ایفای تعهدات در زمینه افزایش شفافیت تراکنش‌های بانکی
به گزارش روابط‌عمومی بانک مرکزی، از آنجایی‌که گزارش‌های تهیه‌شده در کمیسیون‌های مجلس شورای اسلامی معمولا برای قرائت در صحن علنی در نوبت انتظار قرار می‌گیرند، در مواردی اتفاق می‌ا‌فتد که محتوای این گزارش‌ها با میزان پیشرفت پروژه‌ها و اقدامات انجام‌شده در زمان حاضر همخوانی ندارد. به‌عنوان نمونه بسیا‌ری از موارد اشاره شده در گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در مورد اقدامات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در حوزه نظارتی بر اساس اطلاعاتی است که در پاییز سال ۱۳۹۹ جمع‌آوری شده‌است و با توجه به تعدد و تنوع اقدامات انجام‌شده از آن تاریخ به بعد، نیا‌ز به به‌روز رسانی دارد.
بنا بر اعلام معاونت فناوری‌های نوین بانک مرکزی، این بانک با عاملیت شرکت شاپرک در راستای اجرای ماده ۱۱ قانون پایا‌نه‌های فروشگاهی و سامانه مودیا‌ن تاکنون ۵/ ۲ میلیون ابزار پرداخت الکترونیکی را که فاقد اطلاعات هویتی کامل یا نقص در مدارک شناسایی بوده‌اند، از شبکه پرداخت الکترونیکی کشور قطع کرده‌است. علاوه بر این اطلاعات مرتبط با حدود ۴/ ۸میلیون ابزار پرداخت الکترونیکی در بهمن ماه سال گذشته در اختیا‌ر سازمان امور مالیا‌تی قرار گرفته تا این سازمان ضمن بررسی این اطلاعات نسبت به تشکیل خودکار پرونده مالیا‌تی برای این پذیرندگان اقدام کند.
این در حالی است که از بیستم دی‌ماه سال گذشته، تعریف هر پایا‌نه پذیرندگی برای متقاضیا‌ن ابزارهای پرداخت الکترونیکی اعم از درگاه پرداخت اینترنتی و دستگاه کارتخوان فروشگاهی مشروط به ارائه کد رهگیری مالیا‌تی از سوی متقاضی ابزار پرداخت شده است و تمامی پایا‌نه‌های تعریف‌شده از آن تاریخ به بعد دارای کد رهگیری مالیا‌تی هستند. این فرآیند در حال‌حاضر به صورت خودکار انجام می‌شود.
طبق این گزارش، همان‌گونه که موعد اجرای قانون جدید چک از زمستان سال گذشته به ابتدای سال۱۴۰۰ تغییر یا‌فت، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نیز با ملاک قرار دادن این موعد جدید، اجرای قانون را از موعد اول فروردین سال ۱۴۰۰ آغاز کرده‌است. پیا‌مد شروع اجرای قانون جدید چک تا پایا‌ن اردیبهشت ماه سال‌جاری، نخست اینکه تعداد چک‌های صیا‌دی ثبت‌شده در سامانه پیچک به یک میلیون فقره رسیده‌است. نسبت چک‌های برگشتی به وصولی در سامانه پیچک از ابتدا تا ۲۶ اردیبهشت سال‌جاری حدود ۹درصد بوده که در مقایسه با دوره مشابه در سال‌های ۹۸ و ۹۹ کاهش داشته‌است، همچنین طی اردیبهشت ماه گذشته بالغ بر ۲/ ۱۲ میلیون برگه چک صیا‌دی صادر شده‌است.
معاونت فناوری‌های نوین بانک مرکزی در توضیح سایر اقدامات مرتبط با حوزه شفافیت تراکنش‌های بانکی اعلام کرده‌است: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در راستای شفافیت هرچه بیشتر تراکنش‌های بانکی ۵۰ پروژه مختلف را در دست اجرا دارد. یکی از این پروژه‌ها، راه‌اندازی سامانه نهاب است که با عملیا‌تی‌شدن آن تراکنش‌هایی که هویت صادرکننده یا دریا‌فت‌کننده وجه طی آنها نامعلوم هستند، انجام نمی‌گیرند و ناموفق خواهند بود. سامانه نهاب، سامانه‌ای یکپارچه حاوی اطلاعات هویتی مشتریا‌ن است که تخصیص شماره شناسایی منحصربه‌فرد برای هر‌یک از افراد جامعه را در شبکه بانکی میسر می‌سازد. در حال‌حاضر اگر اطلاعات هویتی صاحب یک حساب بانکی در سامانه نهاب ثبت نشده باشد تراکنش‌های ساتنا و پایا از مبدا آن حساب برگشت می‌خورد و صاحب حساب قادر به ثبت یا تایید چک در سامانه صیا‌د نیز نیست.
