افزایش تقاضا در نیمه‌دوم ۲۰۲۳ همچنان در صدر پیش‌بینی‌‌‌‌‌‌ها است
هزاره سوم؛ آخرین فرصت نفت
چشم‌‌‌‌‌‌انداز غبارآلود سرمایه‌گذاری و افزایش نرخ بهره بر کاهش تولید اوپک‌‌‌‌‌‌پلاس چربید
شواهد نشان می‌دهد آخرین هزاره‌‌‌‌‌‌ای است که صنایع از نفت استفاده می‌کنند و در پایان هزاره سوم تقاضای سوخت‌های فسیلی به کف تاریخی خواهد رسید. البته معامله‌گران بازار همچنان نسبت‌به تقاضای چین ناامید بوده و به شواهد محکم‌تری برای کسری عرضه در آینده نیاز دارند. سیاست کوچک‌کردن بازار با کاهش تولید داوطلبانه که اوپک‌‌‌‌‌‌پلاس درپیش گرفته بر قیمت نفت تاثیر نگذاشت و عدم‌ثبات در سمت عرضه و همچنین آمارهای رشد ضعیف اقتصادی چین باعث‌شده بازیگران بازار همچنان با احتیاط گام بردارند. ناگفته‌‌‌‌‌‌نماند فدرال‌رزرو آمریکا سختگیری‌‌‌‌‌‌های ضدتورمی را کاهش داد که به کاهش ارزش دلار و در نتیجه حمایت قیمت‌ها منجر می‌شود. البته بانک‌مرکزی انگلیس افزایش نرخ بهره را در دستور کار دارد و بانک‌مرکزی اتحادیه اروپا نرخ بهره را به بالاترین میزان در 22 سال‌گذشته رسانده‌‌‌‌‌‌است.
بازار نامطمئن نفت
چشم‌‌‌‌‌‌انداز غبارآلود اقتصاد جهان، داده‌های ضعیف اقتصادی چین و افزایش نرخ بهره از سوی برخی بانک‌های مرکزی بر محدودیت‌های بازار و کاهش تولید اوپک‌‌‌‌‌‌پلاس چربید و قیمت نفت در آخرین روز معاملاتی هفته با رشد قیمت اندکی مواجه شد. هر بشکه نفت‌برنت در آخرین روز معاملاتی بازار 75دلار و 64سنت و هر بشکه نفت‌خام آمریکا 70دلار و 80سنت معامله شد. این درحالی است که در آغاز بازگشایی بازار نفت‌خام آمریکا در کانال 69دلار قرار داشت. افزایش قیمت روزانه هر دو شاخص تا زمان نگارش این گزارش نزدیک به یک‌درصد ثبت شده و روند آن صعودی است. بانک‌مرکزی انگلیس قرار است نرخ بهره را یک‌‌‌‌‌‌چهارم‌واحد درصد افزایش دهد؛ درحالی‌که بانک‌مرکزی اتحادیه اروپا نرخ بهره را به بالاترین میزان در 22 سال‌گذشته رساند و فدرال‌رزرو آمریکا نیز نرخ بهره را تا پایان سال‌نیم واحد درصد افزایش خواهد داد. تحلیلگران Commerzbank معتقدند نگرانی برای تقاضا «همچنان بر بازار حاکم است. به‌‌‌‌‌‌نظر می‌رسد بازار برای باور کسری عرضه در نیمه دوم سال‌نیازمند شواهد محکم‌تری است.»
افزایش نرخ بهره می‌تواند رشد اقتصاد جهانی را کاهش دهد و بر تقاضای جهانی نفت تاثیر بگذارد با این حال شاخص‌های نفت در هفته گذشته شاهد افزایش اندک قیمت بودند. روز پنج‌شنبه قیمت نفت تحت‌تاثیر امید به رشد تقاضای چین 3درصد افزایش یافت. توان عملیاتی پالایشگاه‌های چین در ماه‌مه (ماه پیشین میلادی) برای‌بار دوم افزایش یافت و مدیرعامل شرکت نفت کویت اعلام کرده انتظار دارد در نیمه دوم 2023 تقاضای پالایشی چین صعود‌کند. درصورت صعود تقاضای چین، آن‌هم درحالی که کشورهای عضو اوپک‌‌‌‌‌‌پلاس کاهش تولیدهای داوطلبانه اعمال کردند، بازار در نیمه دوم سال‌میلادی محدودتر خواهد شد. ناگفته‌‌‌‌‌‌نماند کاهش ارزش دلار عملا سوخت افزایش اندک بهای نفت در روز پنج‌شنبه را تامین کرد. دلار ضعیف‌‌‌‌‌‌تر به‌معنای تسهیل خرید نفت از تولیدکننده‌‌‌‌‌‌های آمریکایی است که می‌تواند روی رشد تقاضا تاثیر مستقیم بگذارد.
با سرعت به سمت انرژی پاک
آژانس بین‌المللی انرژی در گزارش بازار ماه ژوئن (ماه جاری میلادی) پیش‌بینی پیشین خود مبنی‌بر صعود تقاضا در سال‌های آتی را حفظ کردهاست با این تفاوت که نگرانی از قیمت بالای نفت و عدم‌ثبات و امنیت در سمت عرضه باعث‌شده کشورها با سرعت بیشتری به‌‌‌‌‌‌سمت توسعه فناوری تولید انرژی پاک سوق پیدا کنند. آژانس بین‌المللی انرژی در آخرین گزارش بازار خود باتوجه به روند بازار و سیاست‌های دولتی پیش‌بینی کرده بازار در میان‌مدت با افزایش تقاضای 6درصدی مواجه خواهد شد. این آژانس پیش‌بینی کردهاست بین سال‌های 2022 تا 2028 تقاضای روزانه نفت به 105میلیون و 700هزار بشکه در روز برسد. صعود تقاضایی که از حمایت دولتی در بخش‌های هوانوردی و پتروشیمی نشات می‌گیرد. این نهاد پژوهشی پیش‌بینی کرده که رشد سالانه تقاضا از 2میلیون و 400 هزار بشکه در سال‌جاری میلادی به 400هزار بشکه در 2028 کاهش یابد.
همچنین استفاده از نفت در حمل‌ونقل دریایی تا سال2026 ادامه خواهد داشت و پس از آن نقش انرژی‌‌‌‌‌‌های پاک بیشتر می‌شود. فاتیح بیرول دبیرکل آژانس بین‌المللی انرژی گفته بود انتقال به سمت اقتصاد مبتنی بر انرژی پاک درحال سرعت‌گرفتن است و «با پیشرفت خودروهای برقی، بهره‌‌‌‌‌‌وری انرژی و سایر فناوری‌ها تقاضای سوخت پیش‌بینی می‌شود اوج تقاضای نفت تا پایان دهه‌کنونی پایان یابد.» بیرول به تولیدکنندگان نفت تذکر داد که به «سرعت تغییرات توجه بیشتری کنند و سرمایه‌گذاری‌های خود را در جهت یک انتقال ایمن و منظم تعریف کنند.» این درحالی است که بازار جهانی نفت همچنان به آهستگی درحال بازیابی خود پس از سال‌های متلاطم ناشی از همه‌‌‌‌‌‌گیری کرونا و جنگ روسیه با اوکراین است، جنگی که باعث تغییرات بی‌‌‌‌‌‌سابقه‌‌‌‌‌‌ای در تجارت نفت شد. بازار نفت در سال‌های آینده بازار کوچک‌تری خواهد بود زیرا سیاست‌های اوپک‌‌‌‌‌‌پلاس تاکنون بر پایه کاهش عرضه بنا شدهاست، بااین‌حال آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی می‌کند فشارهای چندوجهی به بازار در سال‌های آینده کاهش خواهد یافت.
چین، همچنان کلید رونق بازار
چین آخرین اقتصاد بزرگ در دنیا بود که محدودیت‌های کرونایی را در اواخر سال2022 برداشت که باعث صعود تقاضا در اوایل سال‌جاری میلادی شد، اما پیش‌بینی‌‌‌‌‌‌ها از کاهش تقاضای چین از سال2024 حکایت دارند، بااین‌حال آژانس معتقد است رشد تقاضای نفت و محصولات پتروشیمی در کشورهای درحال‌توسعه که بیشتر کشورهای آسیایی غیرعضو سازمان همکاری اقتصادی هستند، کمبود افت تقاضای اقتصادهای بزرگ را جبران می‌کند. سرمایه‌گذاری جهانی در بخش بالادستی صنعت نفت و گاز شامل اکتشاف، استخراج و تولید در بیشترین میزان از سال2015 است و با افزایش 11درصدی از سال‌گذشته به 528میلیارد دلار در سال2023 رسیده‌است. انتظار می‌رود این افزایش تولید که در خاورمیانه متمرکز است، منجر به ظرفیت اضافی حداقل 8/ 3 میلیون بشکه‌ای در روز شود. البته کشورهای بزرگ تولیدکننده نفت غیرعضو اوپک‌‌‌‌‌‌پلاس به رهبری ایالات‌متحده آمریکا، گویان و برزیل افزایش تولید روزانه 5میلیون و 100هزار بشکه‌ای را تا سال2028 هدف‌گذاری کرده‌‌‌‌‌‌اند.
تعریف میزان تولید و همچنین ظرفیت‌‌‌‌‌‌سازی در اوپک‌‌‌‌‌‌پلاس به رهبری عربستان‌سعودی، امارات‌متحده‌عربی و عراق صورت می‌گیرد و در آخرین خبرها کشورهای آفریقایی و آسیایی باید با کاهش تولید دست‌وپنجه نرم کنند و تحریم‌های غربی روسیه را به‌سوی کاهش تولید سوق داده‌اند. به‌‌‌‌‌‌همین سبب آژانس پیش‌بینی می‌کند 800هزار بشکه به ظرفیت تولید روزانه اوپک‌‌‌‌‌‌پلاس اضافه خواهد شد. همچنین آژانس برای بخش پالایشی پیش‌بینی کردهاست ظرفیت خالص پالایشگاه‌ها از رشد تقاضا تا سال2028 پیشی بگیرد، توسعه‌‌‌‌‌‌ای که ماحصل سودهای کلانی است که این واحدها در سال2022 به‌‌‌‌‌‌دست آوردند.
