تا سال۲۰۳۰، هیچگونه تولید گازی در دریای شمال وجود ندارد؛
چشمانداز ذخایر گازی اروپا

به گفته TNO، این موضوع در درجه اول به این دلیل است که شرکتها، گاز کمتری از میادین موجود در دریای شمال استخراجکرده و در عین حال، تمایل کمتری برای سرمایهگذاری در میادین جدید گازی دارند. تولیدکنندگان نفت نیز حفاریهای محدودتری در دریای شمال انجام دادهاند تا از این طریق و با بهرهگیری از تکنولوژی اکتشاف، متوجه شوند کدام نقاط خاص در بستر دریا، منابع گازی قابلاعتنا دارند. TNO اعلام کرد؛ برنامه قارهسبز برای اکتشاف بیشتر در افق چند سال پیشرو، بسیار محدود خواهد بود.
آینده ناامیدکننده تولید گاز
محققان اروپایی میزان تولید گاز موردانتظار برای چند سالآینده را بر اساس سه سناریو محاسبه کردهاند. بر این اساس، محقق روریدالمن گفت: در بدبینانهترین نسخه که در آن سطح تولید گاز این منطقه به سختی افزایش مییابد، میزان استخراج گاز در سال۲۰۳۰ به دومیلیارد مترمکعب خواهد رسید. با همین منوال، در حدود سال۲۰۴۰ میلادی، این میزان به نزدیک صفر خواهد رسید. این محقق افزود: طبق سناریوی متعادلتر که در آن سرمایهگذاریها برای مدت کوتاهی، اندکی افزایش خواهد یافت، تولید گاز در سال۲۰۳۰ میلادی حدود ۴میلیارد مترمکعب خواهد بود که بیش از پنجاهدرصد پایینتر از سال۲۰۲۳ است. پس از تهاجم روسیه به اوکراین در سال۲۰۲۲، کابینه هلند خواستار تسریع در اعطای مجوز برای استخراج گاز در دریای شمال تا حد امکان شد. هدف از این تصمیم وابستگی کمتر هلند به گاز وارداتی از روسیه اعلام شد. علاوهبر این، به باور کارشناسان واکنشهای زیستمحیطی و اجتماعی علیه استخراج بیشتر گاز در خشکی و دریا نیز باعث راهاندازی پروژههای جدید کمتری شد. در همین رابطه و بهعنوان نمونه، حامیان جنبش آبوهوایی موسوم به صلح سبز تلاش کردند تابستان گذشته ساخت یک سکوی حفاری جدید توسط Schiermonnikoog در دریا را متوقف کنند.
افت تولید گاز
TNO گزارش داد؛ کل تولید گاز اروپا در سالگذشته میلادی، تا یکسوم کاهش یافتهاست. این امر عمدتا به این دلیل است که میدان گازی واقع در گرونینگن در ماه آوریل گذشته بسته شد. ارزش ذخایر گازی این میدان یکتریلیون دلار برآورد شدهاست. تولید گاز این میدان از سال۱۹۶۳ میلادی آغاز شده و در رکورد تولید خود که به یکسالگذشته بازمیگردد، معادل ۵۰میلیارد مترمکعب در سالتولید گاز داشتهاست، با اینوجود پس از آنکه عملیات استخراج گاز از این میدان بهوقوع زلزله و بهخطر افتادن خانهها و مناطق اطراف آن منجر شد، نهایتا دولت هلند سطح تولید گاز از این میدان را کاهش داد. گفتنی است تاکنون ۱۶۰هزار مورد ادعای خسارت بهخاطر زلزلههای مرتبط با عملیات برداشت گاز از این میدان مطرح شدهاست. در فوریه ۲۰۲۳ بود که وزارت معادن هلند اعلام کرد؛ بهخاطر افزایش خطر زلزله، بزرگترین میدان گازی اروپا تعطیل خواهدشد. وزیر وقت معادن اعلام کرد؛ دولت این کشور درنظر دارد تولید گاز از میدان گازی گرونینگن را طی ماههای آینده متوقفکند. در آن مقطع زمانی، این میدان گازی با ظرفیت حداقلی در حال فعالیت بود، با اینوجود این مقام هلندی اعلام کرد به دلیل افزایش احتمال بروز زلزله، ادامه فعالیت و تولید در این میدان گازی بسیار خطرناک خواهد بود.
وی افزود: هلند قصد ندارد این میدان گازی را بیش از این فعال نگاه دارد. استمرار فعالیت، بهمعنای افزایش خطر وقوع زلزله است که هیچکس مسوولیت تبعات آن را نخواهد پذیرفت. وزیر معادن هلند ادامهداد: «موضوع بسیار ساده است. هرکسی که دانش حداقلی از خطر زلزله داشتهباشد، به من میگوید که ادامه تولید گاز از میدان گرونینگن بسیار خطرناک خواهدبود.» من کاملا قانع شدهام که تعطیلکردن این میدان منطقی است. وی در همان زمان اعلام کرد؛ قصد دارد بهزودی این میدان را تعطیل کند، البته این اقدام را وابسته به نیاز اتحادیه اروپا به گاز دانست و اعلام کرد چنانچه نیاز باشد این میدان تا اکتبر سال۲۰۲۴ به فعالیت خود ادامه خواهد داد. گفتنی است در سپتامبر۲۰۲۳، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا بهطور رسمی اعلام کرد سطح بالای ذخیرهسازی گاز، به کشورهای اروپایی کمک میکند تا زمستان پیشرو را با آرامشخاطر بیشتری پشتسر بگذارند. وی افزود ما در اروپا همراه با هم و با اتفاق جمعی، نیاز سبد انرژی خود را از گاز روسیه جدا کردهایم. فرآیند تکمیل ذخایر گازی اروپا در تابستان آن سال و پس از زمستان بسیار معتدل، تسهیل شد. اقدام اتحادیه اروپا برای اجرای موفق پروژه تکمیل ذخایر گازی، اهمیت استراتژیک ظرفیت ذخیرهسازی گاز در قارهسبز را برجستهتر کرد؛ ذخیره گازی که تا پیش از این بیشتر بهعنوان ابزاری در بازار انرژی برای اعمال نفوذ در فرآیند کشف و تعیین قیمتها در تابستان و زمستان استفاده میشد. گسترش حجم ذخیرهسازی، باعث تزریق گاز بیشتر در ادامه سال شد.
نامطمئن بودن ذخایر
نباید از نظر دور داشت که ذخیرهسازی کامل گاز نیز نمیتواند تضمینی برای تامین امنیت عرضه زمستانی گاز محسوب شود. در شرایطی که ذخیرهسازی معمولا ۲۵ تا ۳۰درصد گاز مصرفی اتحادیه اروپا در طول زمستان را تامین میکند، وقوع یک زمستان سرد و طولانی میتواند موجب شود که سطح ذخایر بهطور خطرناکی پایین بیاید، بهخصوص در شرایطی که اروپای امروز با عرضه بهمراتب پایینترگاز از سوی روسیه روبهرو است، بنابراین اتحادیه اروپا چارهای ندارد جز آنکه الانجی بیشتری را در طول دورههای آبوهوایی که تقاضای انرژی پایینتر است خریداری و ذخیره کند، اگرچه بیم آن میرود که رفتهرفته به بازار بیثبات جهانی الانجی، وابسته شود. واقعیت این است که تکمیل صددرصدی مخازن گاز اروپا، گذار آسوده شهروندان و صنایع اروپایی از سرمای زمستان را تضمین نخواهد کرد.
برودت هوا در طول فصل سرد سالمیتواند میزان تقاضای گاز طبیعی این منطقه را در مقایسه با زمستانهای نسبتا معتدل گذشته، تا ۲۵میلیارد مترمکعب نیز افزایش دهد. بهرغم تحقیقات موسسه TNO، رسانهها بهتازگی از کشف جدید Equinor در دریای شمال، واقع در ۱۷کیلومتری غرب میدان ترول، نوشتند. به گزارش تارنمای ایزد نیوز، این شرکت در بیانیهای اعلام کرد؛ این کشف که Ringand نام دارد، بین ۲ تا ۱۲میلیون بشکه معادل نفت را شامل شده و حاوی ذخایر نفت و گاز است. این دومین کشف نفتی طی مدت کوتاهی در این منطقه است. کشف جدید با معیار اندازهگیری مترمکعب، بین ۰.۳ تا ۲میلیون مترمکعب تخمینزده میشود. معاون ارشد Equinor در بخش اکتشاف و تولید غرب در فلات قاره نروژ میگوید: «این کشف ممکن است به تنهایی برای سرمایهگذاری، کوچک بهنظر برسد، اما این منطقه پتانسیل کاوش بیشتر را دارد. چنانچه اکتشافات بیشتری انجام شود، ترکیب آنها برای حصول اطمینان از استفاده بهینه از منابع و سرمایهگذاری جدید، میتواند توجیه اقتصادی بالاتری داشتهباشد.»