«دنیای‌اقتصاد» به بررسی مبحث انرژی در مسیر گذار به خودروهای برقی در چین پرداخت
باتریهای برقی و آینده حمل‌ونقل
توسعه ایستگاه‌‌‌‌‌های شارژ باتری
در یک جاده فرعی در حومه پکن، ایستگاه شارژ باتری Xiaowuji که توسط سینوپک در دسامبر ۲۰۲۳ افتتاح شد، نمایی از آینده چین پس از بنزین را ارائه می‌دهد. این ایستگاه با داشتن ۷۰ نقطه شارژ سریع خودروهای الکتریکی، دستگاه‌های قهوه‌‌‌‌‌ساز و صندلی‌‌‌‌‌های ماساژ، یکی از‌هزاران ایستگاهی است که توسط غول نفتی دولتی چین در سراسر این کشور ساخته شده‌است؛ شرکتی که به‌نظر می‌رسد درنظر دارد خود را با رانندگی با استفاده از نیروی باتری سازگار کند. در حال‌حاضر، شرکت‌های نفتی دولتی حدود ۵۰درصد از بیش از ۱۰۰هزار پمپ‌‌‌‌‌بنزین در چین را اداره می‌کنند و فروش سوخت تقریبا نیمی از درآمد آنها را تشکیل می‌دهد. در همین ارتباط، اریکا‌‌‌‌‌داونز محقق مرکز سیاست انرژی جهانی در دانشگاه کلمبیا، گفت: «شرکت‌های دولتی نفت تنها ظاهر قضیه و صورت مساله را می‌‌‌‌‌بینند، به همین دلیل است که تلاش می‌کنند طیف خدمات و محصولات خود را با اقتصاد کم‌‌‌‌‌کربن سازگار کنند.»
الگوبرداری از بازارهای کوچک‌تر
سایر شرکت‌های انرژی جهانی مانند شل و توتال‌‌‌‌‌انرژی نیز به‌دنبال استفاده از تجاربی هستند که تا به امروز در بازارهای کوچک‌تر خودروهای برقی مانند نروژ بهکار گرفته‌شده تا در نهایت آنها را در مقیاس بسیار بزرگ‌‌‌‌‌تری در چین بهکار ببرند. فعالان صنعت شارژ خودروهای برقی چین درگیر مسائلی نظیر گستردگی بازار، ظرفیت مازاد تولید، ریسک امکان تقاضای پایین و در نتیجه تحمل و تقبل ضرر و زیان هستند. این امر از سویی دیگر چالش‌هایی را برای شرکت‌های نفتی ایجاد می‌کند که تلاش می‌کنند مدل‌های تجاری خود را با الگوهای مدرن بهره‌‌‌‌‌برداری از انرژی‌های پاک، تطبیق دهند. به‌عنوان نمونه طبق مشاهدات میدانی، در یک بعدازظهر در هفته اخیر، تعداد ۵۴ از مجموع ۷۰نقطه شارژ در ایستگاه Xiaowuji بی‌‌‌‌‌استفاده بودند. بیشتر مشتریان ۱۶شارژر مورد‌استفاده هم رانندگان تاکسی بودند که یکی از آنها گفت که عملیات شارژ در اینجا سریع‌تر انجام می‌شود، هرچند کمی گران‌تر از شارژ در خانه تمام می‌شود.
توسعه ایستگاه‌‌‌‌‌های شارژ در افق ۲۰۲۵
هدف سینوپک ایجاد و راه‌اندازی ۵هزار ایستگاه شارژ تا سال۲۰۲۵ است. سینوپک که در پایان سال۲۰۲۳ دارای ۲۱هزار ایستگاه شارژ بود، امسال ۱۸.۴میلیارد یوآن (۲.۵۵میلیارد دلار) به بخش توزیع خود برای ساخت شبکه ایستگاه انرژی یکپارچه اختصاص‌داده که ۱۷درصد نسبت به سال‌گذشته افزایش داشته‌است. این گروه قصد دارد تا سال۲۰۲۵برابر با ۵هزار ایستگاه شارژ وارد مدار سرویس‌‌‌‌‌دهی کند. پتروچاینا نیز که ۲۸هزار نقطه شارژ را از طریق شرکت تابعه Potevio New Energy به‌‌‌‌‌تازگی خریداری کرده، اعلام کرد قصد دارد در سال۲۰۲۴ هزینه‌های سرمایه‌ای در بازاریابی و توزیع را نزدیک به ۵۰درصد افزایش دهد و به ۷میلیارد یوآن برساند. بر اساس اسناد موجود، پتروچاینا بر روی راه‌اندازی ایستگاه‌‌‌‌‌های جامع تامین نفت، گاز، هیدروژن و شارژ متمرکز شده‌است. این شرکت قصد دارد در سال‌جاری هزار ایستگاه تعویض باتری خودروهای الکتریکی را نیز تاسیس کند. در شرایط کنونی، پتروچاینا به درخواست رسانه‌‌‌‌‌ها برای اظهارنظر بیشتر در مورد استراتژی توزیع و تامین خود پاسخی نداد. سینوپک نیز از افشای اطلاعات در این زمینه، خودداری کرد. اکثر مالکان خودروهای برقی در چین می‌توانند وسایل‌‌‌‌‌نقلیه خود را در مجتمع‌‌‌‌‌های مسکونی خود شارژ کنند، به این معنی که ۶۸درصد از ۸.۶میلیون نقطه شارژ در چین، به شارژرهای کندتر و غیر‌‌‌‌‌عمومی مجهز هستند.
وضعیت خودروهای برقی در نروژ
در نروژ، جایی‌که وسایل‌‌‌‌‌نقلیه تمام‌‌‌‌‌الکتریکی حدود ۲۱درصد از خودروهای موجود در جاده‌‌‌‌‌ها و بیش از ۹۰درصد از فروش خودروهای جدید را تشکیل می‌دهند، شرکت‌های متولی ایستگاه‌‌‌‌‌های شارژ، سطوح بالایی از سرعت شارژ در خانه و تنوع بالایی در استفاده از شارژ عمومی را تامین می‌کنند. Circle K، بزرگ‌ترین اپراتور شارژ سریع عمومی در نروژ، اعلام کرد که کسب‌وکار شارژ سیار این شرکت سودآور است. این شرکت همچنین خاطرنشان کرد که برخلاف چین، نرخ رشد استفاده از خودروهای الکتریکی در نروژ از رشد نقاط شارژ عمومی پیشی‌گرفته‌است. در نیمه دوم سال۲۰۲۲، هفت خودروی الکتریکی در چین به ازای هر شارژر وجود داشت. در مقایسه، براساس داده‌های انجمن خودروهای مسافربری چین، این نسبت در ایالات‌‌‌‌‌متحده و اروپا به ترتیب ۱۴.۶ و ۱۷.۶خودرو به ازای هر شارژر بود. بازار شارژ خودروهای الکتریکی در چین بسیار گسترده است. بر اساس اعلام اتحادیه زیرساخت شارژ وسایل نقلیه الکتریکی در این کشور، پنج شرکت برتر در این زمینه، معادل ۶۵.۲درصد از سهم بازار را در اختیار دارند. با وجود رقابت بسیار زیاد برای خدمت‌‌‌‌‌رسانی به رانندگان نسبتا محدودتر خودروهای برقی، بسیاری از نقاط شارژ شاهد استفاده کم و بیکار ماندن در بیشتر ساعات روز هستند.
درآمد ناکافی اپراتورهای شارژ خودرو
در این رابطه ریستادانرژی گزارش کرد Star Charge، بزرگ‌ترین اپراتور چین، روزانه‌تنها ۹.۵۸ تا ۹.۹۴دلار درآمد کسب می‌کند. شارژرهایی که توسط TELD نصب شده‌اند،برابر با ۱۲.۷۷ تا ۱۳.۲۵دلار در روز درآمد دارند. یکی از شرکت‌های تابعه Qingdao TGOOD Electric، زیان ۲۶میلیون یوآنی را در سال۲۰۲۲ گزارش کرد. Star Charge از اظهارنظر در این مورد امتناع کرد و TELD اعلام کرد که بازار خودروهای برقی چین همچنان درحال‌توسعه بوده و استقبال عمومی از این دسته از وسایل حمل‌ونقل به‌زودی افزایش خواهد یافت. با این همه به‌نظر می‌رسد، شرکت‌های خارجی با ابعاد کوچک‌تر و متمرکزتر از نظر جغرافیایی، موفق‌‌‌‌‌تر عمل کرده‌اند. آن‌‌‌‌‌سولانژ‌‌‌‌‌رنوارد، معاون بازاریابی و خدمات در TotalEnergies چین که ۱۱هزار نقطه شارژ را در ارتباط با شرکت China Three Gorges Group اداره می‌کند، گفت: «نرخ استفاده از شارژرهای ما بیش از دو‌برابر سطح متوسط ملی است. ما شروع به توسعه خدمات اضافی، مانند کارواش، تامین خوراکی و نوشیدنی بر حسب تقاضای مشتری و مکان‌های استراحت برای بهبود تجربه زمان انتظار شارژ خودرو کردیم.»
شل که دارای ۸۰۰ ایستگاه شارژ مستقل در چین بوده و اخیرا بزرگ‌ترین ایستگاه شارژ خود را در شهر جنوبی شنژن افتتاح کرده‌است، به‌طور مشابه نرخ بهره‌‌‌‌‌برداری بهتری را گزارش کرده‌است، به‌طوری که رانندگان خودروهای برقی دو‌برابر بیشتر از ایستگاه‌‌‌‌‌های شارژ معمولی از ایستگاه‌‌‌‌‌های شارژ سریع این شرکت، استفاده می‌کنند. در این رابطه، آبیشک‌‌‌‌‌مورالی تحلیلگر ارشد ریستادانرژی، گفت: «در شرایط فعلی بازار، کسب سود از شارژ خودروهای برقی در هر نقطه از جهان دشوار است.»
