چرا بهرغم روند نزولی بهای LNG، قطر به توسعه زیرساختهای تولید و صادرات اصرار دارد؟
یکهتازی قطر در بازار بیمشتری
تصمیم دوحه برای توسعه صادرات گاز دقیقا در زمانی گرفته میشود که ایالاتمتحده، یکی از تولیدکنندگان کلیدی LNG، صدور مجوزهای صادراتی جدید را متوقف و تولیدکنندگان را تحتفشار قرار دادهاست. بهرغم شرایط فعلی بازار، قطر معتقد است که تولید کمهزینه و اطمینان مشتریان به او بهعنوان یک تامینکننده، در بلندمدت موقعیت مطلوبی را برای این کشور ایجاد خواهد کرد. سعد الکعبی، رئیس شرکت دولتی قطر انرژی، اعلام کرده که قصد دارد ۱۶میلیون تن در سالبه تولید گاز طبیعی مایع اضافه کند.
ظرفیت کل تولید قطر
این طرح، ظرفیت کل تولید قطر را به ۱۴۲میلیون تن در سالافزایش میدهد. این اقدام در حالی صورت میگیرد که قیمت LNG آسیا به دلیل زمستانهای گرمتر از حد معمول، به پایینترین حد خود در سه سالاخیر رسیده و تقاضا را کاهش دادهاست، درحالیکه بازار در سال۲۰۲۲ به دلیل تنشهای ژئوپلیتیک شاهد بالاترین قیمتها بود، افزایش اخیر صادرات گاز ایالاتمتحده و تصمیم جو بایدن رئیسجمهور آمریکا برای توقف ساخت پایانههای جدید صادرات LNG برای کاهش اثرات زیستمحیطی، عدماطمینان در بازار خرید و فروش این کالا را افزایش دادهاست، با این حال کعبی با اشاره به چشمانداز رشد بلندمدت در آسیا و اروپا، همچنان نسبت به روند صعودی بهای گاز در آینده اصرار دارد. میدان گازی مشترک شمالی قطر، بزرگترین میدان گازی جهان، تا سال۲۰۳۰ شاهد افزایش تولید از ۷۷میلیون تن به ۱۴۲میلیونتن در سالخواهد بود که افزایش ۸۵درصدی را نشان میدهد. این حرکت با روندهای جهانی مطابقت دارد زیرا تولیدکنندگان بزرگی مانند ایالاتمتحده، استرالیا و روسیه تولید خود را با وجود کاهش قیمتها، افزایش دادهاند.
چرخه نزولی برای بازارهای LNG
تحلیلگران پیشبینی میکنند که در نیمه دوم دههاخیر به دلیل عرضه بیش از حد، یک چرخه نزولی برای بازارهای LNG وجود داشتهباشد، زیرا توسعه صادرات گاز قطر، فشار نزولی بر قیمتها را افزایش خواهد داد، با این حال هزینه تولید پایین و شهرت قطر بهعنوان یک تامینکننده قابلاعتماد، برخی از خطرات را کاهش میدهد. کارشناسان بازار، طرح توسعه گازی قطر را استراتژیک میدانند و معتقدند مشتریان از مزایای آن بهرهمند خواهند شد. زمان اعلام پروژههای قطر با توجه به موانعی که سایر رقبای LNG با آن مواجه هستند، مانند تحریمهای LNG روسیه و چالشهای جاری در موزامبیک، قابلتوجه تلقی میشود.
رقابت بین قطر و ایالاتمتحده بهدنبال تلاشهای اروپا برای کاهش وابستگی به گاز روسیه تشدید شده و در نتیجه ایالاتمتحده در سال۲۰۲۳ به بزرگترین صادرکننده LNG جهان تبدیل شد.بهرغم نگرانیها در مورد عرضه بیش از حد، انتظار میرود توسعه گازی قطر باعث تثبیت قیمتها و تحریک تقاضا شود، بهویژه در آسیا. موقعیت استراتژیک قطر، این کشور را برای تامین نیاز فعلی و آینده در بازارهای آسیایی از جمله شمالشرق و جنوبآسیا در شرایط خوبی قرار دادهاست، درحالیکه نگرانیهایی در مورد انتشار کربن اضافی ناشی از تولید جدید LNG وجود دارد، طرفداران آن استدلال میکنند که گاز میتواند نقش مهمی در کاهش انتشار گازهای گلخانهای با جایگزینی زغالسنگ و نفت ایفا کند.
بازیگران کلیدی صنعت LNG
شرکتهای بزرگ انرژی، از جمله اکسونموبیل، شل، توتال انرژی و کونوکو فیلیپس مدتهاست که بازیگران کلیدی صنعت LNG قطر بودهاند و انتظار میرود با وجود تغییر پویایی بازار، به سرمایهگذاری در قطر ادامه دهند. حجم فراوان LNG قطر فرصتهای قابلتوجهی را برای مشارکت فراهم میکند و با توجه به عقبنشینیهای اخیر در پروژههای آنها در جاهای دیگر، انتظار میرود همکاریهای بالقوهای با شرکتهایی مانند Woodside وجود داشتهباشد. بهطور کلی، توسعه LNG قطر نشاندهنده عزم جزم این کشور به باقیماندن بهعنوان یک بازیگر اصلی در بازار جهانی انرژی است. شرکت دولتی Qatar Energy، قراردادهای تامین کالا و گسترش زیرساختهای تولید و فروش الانجی را با شرکای اروپایی و آسیایی امضا کرده و فعالیتهای اکتشافی اولیه در دست انجام است. این پروژه توسعهای کهمیلیاردها دلار هزینه دارد شامل ساخت دو مجموعه غنیسازی جدید است.
همچنین شرکت قطر انرژی نام اولین کشتی حامل LNG جدید خود را که بخشی از برنامه توسعه ناوگان LNG است، اعلام کرد. این شرکت اعلام کرد که اولین کشتی را «رکس تیلرسون» به پاس قدردانی از رئیس سابق و مدیر اجرایی ExxonMobil که بهعنوان شصت و نهمین وزیر امورخارجه ایالاتمتحده نیز خدمت میکرد، نامگذاری کردهاست. به گفته قطر انرژی، تیلرسون در دوره ۱۰ساله خود بهعنوان رئیس هیاتمدیره و مدیرعامل اکسونموبیل، بر تحکیم روابط با کشور قطر و بخش انرژی آن نظارت داشت که منجر به مشارکتهای استراتژیک و سرمایهگذاریهای قابلتوجه در صنعت LNG قطر شد. انتظار میرود که کشتی «رکس تیلرسون» در سپتامبر ۲۰۲۴ به بهرهبرداری برسد. این یکی از ۱۲ کشتی است که در کارخانه کشتیسازی Hudong Zhonghua در چین در حال ساخت است.
این شرکت ادعا میکند که ناوگان جدید قطر انرژی به آخرین فناوری دریایی مجهز خواهد شد که کارآیی عملیاتی بهینه و مطابقت با سختگیرانهترین مقررات زیستمحیطی را تضمین میکند و در نتیجه نشاندهنده تعهد قطر انرژی به پایداری و حفاظت از محیطزیست است. در سال۲۰۲۲، Qatar Energy یکسری قرارداد اجاره زمانی (TCPs) برای اجاره طولانیمدت و بهرهبرداری از ۶۰ کشتی حامل LNG امضا کرد و اولین مرحله از برنامه توسعه ناوگان خود را به پایان رساند که هدف آن پشتیبانی و برآوردهکردن نیازهای آتی پروژههای توسعه North Field East و North Field South است. مرحله دوم برنامه توسعه ناوگان قطر انرژی با سفارش ۳.۹میلیارد دلاری برای ۱۷حامل LNG جدید که در صنایع سنگین HD هیوندای (HHI) در سپتامبر ۲۰۲۳ قرارداده شد، آغاز شد. در ابتدای سال۲۰۲۴، این شرکت قراردادی با کشتیسازی چینی CSSC Hudong Zhonghua برای ساخت هشت ناو بسیار بزرگ LNG Q-Max بسته است. ظرفیت حمل این کشتیها ۲۷۱هزار مترمکعب خواهد بود.