالوگ غیر‌قابل اعتماد آغاز شد، با راه‌اندازی ۲G، ارائه خدمات صوت دیجیتالی وسیع‌تر، ارزان‌تر و قابل اعتمادتر پررنگ‌تر شد. تا اینکه با G۳، محاسبات موبایلی و تکثیر اپلیکیشن‌ها توسعه یافت و در G۴ خدمات ارتباطی پیشرفت محسوسی کرد. اما امروزه، جهان در آستانه تغییر تکنولوژی بزرگ بعدی یعنی G۵ قرار دارد. زمانی که صحبت از شبکه تلفن همراه مطرح می‌شود، تمرکز روی سرعت است، سرعت داده‌ها در این تکنولوژی ۱۰ تا ۱۰۰برابر سریع‌تر از G۴ و تاخیر در کمترین حد خواهد بود.

اگر نسل‌های قبلی ارتباطات موبایلی برای تعاملات انسان ساخته شده باشند، G۵ به‌طور ویژه برای برقراری ارتباط بین ماشین‌ها یا دستگاه‌ها است. تاخیر فوق‌العاده کم و ارتباط مطمئن شبکه‌های G۵ برای کارخانه‌ها این امکان را فراهم می‌کند که کابل متصل به دستگاه‌ها را قطع کرده و آنها را به کلاد انتقال دهند. به این ترتیب دستگاه‌ها به روبات‌های ارزان‌تر با تغییرات سریع‌تر و تولید منعطف‌تر تبدیل خواهند شد.آخرین تحقیقات کسب و کار بالقوه G۵ اریکسون تولید را به‌عنوان یکی از بزرگترین فرصت‌ها شناخته که تا سال ۲۰۲۶ با پتانسیل تجاری بیش از ۱۰۰میلیارد دلار را برای اپراتورها به ارمغان می‌آورد.

 G۵، انقلاب بعدی موبایل

در جهان نه‌تنها افراد، بلکه اشیا نیز با هم در ارتباطند؛ خودروها با جاده‌ای که روی آن در حرکتند، پزشکان به دستگاه‌های پزشکی شخصی بیمارانشان متصلند و واقعیت افزوده برای کمک به مردم در خرید و یادگیری و شناسایی مکان در دسترسند. همه این خدمات به گسترش فضا و سطح اتصالات نیاز دارند.

G۵ پاسخی تکنولوژیکی است که ایجاد میلیاردها اتصال جدیدرا  فراهم ساخته و این ارتباطات را امن و سریع برقرار می‌کند. G۵ بر هر صنعت اعم از خودرو، مراقبت‌های بهداشتی، تولید و توزیع و خدمات اورژانسی تاثیر خواهد گذاشت. G۵ به‌طور هدفمند طراحی شده، بنابراین این صنایع می‌توانند از مزایای اتصالات سلولی به شیوه‌ای که قبلا مهیا نبود، در وسعتی که G۵ گسترش یافته، استفاده کنند.

با این حال، تغییرات نسلی در ارتباطات تلفن همراه فقط یک‌شبه پدیدار نمی‌شود. این امر مستلزم تلاش قابل‌توجه در تحقیق و توسعه و منابع لازم برای حمایت از این تلاش است. کار روی G۴ نزدیک به یک دهه طول کشید و چالش‌ها آسان نبود. به گفته یکی از مهندسین شرکت کوالکام، هنگامی که سیگنال ایستگاه پایه را ترک می‌کند، می‌تواند قبل از رسیدن به تلفن همراه خود، ۱۳۰ دسی‌بل از دست بدهد. برای قرار دادن این افت در چشم‌انداز، اگر قدرت سیگنال منتقل شده تقریبا به اندازه زمین باشد، پس قدرت سیگنال دریافتی برابر با اندازه یک باکتری کوچک است.جبران از دست دادن این توان فوق‌العاده مستلزم یک همکاری بین‌المللی است؛ در واقع همکاری‌های مهندسی که به توسعه یک استاندارد مخابراتی بینجامد. یعنی زمانی که بخش‌های ملی، تجاری و علمی با یکدیگر همکاری ‌کنند، این توسعه امکان‌پذیر است.

به هر حال همه دست اندرکاران در بخش‌های مختلف اینترنت موبایل از کشورهای مختلف، بحث‌ها و آزمایش‌ها در نهایت یک استاندارد مانند G۵ را تشکیل می‌دهند. این فرآیند استانداردسازی، پایه و اساس یک انقلاب تکنولوژیک است که صنایع زیادی، میلیون‌ها شغل جدید و بیش از یک هزار میلیارد دلار برای رشد اقتصادی را به‌وجود آورده است.انتظار می‌رود مزایا و منافع تکنولوژی G۵ تا سال ۲۰۱۹ در دسترس باشد. G۵ جهان را عمیق‌تر از G۳ و G۴ تغییر خواهد داد و به اندازه انقلاب برق یا خودرو، به نفع تمام اقتصادها و جوامع خواهد بود. کشورهای در حال توسعه که با همتایان صنعتی در بهره‌برداری از منافع ناشی از گسترش فناوری‌های تلفن همراه در رقابتند یا پیشی گرفتند، کافی است یقین کنیم G۵ تاثیری بیشتر از قبل خواهد داشت.

اقتصاددانان برآورد کرده‌اند تاثیر اقتصادی جهانی G۵ در کالاها و خدمات جدید تا سال ۲۰۳۵ به ۱۲هزار میلیارد دلار برسد، به این دلیل که G۵ تکنولوژی تلفن همراه را از اتصال مردم به مردم و اطلاعات به ارتباط مردم با همه‌چیز سوق می‌دهد.  البته بسیاری از قابلیت‌ها و مزایای G۵ هنوز مشخص نشده است همچنانکه در ابتدای راه‌اندازی G۴ هیچ‌کس نمی‌توانست مدل‌های کسب و کار جدیدی را که در ورای اینترنت همراه مانند اوبر، اسپاتیفای و فیس‌بوک رشد کرده بود، پیش‌بینی کند.  در حال حاضر با توجه به آمار اداره ثبت اختراع اروپا، تعداد درخواست‌های ثبت اختراع مربوط به اشیا متصل هوشمند(smart connected objects) در طول سه سال گذشته ۵۴درصد افزایش یافته که نشان می‌دهد اختراعات جدید، مرتبط و هنوز ناشناخته حتی قبل از اینکه G۵ در دسترس قرار گیرد، عرضه خواهد شد.